فاجعه، سالهاست به دره اردن رسیده است
کشاورزان فلسطینی امیدوارند با کشاورزی، جلوی ضمیمه شدن کرانه باختری را بگیرند یا دستکم آن را به تعویق بیندازند
مزرعه دارانی که در دره رود اردن اشغالی زندگی میکنند، همزمان با شروع طرح ضمیمه شدن کرانه باختری توسط اسرائیل، نگران آینده خود هستند. به گزارش الجزیره، ضمیمه شدن این منطقه، مانع دسترسی آنها به زمینهایشان میشود و ارتباط آنها را با دیگر بخشهای کرانه باختری قطع میکند. در نتیجه، صادرات، تنها محل درآمد آنها هم از بین خواهد رفت.
دره حاصلخیر و استراتژیک اردن که در میان فلسطینیها بهعنوان «سبد نان» فلسطین خوانده میشود، محل نیمی از زمینهای کشاورزیای است که غذای فلسطینیهای کرانه باختری را تامین میکند.
منیر نصری از روستای جفلی در 30کیلومتری جنوب اریحا درباره ضمیمه شدن این منطقه توسط اسرائیل میگوید: «این اتفاق برای کشاورزان دره اردن یک فاجعه است. ما از بحث ضمیمه شدن خسته شدهایم. از اینکه آینده چه چیزی میتواند برایمان داشته باشد میترسیم. همه میترسیم و انتظار داریم که امروز یا فردا یا یک روز دیگر اتفاقی بیفتد. اما چه اتفاقی ممکن است بیفتد (که پیشبینی نکردهایم)؟»
طرح بنیامین نتانیاهو، ضمیمه کردن بخشهایی از شهرکهای غیرقانونی اسرائیلی در کرانه باختری، ازجمله آنهایی که در دره اردن قرار دارند از اول جولای بوده است. این کار، یکی از وعدههای او در انتخابات بوده است.
طرح اسرائیل برای ضمیمه کردن نزدیک به یک سوم کرانه باختری اشغالی بعد از آنکه دولت دونالد ترامپ «طرح خاورمیانه» را در انتهای ژانویه، شانه به شانه نتانیاهو رونمایی کرد قوت بیشتری گرفت. با این حال جزئیات چگونگی پیشبرد ضمیمه کردن کرانه باختری و همینطور جدول زمانی آن مشخص نیست. مقامات آمریکایی گفتهاند که درباره گام بعدی در راه اعمال طرح ترامپ هیچ تصمیمی گرفته نشده است. در همین حال، ارتش و مقامات اطلاعاتی اسرائیل درباره آن هشدار دادهاند چون از نظر آنها این کار میتواند تهدید امنیتی به همراه داشته باشد و منجر به قیام در کرانه باختری شود.
زنده کردن زمین
با این حال، دولت اسرائیل این طرح را شروع کرده است. کشاورزان فلسطینی هم مدتهاست که انتظار چنین روزی را میکشیدهاند. در طول سالیانی، آنها شاهد افزایش دستور تخلیه از سوی مقامات اسرائیلی بودند و دسترسی آنها به زمینهای حاصلخیز و آب، سال به سال محدودتر و تنگتر شده است. به خاطر اعمال محدودیتهای شدید از سوی اسرائیل، تنها در 50هزار جریب از زمینهای فلسطینیها، یک هشتم زمینهای قابل کشتی که تحت کنترل فلسطینیها قرار دارد، محصول کاشته میشود. به همینخاطر است که کشاورزان دره اردن در طول سالها، با کمک اتحادیه کمیته کاری زراعی فلسطین، مقاومت را برگزیدهاند و تلاش میکنند تا میتوانند زمینهای خود را پس بگیرند و جلوی اقدامات اسرائیل را بگیرند. این اتحادیه که بیشتر بودجه آن از طریق کمکهای مالی تامین میشود، به کشاورزان فلسطینی کمک کرده با احداث جاده به زمینهایشان دسترسی پیدا کنند و ماشینآلات سنگین کشاورزی در اختیار آنها قرار داده است تا زمینهایشان را آباد کنند. به گفته فواد ابو سیف، رئیس این اتحادیه، این سازمان در سال 2013میلادی 12هزار هکتار زمین را در منطقه C دره اردن و کرانه باختری زیرکشت برده است. از سال 1995تا امروز هم کشاورزان فلسطینی بیش از 700هزار درخت مثمر، ازجمله انگور ، زیتون و بادام کاشتهاند.
به گفته ابو سیف، با قوت گرفتن بحث ضمیمه کردن کرانه باختری، تلاشها در دره اردن 2 برابر شده است؛ چون اسرائیل راحتتر میتواند زمینهای بایر را غصب کند؛ «ما تصمیمگرفتهایم تلاشهایمان را با تمرکز و فشار بیشتری پیش ببریم. ما باید واقعیتها را روی زمین تغییر دهیم. باید روی منابعمان حق حاکمیت داشته باشیم. در 5 یا 6 سال اخیر، اسرائیلیها برنامههایشان برای دزدیدن زمینهای فلسطینی را به روشهای مختلفی شتاب دادهاند. ما باید زمینهایمان را دوباره در اختیار بگیریم. با این کار لااقل میتوانیم مصادره را به تعویق بیندازیم.»
ابراهیم صوفتا، کشاورز 48سالهای که در روستای بردله در شمال دره اردن زندگی میکند میگوید که اسرائیلیها در طول سالیانی تلاش کردهاند تا تعداد فلسطینیها در منطقه را کاهش دهند. یک قطعه زمین کشاورزی در نزدیکی خانه او، به دستور ارتش اسرائیل از سال 1967تعطیل شده بود و کشاورزان تا 4سال پیش که اتحادیه به آنها امکانات و تجهیزات داد نمیتوانستند آن را آبیاری کنند. در آغاز، اسرائیلِیها تلاش میکنند از این کار آنها جلوگیری کنند اما در نهایت کشاورزان موفق شدند در دادگاه به پیروزی برسند و زمین را پس بگیرند. صوفتا درباره شرایط در این منطقه گفته است: «ما هزاران جریب زمین داریم که نمیتوانیم به آنها دسترسی داشته باشیم. اسرائیلیها میگویند که ما نمیتوانیم بهخاطر دلایل امنیتی از آنها استفاده کنیم. اگر آنها ضمیمه کردن را شروع کنند، این زمینها را از دست خواهیم داد. ضمیمه کردن به این معناست که اسرائیل کنترل تمامی زمینها را در اختیار خواهد داشت. آنها قوانین اسرائیل را در این زمینها اعمال خواهند کرد و ما ضربه زیادی خواهیم خورد.»
انتقال در سکوت
به گفته صوفتا، زندگی بهعنوان یک کشاورز فلسطینی همین حالا هم بسیار سخت است. از 2هزار و 500مترمربع آب در ساعتی که از 2 چاه محلی بیرون کشیده میشود، 2هزار مترمربع به شهرکهای غیرقانونی منتقل میشود و تنها 120مترمربع به بردله منتقل میشود. دیگر روستاها هم همین مقدار آب دریافت میکنند؛ «اگر آب نداشته باشیم، دیگر اینجا نمیتوانیم زندگی داشته باشیم. آنها میخواهند زندگی را برای فلسطینیها آنقدر سخت کنند که خودشان بروند. کار آنها انتقال خاموش ماست چون آنها این منطقه را میخواهند. این منطقه برای آنها اهمیت استراتژیک دارد. در آینده، زندگی در دره اردن برای ما غیرممکن خواهد شد. »