عبور از بحران شهر با نقدینگی سرگردان
سیدحسن رسولی _ خزانه‌دار شورای شهر تهران
از زمانی که بحران کرونا در کشور شکل گرفت و هنوز به مرحله پاندمی نرسیده بود، مدیریت شهری تهران از همان ابتدا در مرکز و در صف مقدم پیشگیری و مقابله قرار گرفت؛ اقدامی که همچنان ادامه دارد و مدیریت شهری پایتخت می‌داند که برای گذر کم‌آسیب‌تر از این شرایط، باید هنوز با ابتکار عمل خود را تجهیز کند تا امکان پایداری شهر و شهرداری طی دوره بحران کرونا کم‌هزینه‌تر فراهم شود. نقش مدیریت شهری در مدیریت بحران، امدادی است. اما در تامین خدمات شهری و اداره شهر وظیفه منحصربه‌فرد و قانونی داریم. در این راستا اعمال مدیریت به‌ویژه در بخش تامین و تخصیص مالی درآمد و هزینه‌های جاری و نگهداشت شهر از اهمیت و اولویت ویژه‌ای برخوردار است. اما اهمیت خدمات‌رسانی شهرداری تهران در این روزها به آن برمی‌گردد که هزینه‌ها از یک‌سو بالا رفته‌اند و درآمدها از سوی دیگر به‌خاطر موضوعات گوناگون به‌شدت پایین آمده است.
به هر ترتیب بیماری کرونا خسارت‌هایی را در سطح جهان ایجاد کرده و با توجه به شرایط پیش‌آمده رئیس‌جمهور ایران نیز جلساتی را در حوزه پیشگیری و مبارزه با این بیماری و تسریع در امور عمومی کشور و چاره‌جویی برگزار می‌کند. ما نیز خود را موظف می‌دانیم نسبت به اداره شهر در شرایط بحران به‌گونه‌ای عمل شود که با کمترین آثار و تبعات، امکان زندگی برای شهروندان فراهم کنیم. به موازات اقدامات پیشگیری از آغاز این بحران و ظهور این پدیده جهانی در تعامل نزدیک با شهرداری، کمیسیون‌های مختلف شورای شهر تهران حتی در ایام تعطیلات جلسات متعددی را برگزار کرد، با این پیش‌فرض که برای مدیریت مالی و اقتصادی شهر تهران به‌عنوان نماد جمهوری اسلامی ایران باید تحت‌تأثیر شکاف عمیق منابع و مصارف، چاره‌جویی جدی شود. براساس اعلام بانک مرکزی ۸۷درصد معاملات مسکن در فروردین امسال نسبت به سال گذشته کاهش یافته است. این شاخص نشان می‌دهد که با چه وضعیتی مواجه هستیم و مجموعه شهری برای تحقق بودجه ۳۰هزارمیلیارد تومانی، ماهانه باید 2هزار و ۵۴۷میلیارد تومان درآمد کسب کند.
برای این منظور در جلسات مشترک میان کمیسیون‌های تخصصی شورای شهر تهران، پیشنهادهای اعضای شورا و همچنین ایده‌ها و طرح‌هایی که از سوی معاونت معماری و شهرسازی، معاونت برنامه‌ریزی و توسعه شهری و امور شورا و معاونت اقتصادی و مالی شهرداری تهران مطرح می‌شد را بررسی کردیم؛ چراکه با توجه به شرایط موجود بعید می‌دانیم طی 3ماهه اول سال‌جاری، درآمد پیش‌بینی شده به مرز رقم 2هزار و ۵۴۷میلیارد تومان برسید و برآورد می‌شود از ۷هزار و ۵۰۰میلیارد تومان برش سه‌دوازدهم، کمتر از یک‌سوم درآمد برآورد شده، حاصل شود.
پس باید تصمیم عاجلی برای شرایط کنونی اتخاذ می‌شد و بر این اساس، لایحه محرک اقتصادی که با یک فوریت در جلسه گذشته شورا به تصویب رسیده بود، در هفته جاری در کمیسیون‌های برنامه بودجه و معماری و شهرسازی مورد بررسی قرار گرفت که خروجی آن به‌عنوان بسته محرک در شرایط سخت اقتصادی و بحرانی ویروس کرونا در ۱۴ماده تهیه شد و به تصویب نهایی رسید.
لایحه مذکور که مصوبه شورا را گرفت در ۳بخش تنظیم شده است:
بخش اول؛ مربوط به ایفای مسئولیت اجتماعی حوزه مدیریت شهری است و باید گفت شورا و شهرداری تهران در باب مشارکت در امور خیرخواهانه با توجه به آسیب‌های جدی که متوجه مردم شده است، درصورت تصویب این لایحه این اجازه به شهردار تهران داده می‌شود برای کاهش آلام مردم پایتخت در حد مقدورات کمک‌هایی داشته باشد.
بخش دوم؛ مربوط به جوایز خوش‌حسابی است و با توجه به اینکه شهرداری را به‌لحاظ درآمدی با مشکل مواجه می‌کند و شهروندان از حیث توان پرداخت با مشکلاتی مواجه هستند، درصورت تصویب این لایحه این اجازه به شهرداری داده خواهد شد با اتخاذ تدابیر شورای شهر بین منابع و مصارف حد مقدور تعادل را برقرار کند.
بخش سوم؛ مربوط به حوزه علمی شهرسازی و معماری است، بخش مسکن به‌عنوان بخش پیشران اقتصادی کشور در ایجاد اشتغال و تحرک اقتصادی و تشویق سایر بخش‌های تولیدی و خدماتی در صف مقدم است که با تصویب این لایحه به تحرک اقتصادی کمک خواهد کرد. بنابراین بخشی از نقدینگی سرگردان جامعه با این مکانیسم و سازوکارهای تشویقی متوجه حوزه مسکن و ساخت‌وساز شهری خواهد شد و با این مصوبه می‌توان از بحران کنونی عبور کرد.
