معجزه‌های مهندسی

بعضی از عجایب دست‌ساز دنیا را، آدم‌های عصر باستان ساخته‌‌اند؛ مثل دیوار چین و اهرام مصر و شبیه آن. بعضی‌ها هم که در هزاره دوم ساخته شده است که بیشتر مواردی را مدنظر داریم که تا قرن بیستم ساخته شده است؛ مثل تاج‌محل و مجسمه مسیح در برزیل و... . بعضی‌ها هم که در قرن‌بیستم و بعد از آن ساخته شده‌اند که غالبا به عجایب چندگانه مدرن معروف هستند، حالا اینکه چند تا هستند محل بحث است. بعضی‌ها در حوزه مهندسی یا معماری یا... آنها را بررسی می‌کنند. اما اجازه بدهید حالا که بحث از کانال پاناما به‌عنوان یکی از عجایب دست‌ساز بشر شده است، درباره چند شگفتی دیگر دست‌ساز بشر هم صحبت کنیم که غالبا در حوزه مهندسی شکل گرفته‌اند و معماری و... . بخشی از این عجایب حتی تبدیل به جاذبه‌های گردشگری برای کشورهای سازنده هم شده‌اند؛ یعنی گردشگران بعید است که به کشور مورد‌نظر بروند و آنها را نبینند.

آمریکا
پل گلدن‌گیت آمریکا

بخشی از عجایب دست‌ساز بشر در دنیای مدرن را پل‌ها تشکیل می‌دهند. یکی از این پل‌ها هم در آمریکا واقع شده، معروف به پل گلدن‌گیت. این پل ساخته شده است تا شهروندان از سانفرانسیسکو به کالیفرنیا بروند اما از روی دریا. این سازه عظیم مهندسی به پل نارنجی هم معروف است. پل را در دهه سی‌ام میلادی با بودجه 35میلیون دلار و در 4سال ساختند. البته این بودجه برای آن دوره رقم زیادی بوده است. این پل معلق عظیم 887هزار تن وزن داشته و در ارتفاع 70متری از سطح دریا ساخته شده و از نمادهای مهم ینگه‌دنیا محسوب می‌شود. طول آن 1.3کیلومتر بوده و 2برج بزرگ 230متری هم اطرافش ساخته‌اند که آن را بتواند نگه دارد. جالب اینکه در کنار 6مسیر ماشین‌روی پل، 2مسیر هم برای عابران گذاشته‌اند که گردشگران خیلی از آن استقبال می‌کنند. حداکثر سرعت تعیین شده برای عبور از چنین پلی هم نباید بیش از 70کیلومتر باشد. تنها در قرن بیستم، نزدیک 45میلیون خودرو از روی این پل عبور کردند.

برزیل
سد ایتایپو

اما برسیم به یکی از عظیم‌ترین سدهای جهان؛ سدی که روی رودخانه پارانا در آمریکای لاتین ساخته شده. این رودخانه، بعد از آمازون دومین رودخانه بزرگ آمریکای جنوبی است که میان کشورهای برزیل و پاراگوئه و آرژانتین در جریان است. می‌گویند که این سد، دومین سد تولیدکننده برق در جهان بعد از سد سه‌دره است. البته در روزگاری این عنوان را به تنهایی در اختیار داشت و بزرگ‌ترین بود. این سد امروزه در مرز بین پاراگوئه و برزیل ساخته شده. ساخت آن از سال 1960شروع شد. البته اول کارهای مطالعاتی آن شروع شد. آرژانتین موافق ساخت سد نبود. چرا؟ معتقد بود اگر یک دفعه این سد باز شده یا تخریب شود، پایتخت ما را آب خواهد برد. اما در نتیجه مذاکراتی طولانی این سه کشور به توافق نهایی رسیدند که مشکلی پیش نیاید. ارتفاع این سد 225متر و عرض آن نزدیک 7.2کیلومتر است. شگفت‌زده شدید؟ مهندسان ناچار شدند برای کنترل آب، ابتدا سدهای کوچکی بسازند که بتواند جریان آب را کنترل کند تا موفق به ساخت آن شوند. این شاهکار مهندسی مدرن، 90درصد برق پاراگوئه و یک‌چهارم برق برزیل را تأمین می‌کند!

فرانسه
تونل مانش

بین فرانسه و انگلستان، فاصله کمی وجود دارد که باید از دریا طی بشود. در یکی از این فاصله‌ها با کانالی به اسم مانش روبه‌رو هستیم که 34کیلومتر طول دارد. قبل از این کشتی‌ها می‌رفتند و می‌آمدند تا اینکه یک روز نشستند و طرح تونل مانش را مطرح کردند؛ تونلی که از زیر این کانال عبور کند. قرار شد که این تونل را 40متر زیر کف آب بسازند؛ به‌عبارت دیگر 100متر پایین‌تر از سطح آب‌های بین فرانسه و انگلستان در این کانال. چنین شد که عجیب‌ترین شگفتی مهندسی مدرن، یعنی تونل مانش ایجاد شد؛ به طول 52کیلومتر. اما چرا طول آن بیشتر شده بود؟ چون از شهری در فرانسه باید به منطقه‌ای در انگلستان می‌رسید و همین امر، باعث شده بود تا طولانی‌تر حفر شود. 2خط قطار حمل ماشین و مسافر نیز داخل آن کار می‌کنند که از بندر پادوکاله به فوکستون انگلیس وصل می‌شود. 2تیم فرانسوی و انگلسی با بودجه 10میلیارد دلاری، شروع به ساخت این مجموعه به‌طور همزمان کردند تا در میانه دریا به هم برسند. این تونل در سال 1994افتتاح شد.

هلند
منطقه دلتا 

سرزمین هلند از سطح دریا پایین‌تر است؛ یعنی همیشه در معرض سیلاب و آبگرفتگی و حتی زیر آب رفتن بخش‌های زیادی از خود است. خب، چه باید کرد؟ آنها به این منظور، طرح‌هایی برای جلوگیری از ورود آب به مناطق خشکی یا مدیریت آن اجرایی کرده‌اند. مثل اینکه کلی کانال حفر کرده‌اند تا درصورت بالا آمدن آب دریا، بخشی از آن به این کانال‌ها منتقل شود اما یکی از کارهای خاصی که کرده‌اند، همین طرح دلتا بوده است. این طرح از سال1950در بخش‌های جنوبی هلند اجرایی شده است. این طرح تقریبا نیم‌قرنی دنبال و تکمیل شده و آن را بزرگ‌ترین عملیاتی مهندسی مرتبط با سیلاب در جهان می‌دانند. در این طرح، با مجموعه‌ای از کانال‌ها، اهرم‌ها، خاکریز‌ها و سیل‌گیرها روبه‌رو هستیم که بسته به موقعیتی که پیش می‌آید، اقدام به کنترل آب می‌کنند تا همه خشکی زیر آب نرود. البته این طرح را هم انجمن مهندسی عمران آمریکا انجام داده است.

کانادا
برج سی ان تاور

این برج نزدیک 554متر طول دارد. سومین برج بلند دنیا لقب گرفته و البته بلندترین برج مخابراتی دنیا؛ یک چیزی شبیه همین برج میلاد خودمان است. امروزه یکی از نمادهای مهم شهر تورنتو است و بعید است که گردشگران این شهر، سری به آن نزنند. گفته می‌شود که سالانه 2میلیون نفر توریست از آن بازدید می‌کنند تا از ارتفاع رشک‌برانگیز آن، بتوانند تورنتوی آرام و زیبا را خاصه در شبانگاهان مشاهده کنند. جالب اینکه این سازه مهندسی عظیم را، بخش‌خصوصی ساخته است؛ درحالی‌که سازه‌هایی از این دست به‌دلیل هزینه بالا و عظمتی که دارند، توسط بخش‌های دولتی و عمومی ساخته می‌شوند. درست مثل برج میلاد، بالای این برج کلی امکانات برای توریست‌ها درنظر گرفته‌اند؛ مثل باشگاه‌های ورزشی و رستوران و کافه و شبیه آن. برای دیوانگان نجوم و فضا نیز، دوربین‌ها و تلسکوپ‌های خوبی درنظر گرفته شده است تا هم بتوانند آسمان بی‌نهایت شب را ببینند، هم تصویری تمام‌نما از تورنتو داشته باشند. 4آسانسور فوق‌سریع هم دارد که 1200نفر را در ساعت به بالای آن می‌رساند.

آمریکا
برج امپایر‌استیت

باز هم به آمریکا برگردیم؛ به محله معروف منهتن این شهر. در اینجا برجی بلند به نام امپایر‌استیت ساخته شده است. تا سال‌ها نیز بلندترین ساختمان‌های جهان شناخته می‌شدند؛ تا اینکه ساختمان‌های تجارت جهانی ساخته شدند؛ همان‌ها که در عملیات تروریستی منهدم شدند. این برج عجیب و غریب را در سال1930ساختند. جالب‌تر اینکه ساخت آن 14‌ماه طول کشید که برای دوره خودش رکورد فوق‌العاده‌ای بود. کارگران و مهندسان برای ساخت آن 24ساعته کار می‌کردند تا رکورد سریع‌ترین زمان برج را به اسم خودشان بزنند. 3400نفر در جریان این عملیات مهندسی داشتند بی‌وقفه کار می‌کردند. این ساختمان 102طبقه است و با حساب آنتنی که روی آن نصب کرده‌اند می‌شود 448متر. آن موقع برای ساخت چنین ساختمانی نزدیک به 25میلیون دلار هزینه کردند. این برج هم امروزه از نمادهای مهم آمریکا محسوب می‌شود. برای افتتاح آن هم رئیس‌جمهور وقت آمریکا حضور یافت و دکمه‌ای را فشرد تا چراغ‌های این برج روشن شود. این نماد شاخص شهر نیویورک، به‌عنوان کلانشهر معرف آمریکا، در فیلم‌های مختلفی هم حضور داشته است.