عضو شورای شهر در مورد زمینههای ایجاد حوادثی مثل سینا اطهر میگوید:
حادثهها محصول رابطه و ملاحظهکاری هستند
گفتوگو با ناهید خداکرمی، عضو کمیسیون سلامت شورای شهر تهران درباره بیمارستانهای فرسوده
مائده امینی ـ روزنامهنگار
بیمارستانهای مهمی در تهران به حیات خود ادامه میدهند درحالیکه چیزی نمانده عمر آنها به یک قرن برسد؛ سال تاسیس بعضی از آنها، هزار و سیصد و سیزده شمسی است. سینا اطهر که در آتش سوخت دوباره بازار تذکرها، اخطارها و آمارها داغ شد. بعضی منابع خبری نوشتند که ۵۰بیمارستان در تهران که بیش از ۵۰ سال قدمت دارند؛ از آسیب فرسودگی رنج میبرند و در صورت وقوع هرگونه زلزله یا رخداد طبیعی، فاجعهای چون پلاسکو دامنگیر آنها میشود. رضا کرمی، رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران در شهرداری تهران، ضمن تأیید این آمار گفته است: ملاحظاتی وجود دارد که نمیتوانیم اسامی آنها را اعلام کنیم، زیرا معرفی آنها وضع را بدتر میکند و موجب تشویش اذهان مردم میشود. به گفته او در بیشتر بیمارستانها، کپسول اکسیژن وجود دارد اما پروتکلهای تعمیر و نگهداری در مورد آنها رعایت نمیشود، چنانچه بعد از ۵ سال باید از کپسولهای اکسیژن بازدید و رفع عیب شوند، ولی وقتی این کار انجام نمیشود، چنین حوادثی رخ میدهد. حالا اما دوباره که آب از سر گذشته و جانهای بیگناه قربانی سیستم غلط شده است، رئیس شورای شهر تهران گفته که به کلینیک سینا اطهر، سه بار اخطار ایمنی ساختمان داده شده بود. آیا واقعا این اخطارها داده شده و بیجواب ماندهاند؟ ناهید خداکرمی، عضو کمیسیون سلامت شورای شهر تهران در اینباره به همشهری میگوید: تدوین و رسیدگی به استانداردهای فضای بیرونی و درونی بیمارستانها از مسئولیتهای وزارت بهداشت است. جایگاه شورا و شهرداری جایی اهمیت پیدا میکند که با صدور گواهی پایان کار برای بیمارستانی که با استانداردهای تدوین شده فاصله دارد، مخالفت کند. متأسفانه اما بعضی با رابطه در نهایت کار خود را پیش میبرند و بعد که ساختمان ساخته شده، بهانه هزینههای مصرفی را گرفته و مانع از تخریب آن میشوند.
تعمیر و نگهداری بیمارستانها باید در اولویت باشد
یکی از مشکلات اصلی نه فقط بیمارستانها که همه ساختمانها در تهران و کلانشهرهای دیگر ایران، بیتوجهی به فرهنگ نگهداری است. تاسیس مراکز درمانی دولتی عموما با نظارت وزارت بهداشت و بعد از پشت سر گذاشتن پروتکلهای بهداشتی انجام میشود اما آیا بعد از گذشت چند سال، اقدامات مربوط به نگهداری و تعمیر در این ساختمانهایی که با جان آدمی سر و کار دارند، به درستی بهکار گرفته میشود؟ خداکرمی با تأیید این آسیب در همان روزهای نخست بعد از حادثه دلخراش سینا اطهر گفته است: در هیچ جای کشور موضوع تعمیر و نگهداری رعایت نمیشود و همیشه صبر میشود تا ابتدا حادثه رخ دهد و سپس اقدام به رفع عیب آن کرد.
ایمنسازی نمایشی
مشکل یکی دوتا نیست. حتی بیمارستانهایی که بالاخره تن به ایمنسازی و بازسازی دادهاند باز از فقر کار کارشناسی رنج میبرند. بررسیهای همشهری نشان میدهد که بسیاری از مرمتهای انجام شده در حوزه بیمارستانی در ناحیه نازک کاری و ظاهر بیمارستانها صورت گرفتهاند، درحالیکه بسیاری از این بیمارستانها به بازسازیهایی جدی نیاز دارند تا جایی که نمایندگان کمیسیون سلامت مجلس دهم بارها گفته بودند که ایمنسازیهایی که امروزه در حوزه بیمارستانی انجام میشود بهنحوی نیست که شرایط زلزلههای بیش از ۶ ریشتر را تحمل کند.
شهرداری کجای ماجرا ایستاده است؟
«تدوین و رسیدگی به استانداردهای فضای بیرونی و درونی بیمارستانها و مراکز جراحی محدود از مسئولیتهای وزارت بهداشت است.»؛ خداکرمی با اشاره به این نکته ادامه میدهد: 3دانشگاه علوم پزشکی دولتی و دانشگاه علوم پزشکی بقیهالله و دانشگاه علوم پزشکی آزاد، مسئول رسیدگی به وضعیت مراکز درمانی در شهر تهران هستند و ایمنی آنها مربوط به وزارت کار است.
او تأکید میکند: وظیفه شهرداری و آتشنشانی اما جای دیگری اهمیت پیدا میکند. همه ساختمانهایی که در شهر تهران، با هر منظوری که ساخته میشوند باید منطبق بر پروانه ساخت و کاربری قید شده در مجوز باشد. سازندگان موظفاند که تمام اقدامات ایمنی را هنگام ساختوساز رعایت کنند. وقتی کار ساختوساز ساختمانی تمام میشود و به مرحله پایان کار نزدیک میشود، دوباره در این مرحله بازبینی میشود. اگر بیمارستانی استانداردهای مورد نظر را هنگام ساخت لحاظ نکرده باشد، گواهی پایان کار را دریافت نخواهد کرد.
خداکرمی تأکید میکند: بارها تقاضا شده که مانند سایر اتحادیهها، سازمان نظام پزشکی، متولی تعرفهگذاری در بخش خصوصی باشد و آنها را منطبق با پروتکلهای وزارت بهداشت و قیمت تمامشده خدمات تعیین کند. و وزارت بهداشت متولی بیمارستانهای تحت نظارت دانشگاههای علوم پزشکی باقی بماند و بیمههای پایه فقط خدمات دولتی را پوشش بدهد تا بتواند خدمات بهتری به دهکهای کم درآمد جامعه برساند. نه شهرداری، نه وزارت بهداشت و نه بخش خصوصی به تنهایی نمیتواند معضلات بیمارستانهای فرسوده را حل کنند.
برای بیمارستان هفتتیر با قطع درخت موافقت شد
شهرداری به باور اعضای شورا، وظایف خود را در این حوزه به درستی انجام داده است. ناهید خداکرمی میگوید: همه آنچه از دست شورا و شهرداری برمیآمد انجام دادهایم. حتی برای پروژه بیمارستان هفتتیر شهرری با قطع درخت مزاحم موافقت کردیم. درباره بیمارستان امامخمینی، امیراعلم و شریعتی هم از کمکهای شهرداری استفاده شده است اما در نهایت شهرداری ضابط قضایی نیست این قدرت را وزارت بهداشت دارد. این وزارتخانه باید پاسخگو باشد.
بیمارستان اگر بیمارستان نباشد...
این روزها، گرانی زمین، طمع سازندگان و نرخ تورم مهارنشده باعث شده که ساختوساز غیراصولی مراکز درمانی، بهخصوص در بخش خصوصی، رشد پیدا کند. خداکرمی در اینباره توضیح میدهد: معمولا مراکزی که از ابتدا با کاربری بیمارستان ساخته میشوند کمتر با مشکلات در حوزه ایمنی مواجه میشوند. مشکل اصلی تغییر کاربری مسکونی به درمانی است. شهرداری در روند ساخت بیمارستانهایی که به شکل استاندارد و مهندسی شده است، نهایت همکاری را میکند اما مسئله این است که بسیاری از مراکز درمانی تهران بین 40تا 70سال عمر کردهاند و درگیر فرسودگی تأسیسات، برقرسانی و... شدهاند. این عضو کمیسیون سلامت شورای شهر میافزاید: سالهاست که هیچ بیمارستان جدید دولتی تاسیس نشده است. حوزه سلامت یکی از آسیبپذیرترین حوزهها در زمان بروز تورم و مشکلات اقتصادی به شمار میرود و این یکی از نگرانیها و دغدغههای اصلی ماست. امروز اگر یک بیمارستان خصوصی بخواهد سیستم برقرسانی خود را به روزرسانی کند، به واسطه تورم مهار گسیخته و پایین بودن تعرفههای مراکز فقط میتوانند خودشان را بهزور اداره کنند، به هیچ عنوان موفق نخواهد شد هزینههای تعمیر و بازسازی تاسیسات را تامین کند.
روابط، برنده بازیها در تهراناند
هنوز که هنوز است «رابطهها» در مدیریت شهر و کشور، مهمتر از «ضابطهها»هستند. ناهید خداکرمی میگوید: همه ما دیدیم که ساختمان پلاسکو چگونه روزها میان آتش سوخت و تعداد زیادی آتشنشان باکفایت، جان خود را برای خاموش کردن آن آتش از دست دادند اما در نهایت امروز همان ساختمان، با رابطه و بدون پروانه دوباره در حال ساخته شدن است.
خانه از پایبست ویران است
ما دچار یک سردرگمی شدهایم که سیستم مدیریتی ما متخلفپرور و بر مبنای رابطه و رودربایستی و ملاحظهکاری است. این موضوعی است که خداکرمی به آن اشاره کرده و میگوید: با سیستمی مواجه هستیم که دور زدن قانون، مدیران، مدیریت شهری و... را به خوبی بلد است. از سوی دیگر متأسفانه بیشتر مردم، سازندگان و... راه ساده و تخلف کردن را دوست دارند. او میافزاید: شک نکنید که در همین ساختمان کلینیک سینا اطهر، چه در زمان صدور مجوز، چه در زمانی که این ساختمان با این راهپلههای تنگ و تار ساخته شده، درگیریهایی برای صدور پایانکار و طی کردن مراحل قانونی وجود داشته. باید دید در نهایت چهکسی با چه رانتی موفق به اخذ مجوز برای ساخت و ادامه حیات این مرکز شده است.
نمایندگان کمیسیون سلامت مجلس دهم بارها گفته بودند که ایمنسازیهایی که امروزه در حوزه بیمارستانی انجام میشود بهنحوی نیست که شرایط زلزلههای بیش از ۶ ریشتر را تحمل کند
بیمارستانهای 70 ساله
شهرداری در روند ساخت بیمارستانهایی که به شکل استاندارد و مهندسی شده است، نهایت همکاری را میکند اما مسئله این است که بسیاری از مراکز درمانی تهران بین 40تا 70سال عمر کردهاند و درگیر فرسودگی تأسیسات، برقرسانی و... شدهاند