پیمان تجاری با آلمان نازی

 علیرضا احمدی     

تصویب پیمان بازرگانی ایران و شوروی در روز 15فروردین از سوی مجلس شورای ملی، روزنه امیدی بود که در بحبوحه جنگ جهانی دوم، بتوان توازن تجاری کشور را تا حدودی حفظ کرد؛ بهار 1319 با این چشم‌انداز آغاز شده بود که ایران با توجه به ژئوپلیتیک ویژه‌اش برای طرف‌های درگیر در جنگ، بتواند با درپیش گرفتن رویکرد بی‌طرفی، از تبعات اقتصادی زیانبار در امان بماند.  در این میان توسعه و تجهیز بنادر کشور ادامه داشت و روز 29فروردین ساختمان بندر بوشهر و چند اسکله به پایان رسید تا در خدمت رونق تجارت کشور قرار گیرد. اما انگار قرار بود سیر تحولات جنگ در اروپا، کشور را در مسیر مبهمی قرار دهد؛ درحالی‌که مردم پایتخت از افتتاح فرستنده رادیو تهران در 5 اردیبهشت خوشحال بودند، در صحنه نبرد اروپا گره‌ها کور‌تر می‌شد و کشورهای اروپایی یکی پس از دیگری به کام آلمان نازی و ایتالیا سقوط می‌کردند. دراین میان پاییز 1319 با اخبار اقتصادی مهمی همراه بود که ازآن جمله می‌توان به گشایش راه‌آهن تهران- زنجان در 12 مهر و بهره‌برداری از ساختمان سد روانسر در 10 آذر اشاره کرد، اما مهم‌ترین اتفاقی که حتی می‌توان گفت نقشی محوری در آینده ایران داشت، روز 19 آذر به ‌وقوع پیوست؛ پیمان بازرگانی دولت‌های ایران و آلمان به امضا رسید تا نقش ایران در خاورمیانه به‌عنوان پل پیروزی برای متفقین و متحدین پررنگ‌تر شود.