پرداخت پنجمین یارانه دولتی

پیگیری­‌های همشهری نشان می‌دهد که حساب 60میلیون نفر دریافت‌کننده یارانه بنزین شارژ شده؛ زیرا حمایت معیشتی ویژه ‌ماه مبارک رمضان، به همان مشمولان کمک معیشتی بنزین که فهرست آن در سال 98تدوین شد، پرداخت شده است. یارانه رمضان به‌صورت خودکار و بدون نیاز به ثبت‌نام جدید، به‌حساب آن دسته از سرپرستان خانوار که از آبان 98در فهرست حمایت معیشتی بنزین قرار داشتند، واریز ‌شد. سرانه مبلغ یارانه رمضان 40هزار تومان برای هر نفر است که مبلغ نهایی آن مانند یارانه معیشتی، با توجه به بُعد خانوار تغییر می‌کند. علاوه بر یارانه نقدی که پرداخت آن از سال 89 آغاز شده، از سال 97به این‌سو 4مدل یارانه جدید با نام های؛ یارانه معیشت، یارانه بنزین، یارانه کرونا و حالا یارانه رمضان پرداخت شده است. به گزارش همشهری، با دستور رئیس‌جمهوری در شصت و چهارمین جلسه ستاد ملی مدیریت کرونا مورخ 21فروردین‌ماه، سازمان برنامه‌وبودجه موظف شد به 60میلیون نفر از کم‌درآمدها، یارانه معیشتی‌ماه رمضان پرداخت کند و برای این کار 2هزار و 500میلیارد تومان مدنظر قرار گرفته است. طبق اطلاعیه سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها، بسته حمایت معیشتی ویژه ‌ماه مبارک رمضان، رأس ساعت 24دیروز چهارشنبه به‌حساب ذینفعان واریزشده  و قابل برداشت شده است. پیگیری‌های همشهری حاکی از آن است که فهرست مشمولان یارانه رمضان، دقیقاً همان فهرست حمایت معیشتی بنزین است و هرکسی که حمایت معیشتی دریافت می‌کند، یارانه رمضان را نیز دریافت خواهد کرد.

فهرست مشمولان یارانه رمضان
توزیع وظایف در مقوله یارانه به‌نحوی است که سازمان برنامه‌وبودجه، امور مالی و بودجه آن را انجام می‌دهد و بانک مرکزی نیز در همکاری با این سازمان نسبت به تأمین و اختصاص منابع موردنیاز اقدام می‌کند. در این میان، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به‌عنوان متولی حوزه رفاه و متولی بانک اطلاعاتی رفاه ایرانیان، مکلف می‌شود فهرست مشمولان هر طرح را متناسب با منابع اختصاص یافته و براساس ملاک‌هایی اعم از وضعیت مالکیت، دارایی، گردش مالی و دستمزد که برای سنجش توانایی مالی خانوارها مدنظر قرار گرفته است تهیه و به سازمان برنامه‌وبودجه ارسال کند. در مورد یارانه رمضان نیز پیگیری‌های همشهری حاکی از این است که توزیع وظایف براساس همین ساختار انجام شده و فهرست مشمولان این یارانه به‌واسطه همبستگی با یارانه معیشتی بنزین در همان زمان دستور رئیس‌جمهور آماده بوده است.

شگرد پرداخت یارانه‌های جدید
در فاز نخست پرداخت یارانه نقدی، تقریباً همه ایرانیان مشمول دریافت این یارانه بودند و این تعداد در سال‌های بعد نیز باوجود فراخوان دولت برای انصراف مردم از یارانه نقدی و همچنین فشار مجلس برای قطع یارانه ثروتمندان تغییر چندانی نکرد؛ به‌گونه‌ای که براساس آخرین آمارها، بیش از 78میلیون نفر در کشور ماهانه مبلغ 45هزار و 500تومان به‌عنوان یارانه نقدی دریافت می‌کنند.
 به گزارش همشهری، به‌دنبال شکست راهکارهای حذف یارانه نقدی، سیاست متولیان امر تغییر کرد و با تقسیم یارانه‌های دولتی به 2 بخش یارانه نقدی و حمایت معیشتی، شرایطی فراهم آمد که منابع جدید تخصیص یافته به حمایت اجتماعی کم‌درآمدها به جمعیت کمتری که شرایط مالی و معیشتی نامساعدتری دارند پرداخت شود. به همین مناسبت، از اواخر سال 1397که مقرر شد بسته حمایت معیشتی دولت به‌مدت 4‌ماه میان خانوارهای مشمول حمایت توزیع شود، وزارت کار مأمور شد تا با استفاده از بانک اطلاعاتی رفاه ایرانیان به پایش خانوارها مشغول شود و حتی‌الامکان از هدر رفت منابع اختصاص یافته به یارانه جلوگیری کند. بعد از این مرحله، به‌دنبال تغییر قیمت بنزین در آبان 98، مقرر شد بخشی از درآمدهای دولت از محل افزایش قیمت بنزین به حمایت از معیشت کم درآمد اختصاص پیدا کند و درنهایت فهرستی مشتمل بر حدود 60میلیون نفر مشمول دریافت این یارانه شناخته شدند. در ادامه وقتی دولت در زمستان 99طرح توزیع یارانه کرونا را در دستور کار قرار داد، وزارت کار مکلف شد متناسب با منابع اختصاص یافته به این طرح فهرست یارانه‌بگیران را اصلاح کند و به همین دلیل فهرست مشمولان حمایت معیشتی کرونا به 34میلیون نفر کاهش پیدا کرد. حالا آنگونه که منابع آگاه به همشهری گفته‌اند، یارانه معیشتی رمضان به همان فهرستی اختصاص یافته که مشمول یارانه بنزین بودند و بر همین اساس فهرست 60میلیون نفری آبان 98به همراه تغییرات بعدی، ملاک عمل قرار خواهد گرفت. به‌عبارت‌دیگر؛ کسانی که تاکنون یارانه معیشتی بنزین را دریافت می‌کردند، یارانه رمضان را نیز دریافت کرده‌اند.

شروط مشمولان یارانه‌های جدید
از زمان توزیع حمایت معیشتی از پاییز 98موسوم به یارانه بنزین، ملاک‌هایی برای سنجش وضعیت مالی خانوارهای نیازمند معرفی شد که مبنای فهرست بندی مشمولان همه یارانه‌های جدید خواهد بود. به گزارش همشهری، براساس این ملاک‌ها که در نیمه دوم سال 98تعیین و به‌روزترین فهرست مشمولان یارانه‌های جدید براساس آن بسته شده است، افرادی که دارای 2 واحد ملکی باشند یا ملک آنها در تهران و کلانشهرها بیش از یک میلیارد و 200میلیون تومان و در سایر نقاط شهری بیش از 900میلیون تومان ارزش داشته باشد، مشمول یارانه حمایت معیشتی نیستند. همچنین خانوارهایی که ارزش خودرو سواری آنها بیش از 300میلیون تومان باشد یا خودروی عمومی با ارزشی بیش از 400میلیون تومان داشته باشند نیز در فهرست مشمولان یارانه‌های جدید قرار نمی‌گیرند. براساس سایر ملاک‌های سنجش توان مالی افراد و خانوارها، کارفرمایان دارای بیش از 3 بیمه‌پرداز و خانوارهای دارای بیش از 3 سفر خارجی غیرزیارتی، مشمول دریافت کمک معیشتی نیستند؛ ضمن اینکه افرادی که تسهیلات بانکی با مبلغ بیش از 300میلیون تومان دریافت کرده و در حال بازپرداخت اقساط باشند نیز در فهرست مشمولان قرار نمی‌گیرند. ملاک دیگر، سنجش مجموع درآمد خانوارهاست که از تلفیق اطلاعات بیمه‌ای، شغلی و بانکی تعیین می‌شود؛ بر این اساس، خانوارهای یک‌نفره با درآمد بیش از 4میلیون تومان، خانوارهای 2نفره با درآمد بیش از 5میلیون تومان، خانواده‌های 3نفره با درآمد بیش از 6میلیون تومان، خانوارهای 4نفره با درآمد بیش از 7میلیون تومان و خانوارهای 5نفره با درآمد بیش از 8 میلیون تومان، در فهرست مشمولان یارانه بنزین قرار نگرفتند و به‌تبع آن، مشمول دریافت یارانه‌های جدید نیستند. البته همانگونه که پیش‌تر نیز اشاره شد این ملاک‌ها برای فهرست بندی مشمولان در نیمه دوم سال 98تعیین شده و یارانه‌های فعلی نیز براساس همان فهرست پرداخت می‌شود؛ درنتیجه اگر قرار به تغییر ملاک‌ها باشد، فهرست جدید نیز براساس شرایط حال حاضر می‌تواند با تغییراتی مواجه شود.