سال دیپلماسی فعال

علیرضا احمدی  

در سال1370 که نخستین ‎‌‎ماه آن با اخبار انتفاضه شعبانیه شیعیان در عراق آغاز شده بود، رشد اقتصادی کشور ادامه یافت و شاخص آن که در سال قبل به 14درصد رسیده بود، رقم 12.3 درصد را هم ثبت کرد. اکنون بوی بهبود از اوضاع اقتصادی کشور به مشام می‎‌‎رسید و گویی قرار بود با گذر از شرایط دشوار اقتصادی دهه60 و دوران جنگ تحمیلی، عصر جدیدی آغاز شود؛ عصری که با ماجراجویی صدام در کویت و به‌تبع آن تحریم‎‌‎های سنگین شورای امنیت سازمان ملل (نفت در برابر غذا) همراه شد و گشایش‎‌‎هایی را در حوزه ارزی برای ایران به‎‌‎همراه داشت؛چراکه هم قیمت نفت افزایش یافت و هم خریداران بیشتری برای نفت ایران پیدا شد. از سوی دیگر دولت سازندگی با اتخاذ رویکرد دیپلماسی فعال، به‎‌‎دنبال گشودن درهای جدید به‎‌‎روی اقتصاد کشور بود؛ رایزنی‎‌‎های سیاسی ـ اقتصادی با سران کشورهای مختلف ازجمله کشورهای مسلمان در حوزه قابل بررسی است. در آبان ‎‌‎ماه رئیس‎‌‎جمهور چین در رأس هیأت بلندپایه سیاسی ـ اقتصادی به ایران سفر کرد و مذاکرات مهمی بین او و هاشمی‎‌‎رفسنجانی انجام شد و در 17 آذر1370 نیز رئیس‎‌‎جمهور برای شرکت در اجلاس سران کنفرانس اسلامی به سنگال سفر کرد. در بهمن ‎‌‎ماه نیز نخستین اجلاس سران کشورهای عضو سازمان همکاری‎‌‎های اقتصادی (اکو) با حضور کشورهای تازه استقلال‎‌‎یافته آذربایجان، ترکمنستان و ازبکستان و اعضای ناظر قرقیزستان، تاجیکستان و قزاقستان در تهران برگزار شد. همچنین سفر آذرماه علی‎‌‎اکبر ولایتی، وزیرامورخارجه به مسکو که حامل 2پیام جداگانه رئیس‎‌‎جمهور ایران برای گورباچف و یلتسین بود، از مهم‎‌‎ترین فعالیت‎‌‎های دیپلماتیک دولت درمسیر بهبود روابط با جهان باهدف توسعه تجارت بین‎‌‎المللی ایران بود. در عرصه داخلی نیز دولت راهبرد توسعه عمرانی را دنبال می‎‌‎کرد و قصد داشت با اجرای وسیع طرح‎‌‎های زیرساختی در نقاط مختلف کشور و به‎‌‎ویژه مناطق محروم و جنگ‌‎‌‎زده، گام‎‌‎های مؤثری در این مسیر بردارد که سفرهای استانی هاشمی‎‌‎رفسنجانی درطول سال1370با هدف تحقق این برنامه‎‌‎ها انجام شد. در این میان سفر اسفندماه رئیس‎‌‎جمهور به جزیره استراتژیک ابوموسی از مهم‎‌‎ترین رویدادهای این حوزه است؛ هاشمی دراین سفر دستور ایجاد کشتارگاه صنعتی و ناوگان صید صنعتی و همچنین گسترش فعالیت‎‌‎های تجاری دراین جزیره را صادر و چند طرح عمرانی و زیرساختی را نیز کلنگ‎‌‎زنی کرد. هاشمی‎‌‎رفسنجانی در آخرین ‎‌‎ماه سال1370 به خوزستان نیز سفر کرد و با تشریح اقدامات دولت، به خوزستانی‎‌‎ها نوید داد که چهره این استان دگرگون خواهد شد.
تصویب طرح تشکیل اتاق بازرگانی و صنایع و معادن جمهوری اسلامی ایران در فروردین‎‌‎ماه، افزایش سهمیه ایران در صندوق بین‎‌‎المللی پول در اردیبهشت‎‌‎ماه، تصویب لایحه نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت در شهریورماه، تصویب طرح توسعه صنعت ایرانگردی و جهانگردی در مجلس‎‌‎شورای اسلامی در مهرماه، الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به موافقتنامه نظام جهانی ترجیحات بازرگانی بین کشورهای درحال توسعه در آذرماه و آغاز عملیات ساخت سد کرخه در اسفندماه، از مهم‎‌‎ترین اخبار اقتصادی سال1370بود.