سالمرگ/نخستین مترجم «صد سال تنهایی»

بهمن فرزانه، نویسنده و مترجم شناخته‌شده‌ای است که بیشتر او را با ترجمه رمان «صد سال تنهایی» نوشته گابریل گارسیا مارکز می‌شناسند. وی بیش از ۸۰رمان را از زبان‌های مختلف به فارسی برگرداند و اینگونه توانست پل ارتباطی ایرانیان با ادبیات جهان شود.
فرزانه در انتخاب کتاب برای ترجمه دقت زیادی داشت و هنگامی‌که تصمیم به ترجمه کتابی می‌گرفت کار ترجمه را به‌طور منظم و در ساعت‌های مشخص انجام می‌داد. او آثاری از تنسی ویلیامز، گراتزیا کوزیما دلدا، آلبا دسس پدس، لوئیچی پیراندلو، گابریل گارسیا مارکز، اینیاتسیو سیلونه، رولد دال، گابریل دانونزیو، واسکو پراتولینی، ایروینگ استون، جین استون و... را به فارسی برگرداند. او با بسیاری از نویسندگانی که آثارشان را ترجمه می‌کرد مکاتبه داشت و با برخی از آنها دوست بود. در واقع ترجمه تنها دریچه ارتباطی بهمن فرزانه با ادبیات جهان نبود. او چگونگی دوستی خود با ایتالو کالوینو را چنین نقل کرده است: «با کالوینو از طریق یک آرژانتینی‌ آشنا شدم. دیدمش و گفتم، آقای کالوینو من هم نویسنده‌ام. گفت، اوه چه خوب تو رو خدا فردا شب بیا خانه‌ ما. به خانه‌شان رفتم و چه پذیرایی خوبی انجام شد. بعد دیگر اغلب همدیگر را می‌دیدیم.
بهمن فرزانه به زبان‌های ایتالیایی، انگلیسی، اسپانیایی و فرانسوی مسلط بود. او سال‌ها در ایتالیا (شهرهای فلورانس و رم) زندگی کرد. در بهار۱۳۹۲ به قصد استراحت به ایران بازگشت و گفت دیگر قصد رفتن به ایتالیا را ندارد. وی هفدهم بهمن۱۳۹۲ در ۷۵سالگی در تهران درگذشت.
بهمن فرزانه (1317 - هفدهم بهمن1392)