حضور مسئولان در میان مردم و یک نکته مهم

محمود عباس‌زاده مشکینی- سخنگوی‌کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی

حضور مسئولان به‌ویژه رؤسای 3قوه در میان مردم ارزش سمبولیک مؤثری دارد، چنان‌که در روزهای اخیر هم شاهد حضور بیش از پیش مدیران عالی کشور در میان مردم بوده‌ایم؛ از حضور آقای رئیسی در جایگاه سوخت تا حضور در میان مردم زلزله‌زده اندیکا در استان خوزستان و نیز حضور رئیس قوه قضاییه در این استان. در همین راستا، رئیس مجلس هم اخیرا از حذف مردم در اداره کشور شدیدا انتقاد کرد.
این حضور مسئولان در میان مردم و گفت‌وگو‌های بدون واسطه با آنها قطعا ارزشمند است و آثار سمبولیک مؤثری دارد؛ چراکه نشان می‌دهد مسئولان جمهوری اسلامی ایران از اینکه به میان مردم بروند نگران نیستند و از اینکه در کنار مردم باشند خوشحال می‌شوند و از دیدن مردم و شنیدن حرف‌هایشان استقبال می‌کنند. این آثار، سمبولیک و بسیار هم خوب است، اما اصلا کافی نیست. یک سیستم کارآمد و مردمی باید با نگرش سیستمی اداره شود، یعنی مدیریت کشور و بوروکراسی اداره کشور را به‌صورت سیستمی «مردم‌مدار» کند و این سیستم باشد که به مردم پاسخگو باشد و مشکل مردم و کشور را حل کند. ما به همان اندازه که به کارهای سمبولیک نیاز داریم، به تفکر و اندیشه و اتاق فکر هم نیاز داریم. ما به اصلاح ساختار نیاز داریم؛ اصلاح ساختار مدیریتی که متناسب با شرایط کشور و جهان مدیریت کشور را پیش ببرد و این سیستم مدیریتی به نیاز کشور و مردم پاسخگو باشد. این بسیار مهم است؛ چراکه آثار عمیق‌تری خواهد داشت. در این صورت اگر این نگاه سیستمی ایجاب می‌کند که هفته‌ای یک‌بار یا در ‌ماه یک‌بار مسئولان به میان مردم بروند، اشکالی ندارد. در واقع باید اصل بر اصلاح سیستم باشد و کارهای سمبولیک فرع بر آن قرار گیرد.
سال‌های اخیر در کشور شاهد اعتراضاتی بوده‌ایم و شکاف‌هایی میان مسئولان و به‌ویژه دولت و مردم ایجاد شده است. چنان‌که مثلا در ماجرای گران‌شدن قیمت بنزین در دولت قبل، رئیس دولت گفتند که خودمان هم امروز فهمیدیم. آن زمان مردم احساس کردند که به آنها توهین و دهن‌کجی شده است. حال با مقایسه با آن رفتارها، به میان مردم رفتن سران قوا بسیار هم ارزشمند است، اما این رفتارها هم آثار مداوم نخواهد داشت، بلکه آثار مقطعی دارد؛ آثاری که در کوتاه‌مدت موجب جلب مجدد اعتماد عمومی می‌شود. مردم وقتی در مواقع سختی ببینند که رئیس‌جمهوری و دیگر مقامات کشور در کنار آنها هستند حتما نتایج خوبی خواهد داشت. برای نمونه اینکه آقای رئیسی بعد از ماجرای اختلال در سیستم توزیع سوخت به یکی از جایگاه‌های سوختگیری رفتند و با مردم سخن گفتند بسیار ارزشمند بود. اما قطعا برای مردم هم اصل بر این است که سیستم و ساختار درست شود. پس ما مسئولان باید هرچه برای اصلاح این ساختار لازم باشد را انجام دهیم تا اعتماد مردم نه به‌صورت مقطعی که برای طولانی‌مدت بازیابی شود.
اما منظور از اصلاح ساختار چیست؟ ما برای اداره کشور یک ساختار و سازوکاری داریم که براساس قوانین و مقرراتی که مصوبه دولت یا مجلس هستند اداره می‌شود. باید تلاش کرد که مردم نقش و مشارکت خود را  در اداره کشور، اقتصاد، بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری و... ببینند.
برای احیای اعتماد عمومی باید حضور مردم را در سازندگی و اقتصاد کشور پررنگ کنیم و بپذیریم که نقش، حضور و مشارکت مردم فقط انتخابات نیست؛ بلکه انتخابات هم مانند همان حضور مقامات در میان مردم، یک سمبل است برای مشارکت مردم و مشارکت عینی مردم درواقع در اقتصاد، سازندگی و اداره کشور باید اتفاق بیفتد تا نقش و مشارکت خود را فقط سمبولیک ندانند. چنین موضوعی هم با شعار و دستور اتفاق نمی‌افتد. بلکه باید موانع حضور و مشارکت مردم در اداره کشور برطرف شود؛ موانعی که رفع آنها نیازمند تفکر، اتاق فکر، نگاه کارشناسی، واقع‌گرایی و عقلانیت است.
حضور سمبولیک روسای سه‌گانه در میان مردم آثار مقطعی دارد که می‌توان با اصلاح ساختار و اصلاح مدیریت و نگرش سیستمی شاهد نقش و مشارکت بیش از پیش مردم در اداره کشور و در نهایت آثار طولانی‌مدت این اعتمادسازی بود.