الماس تراش خورده

امیر حمیدی نوید- روزنامه نگار

اتفاق بزرگ روز آخر از سلسله نشست‌های تخصصی جشنواره فیلم کوتاه تهران گفت‌وگوی زنده با داریوش خنجی، فیلمبردار بزرگ سینمای جهان بود. این امکان که از طریق صفحه اینستاگرام انجمن سینمای جوان و به‌صورت لایو فراهم شده فرصت مغتنمی را در اختیار فیلمبرداران، مشتاقان و علاقه‌مندان به سینما قرار داده بود.
البته که هرساله و در این رویداد هنری شاهد برگزاری نشست‌هایی از این دست هستیم؛ اما بی‌اغراق می‌شود گفت در بخش فنی و مشخصا فیلمبرداری، جشنواره فیلم کوتاه میهمانی در حد و اندازه داریوش خنجی نداشته است. به‌کار‌گیری دانش بصری در کنار نحوه تعامل و کارکردن با بزرگان سینمای جهان برای او که خود را صاحب سبک در زمینه فیلمبرداری نمی‌داند و در هر پروژه جدید چون آدم تازه‌کاری فیلمبرداری‌اش را آغاز می‌کند تجربه شورانگیزی بود که شنیدن آن از زبان این فیلمبردار بزرگ لذت آن را دوچندان می‌کرد. خنجی در این برنامه زنده از روش نورپردازی‌اش گفت، همینطور استفاده از لنزهای متنوع در یک فیلم یا حتی به‌کار‌گیری لنز آنامورفیک در فیلمی که نیکول کیدمن بازیگر آن بوده است که البته همه خواسته کارگردان بوده است. او در جایی دیگر از نحوه آشنایی و همکاری‌اش با دیوید فینچر گفت و اینکه قبل از آشنایی و شروع همکاری با فینچر عکاسی می‌کرده، در تلاش کشف و دستیابی به رنگ سیاه به قول خودش اصیلی بوده است و اینکه می‌خواسته با اضافه کردن لایه‌ای از نقره روی نگاتیو در تلاش برای رسیدن به رنگی خاص از سیاهی بوده است. همان سیاهی که در فیلم هفت به شکلی مشخص و در قامت یک کاراکتر به‌کار گرفته شده است. او در جواب این سؤال که نحوه و ملاک انتخاب فیلمنامه‌هایی که به دستش می‌رسد چیست، گفت در ابتدا فیلمنامه‌ها توسط دستیارش خوانده می‌شود و نهایتا فیلمنامه‌ای برای ساخت انتخاب می‌شود که با روحیات او سازگاری داشته باشد. و اینکه او در همه انتخاب‌هایش سعی می‌کند از فیلم‌های به‌اصطلاح پاپ کورنی فاصله بگیرد، وقتی فیلمنامه انتخاب شد در گفت‌وگو با کارگردان سعی می‌کند با انتخاب کلیدواژه‌ها و شیوه روایت قصه فیلم و آشنا شدن با دنیای ذهنی کارگردان به سبک نورپردازی مدنظر فیلمساز برسد. او در ادامه گفت در سر صحنه فیلمبرداری خیلی کم‌حرف است و تماما در خدمت خواسته‌های کارگردان است. چرا که او هم کسی است مثل بقیه عوامل فیلم که همگی باید در خدمت شکل‌گیری فیلم باشند. از خنجی درباره اینکه چقدر از نقاشی در روش فیلمبرداری و نورپردازی‌اش بهره می‌برد سؤال شد که او از تأثیر نقاشی‌های ادوارد هاپر بر کارهایش نام برد و ‌اینکه به روش به‌کارگیری نور در نقاشی‌های این هنرمند علاقه‌مند بوده است. او در آخر از اینکه نمی‌تواند فارسی صحبت کند به‌عنوان حسرت همیشگی‌اش در زندگی‌اش نام برد چرا که او وقتی خیلی کوچک بوده ایران را ترک کرده است؛ اما با این حال سینمای ایران را تحسین می‌کند چرا که بار احساسی خوبی دارند و از فیلمبرداری‌های خوبی نیز برخوردارند. قرار گرفتن نام این فیلمبردار خلاق، توانمند و صاحب سبک ایرانی در کنار رومن پولانسکی، دیوید فینچر، وودی آلن، آلن پارکر، برناردو برتولوچی، وونگ کار وای، سیدنی پولاک، دنی بویل، میشاییل هانکه و جاشوا و بن سفدی نشان‌دهنده نبوغ و تسلط تکنیکی این فیلمبردار بزرگ سینمای حال حاضر اروپا و آمریکاست.
سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران امسال به‌دلیل شرایط کرونا به شکل هر ساله برگزار نشد و فیلم‌ها و نشست‌های تخصصی همه به‌صورت آنلا‌ین برگذار شد و همین موضوع شرایطی را ناخواسته فراهم کرد که با تلاش محمودکلاری شرایط گفت‌وگو با داریوش خنجی فراهم شد چرا که او به‌دلیل شرایط ایجاد شده مجبور به خانه‌نشینی شده است ؛ فرصتی که شاید به نوعی مدیون کرونا هستیم. چرا که او در حالت عادی خیلی فرصت گفت‌وگو ندارد.