قل قل مرگ در قهوه‌خانه‌های زیرزمینی
سارا جعفرزاده
کیانشهر، یکی از محله‌های منطقه 15 در ناحیه 3 است و در زمینه مشکلات اجتماعی از برخی آسیب‌ها رنج می‌برد. یکی از مشکلاتی که اهالی سال‌هاست با آن مواجه‌اند، فعالیت برخی صنوف به شکل زیرزمینی است. از جمله قهوه‌خانه‌هایی که در برخی نقاط این محله و در واحدهای زیرساختمان‌ها فعالیت دارند. اهالی معتقدند نظارت چندانی بر فعالیت این واحدها نیست و به جای جلوگیری از فعالیت آنها، شاهد افزایش آنها هستند.
ساکنان محله کیانشهر می‌گویند در شرایط فعلی که جامعه با شیوع کرونا دست و پنجه نرم می‌کند و باید پروتکل‌های بهداشتی توسط واحدهای خدماتی از جمله رستوران‌ها و کافه‌ها رعایت شود، آنها شاهد فعالیت بیش از پیش قهوه‌خانه‌های زیرزمینی هستند.
یک روز عادی که قدم در محله کیانشهر بگذارید به ظاهر متوجه مشکل خاصی نمی‌شوید اما با رفتن به سمت مرکز محله متوجه فعالیت قهوه‌خانه‌های در واحدهای زیرزمینی می‌شوید. شاید این سؤال برایتان پیش بیاید که فعالیت قهوه‌خانه‌ها که غیر‌قانونی نیست و چرا باید برخی از افراد این فعالیت را به‌صورت زیرزمینی انجام بدهند. جواب ساده است؛ به دلیل اینکه دریافت مجوز قهوه‌خانه از اتحادیه صنف مربوطه مراحلی دارد و از طرفی مجوز قهوه‌خانه و چایخانه به افراد خاصی تعلق می‌گیرد. استعمال قلیان در میان جوانان طرفداران زیادی دارد و سود حاصل از فعالیت قهوه‌خانه‌ها و عرضه قلیان چشمگیر است،
پس در نهایت برخی افراد ترجیح می‌دهند قانون را دور بزنند و به‌صورت غیر‌قانونی قهوه‌خانه باز کنند و در این میان به کسی پاسخگو نباشند. در سراسر خیابان‌های ابراهیمی، صالحی و امامی محله کیانشهر قهوه‌خانه‌های بسیاری فعالیت می‌کنند که در همین شرایط کرونا قلیان در اختیار مشتری قرار می‌دهند و جوانان هم بی‌خبر از عاقبت این بیماری، قلیان را میان خود دست به دست می‌کنند.
فعالیت دور از چشم شهروندان
نورالدین باقرفام دبیر شورایاری محله کیانشهر جنوبی
طبق قوانین اتحادیه اصناف، تمام واحدهای قانونی صنفی باید به گونه‌ای در شهر فعالیت کنند که واحد صنفی آنها در مقابل دید شهروندان و فعالیت آنها آشکار باشد اما نکته اینجاست که صاحبان قهوه‌خانه‌های زیرزمینی تمایل دارند مکان‌هایی مانند زیرزمین‌ها، طبقات منفی و پارکینگ‌ها را اجاره کنند و با محصور کردن تمام پنجره‌ها و ورودی‌ها به فعالیت خود ادامه دهند.
«مرتضی برجسته» یکی از ساکنان کیانشهر در این‌باره می‌گوید: «در همسایگی ما در خیابان ابراهیمی یک قهوه‌خانه در پارکینگ یک خانه ویلایی فعالیت می‌کند. از همان روز اول شخصاً با فعالیت این واحد در این محله مخالف بودم و بعد از چند بار پرس‌وجو درباره اینکه چرا صاحب این قهوه‌خانه یک مغازه عادی را اجاره نمی‌کند که حداقل تابلویی داشته باشد و همه بدانند این مکان یک چایخانه است.
اگر مشکلی نداشته باشد مجبور نیست در یک پستو بدون نام و نشان فعالیت کند. اتفاق‌های متعددی می‌تواند در این قهوه‌خانه‌ها بیفتد که کسی از همسایه‌ها هم خبردار نمی‌شود. خطرناک‌ترین کار قهوه‌خانه‌ها مربوط به فعالیت در زمان کرونا است که سلامتی جوانان را تهدید می‌کند.»
نزاع و درگیری در قهوه‌خانه‌ها
تصور عده‌ای از شهروندان از قهوه‌خانه‌های فعلی همان قهوه‌خانه‌های قدیمی است که پدرها و پدربزرگان ما ساعتی از روز را با رفقای خود در آنجا سپری می‌کردند و در نهایت دورهمی‌شان با نوشیدن یک فنجان چای و استعمال یک قلیان به پایان می‌رسید. اما حالا این تصور دستخوش تغییر شده و قهوه‌خانه که محلی برای گفت‌وگوی قدیمی‌ها بود این روزها جایش را به رفتار‌هایی مانند شرط‌بندی و حتی قمار داده است. برخی از قهوه‌خانه‌های فعلی مکانی برای دورهمی‌های گاهاً حاشیه‌دار هم شده است که با دیدن یک مسابقه فوتبال و کری‌خوانی کار به نزاع و درگیری هم ممکن است بکشد.
«نورالدین باقرفام» دبیر شورایاری محله کیانشهر جنوبی در این‌باره می‌گوید: «برخی از جوانانی که به این قهوه‌خانه‌ها می‌آیند افراد موجهی نیستند و کارهای غیر‌قانونی از جمله جابه‌جایی موادمخدر، مشروبات الکلی، قمار و شرط‌بندی انجام می‌دهند. گاهی هم بحث‌های کوچک در میان جوانان به خاطر جو و محیط قهوه‌خانه تبدیل به نزاع و درگیری شده و درنهایت گاهی به چاقو و قمه‌کشی هم ختم می‌شود. حدود دو ماه پیش در این محله یک جوان در یک دعوا در قهوه‌خانه به وسیله چاقو کشته شد.»
تغییرات محیطی قهوه‌خانه‌ها
تعدد قهوه‌خانه‌ها در کیانشهر به قدری است که باعث نگرانی خانواده‌ها شده و آنها هر روز شاهد افزایش این قهوه‌خانه‌های زیرزمینی در نقاط مختلف محله هستند. «مژده خراسانی» یکی از اهالی محله در این‌باره می‌گوید: «اینکه در شرایط کرونا قهوه‌خانه‌ها اجازه فعالیت دارند، یعنی اینکه یک جای کار می‌لنگد و این بیماری جدی گرفته نشده است. به‌صورت کلی شاید نتوان به‌صورت کامل از فعالیت قهوه‌خانه‌ها در محله کیانشهر جلوگیری کرد اما اتحادیه صنف مربوط باید ناظرانی را برای نظارت بر فعالیت این قهوه‌خانه در نظر بگیرند تا به‌صورت مستمر از این مکان‌ها بازدید داشته باشند.
در گام بعدی باید شرایط محیطی قهوه‌خانه‌های زیرزمینی تغییر کند یعنی اینکه از حالت زیرزمینی و مخفی خارج شوند و به‌صورت آشکار به فعالیت خود ادامه دهند تا مانند سایر واحدهای خدماتی مثل رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌ها فعالیتشان وجه آشکار و واضح به خود بگیرد. قطع یقین اگر تغییرات محیطی در این صنف اتفاق بیفتد کمتر شاهد نزاع و درگیری، شرط‌بندی و قمار خواهیم بود و نکته سوم اینکه اهالی کیانشهر باید برای فرزندان خود امکانات فراغت را در نظر بگیرند تا رفتن به قهوه‌خانه گزینه پیش روی فرزندان نباشد.
در نهایت تمام مسئولان از جمله شهرداری، کلانتری، مدیران محله و همه دستگاه‌های اجرایی باید برای جلوگیری از فعالیت قهوه‌خانه‌های زیرزمینی تلاش کنند و فرهنگ قلیان کشیدن را برای نسل جوان عادی نکنند چراکه استعمال قلیان آسیب‌های جدی را به فرد وارد می‌کند.»
در همینه زمینه :
