2سیگنال ارزی برای آینده بازار سهام

آمار‌ها نشان می‌دهد از یک طرف درآمد‌های ارزی دولت، طبق گزارش بانک مرکزی، در حال افزایش است و از طرف دیگر قیمت دلار در سامانه نیما، که مبنای محاسبات در بورس است، تمایل زیادی به صعود ندارد. به‌نظر می‌رسد این دو سیگنال می‌تواند آینده بازار سهام را در روز‌های آینده تحت‌تأثیر قرار دهد.
به گزارش همشهری، شاخص بورس تهران همبستگی زیادی با نوسان‌های قیمت ارز دارد؛ به‌طوری که هر نوع نوسان قیمت ارز بلافاصله شاخص‌های بورس را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. آنطور که تحلیلگران می‌گویند همان‌قدر که شاخص‌های بورس از قیمت دلار تأثیر می‌پذیرند، نرخ دلار نیز خود از عوامل دیگر تأثیر می‌پذیرد. به‌زعم کارشناسان، آینده قیمت ارز دربلندمدت به نرخ تورم و درکوتاه‌مدت به آینده مذاکرات هسته‌ای وابسته است. 
چنانچه نشانه‌های کاهش تورم در بلندمدت نمایان شود و انتظارات تورمی فروکش کند، می‌توان امیدوار بود که قیمت دلار با ثبات مواجه شود و نوسان‌های صعودی آن محدود شود. تحلیلگران همچنین اعتقاد دارند مذاکرات هسته‌ای نیز در کوتاه‌مدت می‌تواند بازار ارز را تحت‌تأثیر قرار دهد. هر نوع کاهش تحریم‌ها می‌تواند جریان ورود ارز را به کشور تقویت کند و به افت قیمت دلار منجر شود اما تداوم تحریم‌ها و افزایش فشار‌های اقتصادی علیه ایران می‌تواند به کاهش ذخایر ارزی بانک مرکزی منجر شود که این می‌تواند رشد قیمت دلار را به‌دنبال داشته باشد.
در چنین شرایطی 2سیگنال مهم در بازار ارز ظرف چند روز گذشته به بازار مخابره شده که احتمالا محدود‌تر‌شدن روند صعودی قیمت دلار را بیشتر کرده و دلایل نزول بازار سهام را ظرف 2‌ماه گذشته توضیح می‌دهد.

2سیگنال ارزی
بانک مرکزی در تازه‌ترین گزارش خود اعلام کرده است حجم درآمد‌های ارزی ایران از محل صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی در بهار امسال به 9میلیارد دلار نزدیک شده است. این میزان درآمد ارزی از محل صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی تقریبا 2برابر درآمد‌های ارزی ایران در بهار سال گذشته است. این اطلاعات نشان می‌دهد درصورت تداوم وضع موجود و فروش 9میلیارد دلار نفت و فرآورده‌های نفتی در هر فصل احتمالا جمع کل درآمد‌های ارزی ایران در پایان سال‌جاری به مرز 36میلیارد دلار خواهد رسید که 72درصد بیشتر از درآمد‌های نفتی سال قبل است. حتی برخی کارشناسان برآورد می‌کنند درصورت افزایش قیمت و حجم صادرات، درآمدهای ارزی ایران در سال‌جاری از این رقم نیز فراتر رود. طبق آمارهای موجود، پارسال جمع کل درآمدهای ارزی ایران از محل نفت و فرآورده‌های نفتی 21میلیارد بود. در طول 4سال‌ گذشته به‌دلیل وقوع تحریم‌های اقتصادی آمریکا درآمدهای نفتی ایران به‌شدت کاهش یافته اما به‌نظر می‌رسد با افزایش قیمت انرژی در جهان و کاهش اثرات تحریم، درآمدهای نفتی ایران در حال افزایش است.
این افزایش درآمد‌های نفتی این امیدواری را ایجاد کرده ‌که منابع ارزی دولت افزایش یابد. افزایش ذخایر ارزی دولت می‌تواند به سرعت بر قیمت دلار تأثیر بگذارد و به کاهش قیمت دلار منجر شود. یکی از دلایل نوسان‌های ارزی دولت به‌ویژه از سال1397 تاکنون کاهش ذخایر ارزی دولت به‌دلیل تشدید تحریم‌‌ها بود که موجب شد قیمت دلار با صعود زیادی مواجه شود. از نظر اقتصادی بین میزان ذخایر ارزی بانک مرکزی و قیمت دلار رابطه عکس وجود دارد؛ به‌طوری‌که با کاهش این ذخایر امکان رشد قیمت دلار بیشتر می‌شود به‌ویژه آنکه این کاهش عرضه با افزایش تقاضا نیز همراه باشد؛ مشابه آنچه در سال1397 بعد از خروج آمریکا رخ داد و به رشد افسار‌گسیخته قیمت دلار از اردیبهشت تا مهر‌ماه همان سال منجر شد.
حالا اما با افزایش درآمد‌های نفتی این امیدواری ایجاد شده ‌که قیمت ارز در میان‌مدت با افت مواجه شود، به‌ویژه آنکه به‌دلیل بحران انرژی در جهان قیمت نفت به 86دلار افزایش یافته و مطابق پیش‌بینی برخی مؤسسات بین‌المللی می‌تواند این قیمت ‌حتی از مرز 90دلار هم فراتر رود.

سیگنال دوم
سیگنال مهم دیگری که به بازار سهام از ناحیه بازار ارز صادر شده، روند قیمت دلار در سامانه نیماست. اطلاعات موجود نشان می‌‌دهد با وجود نوسان‌های بازار آزاد، قیمت دلار در سامانه نیما به صعود تمایل کمتری پیدا کرده، شاید به این دلیل که حجم عرضه ارز در سامانه نیما در حال افزایش است. سامانه نیما محل تبادل ارز میان صادر‌کننده‌ها و وارد‌کننده‌هاست. صادرکننده‌ها ارزهای تکلیفی خود را در این سامانه عرضه می‌کنند و واردکننده‌ها منابع ارزی خود را از این سامانه تامین می‌کنند. به‌نظر می‌رسد با کاهش فشار تحریم‌ها، محدودیت‌های ارزی کاهش یافته و صادرکننده‌ها منابع ارزی بیشتری وارد بازار می‌کنند. این موضوع به‌ویژه ظرف چند هفته گذشته شدت بیشتری پیدا کرده و به نزول قیمت دلار در سامانه نیما منجر شده است.
به لحاظ اقتصادی قیمت دلار در سامانه نیما مبنای محاسبات اقتصادی فعالان بازار سرمایه است و هر نوع نوسان در این بازار روی بازار سرمایه تأثیر می‌گذارد. علت این ‌است که مبنای نرخ تسعیر ارز در صورت‌های مالی شرکت‌های بورس، قیمت دلار در سامانه نیماست و درآمدهای ارزی شرکت‌های بورس به‌ویژه شرکت‌های صادرات‌محور تابعی از نوسان‌های قیمت ارز در سامانه نیماست. در چنین شرایطی به‌نظر می‌رسد درصورت تداوم نزول قیمت ارز در سامانه نیما شاخص‌های بورس نیز با نزول مواجه شوند. 
این موضوع توضیح می‌دهد که چرا شاخص‌های بورس در طول 2‌ماه گذشته به نزول تمایل زیادی پیدا کرده‌اند. اکنون پرسش این است که با وجود صدور چنین سیگنال‌هایی از بازار ارز، بازار سهام در روز‌های آینده چه مسیری را دنبال خواهد کرد؟

آینده بورس 
تحلیلگران معتقدند با وجود نوسان‌های مقطعی، محاسبه نرخ دلار با توجه به اثر‌پذیری که این متغیر از عوامل سیاسی و اقتصادی دارد، دشوار است و این احتمال که قیمت دلار تحت‌تأثیر عوامل خارجی با رشد مواجه شود و به صعود شاخص‌های بورس منجر شود هم وجود دارد. اشاره تحلیلگران به سرنوشت نامعلوم مذاکرات هسته‌ای است که درصورت شکست می‌تواند اثر افزایش درآمدهای نفتی را بر قیمت ارز خنثی کند و به رشد قیمت دلار منجر شود.
سینا عنایت‌اللهی، کارشناس بازار سرمایه در این‌باره گفت: با توجه به آینده مذاکرات هسته‌ای خوش‌بینی چندانی نسبت به کاهش قیمت ارز وجود ندارد، بنابراین نمی‌توان خیلی امیدوار بود که قیمت ارز کاهش یابد. او افزود: دلیل اصلی نزول شاخص‌‌های بورس و حال بد بازار کمبود نقدینگی است که موجب شده سایر پارامتر‌های اثرگذار بر روند بازار سرمایه نادیده گرفته شود. به‌گفته او، نرخ ارز در بازار آزاد هم‌اکنون در محدود ۲۷ تا ۲۸هزار تومان در نوسان است و انتظار می‌رود میزان درآمد شرکت‌های بورس در گزارش‌های 9ماهه افزایش یابد که می‌تواند بر بازار سهام تأثیر زیادی داشته باشد.
امیرعلی امیرباقری، کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه دلایل نزول شاخص‌های بورس ناشی از ابهام در شاخص‌‌های اقتصادی و اثر‌گذاری نرخ ارز است، گفت: نرخ ارز ازجمله مسائل اثرگذار بر روند فعلی معاملات بازار سرمایه است. اکنون چند سناریو در میان فعالان بازار برای نرخ ارز متصور است، از آنجا که فعالان بازار سرمایه از روند قیمت ارز تحلیل درستی ندارند، بنابراین قادر به پیش‌بینی میان‌مدت و بلند‌مدت نرخ ارز نیستند و نمی‌توانند اثر این پیش‌‌بینی را بر قیمت و سوددهی شرکت‌ها بررسی کنند.
به‌گفته او، اکنون سهام شرکت‌های صادرات‌محور و سودمحور به‌دلیل نبود تحلیل دقیق از نرخ ارز با فشار فروش مواجه هستند. او با بیان اینکه قیمت ارز از عوامل داخلی و خارجی تأثیر می‌پذیرد، ادامه داد: رشد اقتصادی نزدیک به صفر در طول سال‌های گذشته موجب شده نقدینگی در بخش تولید جذب نشود درحالی‌که نقدینگی با رشد زیادی مواجه شده است. در چنین شرایطی انتظار این است که قیمت ارز در یک کانال صعودی میان‌مدت حفظ شود و همین موضوع به تورم در کلیت اقتصاد منجر می‌شود. او توضیح داد: با کاهش انتظارات تورمی، فشار فروش بر بازارهای دارایی بیشتر می‌شود در نتیجه میزان کارایی شرکت‌ها اهمیت بیشتری پیدا خواهد کرد و این موضوع موجب می‌شود شرکت‌های با کارکرد بالا مورد توجه سهامداران قرار بگیرند و می‌توان نسبت به رشد سهام آنها در بازار امیدوار بود.