آنلاین؛ راه نجات سینما

آرش نهاوندی ـ روزنامه‌نگار

تعطیلی کن 2020 و احتمال اکران فیلم‌های امسال در فضای مجازی به‌صورت آنلاین این سؤال را در برخی اذهان شکل داده که اساسا به برگزاری جشنواره‌ها نیازی هست؟ پاسخ به این سؤال بدون مرور اتفاقات هفته گذشته و بدون نگاه به سابقه و اعتبار جشنواره کن ممکن نخواهد بود.
شهر کن را می‌توان به جرأت تنها شهری دانست که با تمام وجود آسیب فرهنگی و اقتصادی ناشی از شیوع کرونا را در هفته آینده حس خواهد کرد. به گزارش گاردین، جشنواره فیلم کن که پس از شیوع کرونا برگزاری آن با اما و اگرهای زیادی مواجه شده و قرار بود بعد از یک‌بار به تعویق افتادن در 12مه برگزار شود، با اعلام این خبر از سوی تیری فرمو که جشنواره در سال 2020 به‌صورت فیزیکی برگزار نمی‌شود و قرار است فیلم‌های منتخب این جشنواره با برچسب کن2020 در جشنواره‌های ونیز و دیگر جشنواره‌های پاییزه نمایش داده شود، عطای آن به لقایش بخشیده شد و این به‌معنای آن خواهد بود که امسال فرش قرمزی در کار نخواهد بود و هتل‌های کن که اتاق‌های آن هر ساله توسط سینماگران و بازیگران مطرح برای حضور در جشنواره کن رزرو می‌شد، سال بسیار کم رونقی را از سر خواهد گذراند. از سویی دیگر امید خیلی زیادی به نمایش فیلم‌های منتخب کن 2020 در جشنواره‌های پاییزه هم وجود ندارد، چرا که امکان برگزاری جشنواره‌هایی نظیر ونیز و تورنتو همچنان در هاله‌ای از ابهام است.
اما اخیرا و با تداوم شیوع ویروس کرونا و پررنگ شدن احتمال اکران آنلاین بسیاری از آثار مهم سینمایی سال، این سؤال در ذهن علاقه‌مندان به سینما شکل گرفته که در شرایطی که می‌توان حتی فیلم‌های منتخب جشنواره‌ها را به‌صورت آنلاین نمایش داد، آیا واقعا به برگزاری چنین جشنواره‌های تجملاتی و پر خرج نظیرکن نیازی هست؟ برای پاسخ به این پرسش بهتر است به اهمیت جشنواره کن اشاره‌ای داشته باشیم و برای فهمیدن این مسئله فقط با نگاهی گذرا به فیلم‌های نمایش داده شده در این جشنواره در سال2019 اشاره کنیم. فیلم پارازیت که نخل طلایی این جشنواره را از آن خود کرد و در اسکار نیز جایزه بهترین فیلم، بهترین کارگردان و بهترین فیلم بین‌المللی را از آن خود کرد، فیلم روزی روزگاری در هالیوود، چهره یک زن در آتش، آتلانتیکس و فیلم درد و افتخار که همگی بعدها در زمره مطرح‌ترین فیلم‌های سال گذشته قرار گرفتند. 
در اهمیت جشنواره فیلم کن همین بس که در این جشنواره انواع فیلم‌های خوب سال به نمایش در می‌آمد و بسیاری از استعدادهای سینمایی فرصت می‌یافتند خود را به دنیای سینما معرفی کنند، از سویی دیگر فیلم‌هایی که در جشنواره کن نمایش داده می‌شد، در اغلب جشنواره‌های دیگر هم از آنها استقبال می‌شد و اغلب به بهترین آثار نمایش داده شده در کن در سایر جشنواره‌های سال نیز جایزه تعلق می‌گرفت. در واقع جشنواره فیلم کن ترسیم‌کننده نقشه راه برای سایر جشنواره‌های سال بود. جشنواره کن یکی از پر شاخ و برگ‌ترین درخت‌های اکوسیستم جهانی سینماست.
جشنواره کن فراتر از عملکرد تجاری‌اش (این جشنواره همچنان یکی از مهم‌ترین بازارهای فروش فیلم در سطح جهان محسوب می‌شود) همچنان نمادی از ایده سینماست در تقابل با فیلم‌هایی سطحی، در این جشنواره به فیلم‌هایی که جلوه‌گر حد کمال هنر هستند و مانند اوپرا و باله در گردهمایی‌هایی معتبر نمایش داده می‌شوند، بها داده می‌شوند.
جشنواره کن حتی در زمینه دفاع از نمایش فیلم‌ها در سالن‌های سینما و مخالفت با اکران فیلم‌ها به‌صورت آنلاین نیز شهره است و از این نظر نیز برای خود اعتبار بالایی کسب کرده است.
تیری فرمو، مدیر جشنواره کن که به نوعی در قبال حفظ اعتبار این جشنواره معتبر سینمایی خود را نیز مسئول می‌داند در سال2018 فیلم‌های کمپانی‌های نتفلیکس و آمازون را به‌دلیل اینکه نمایش آنها در سالن‌های سینما طبق نظر مدیران این کمپانی‌ها و به‌صورت محدود امکان‌پذیر است را از جشنواره کن کنار گذاشته بود. فرمو همچنین ایده برگزاری مجازی جشنواره کن در سال2020 را رد کرده و گفته است: نمایش فیلم در فضای مجازی به‌دلیل روح و سابقه و کارایی آن، مدل موفقی از آب در نخواهد آمد.