رکود در راسته مبل فروشان

محمد تقی حاجی موسی/ خبرنگار

تقریبا هیچ خانه‌ای در کشور وجود ندارد که یک وسیله چوبی در آن وجود نداشته باشد و این یعنی صنف درودگران و مبلسازان با همه مردم ایران سر و کار دارند. صنفی که نزدیک به 3 میلیون نفر در آن فعالیت می‌کنند و وقتی بدانیم کل جامعه اصناف کشور 24میلیون نفر می‌شوند باز به اهمیت این حرفه و افرادی که در آن شاغل هستند پی می‌بریم.

حالا به بهانه نزدیک شدن به پایان سال و اقبال همیشگی مردم به خرید مبلمان و وسایل چوبی در این ایام به‌سراغ عبدالحسین عباسی، رئیس اتحادیه درودگران و مبلسازان تهران رفته‌ایم و از او درباره اوضاع این صنف در روزهای پایانی سال 96پرسیده‌ایم؛ سالی که عباسی معتقد است برای صنف او چندان خوب نبوده است.

خرید میز و مبل و صندلی و کمد دیگر یکی از خریدهای همیشگی مردم در روزهای پایان سال بوده است. منتهی در یکی دو سال اخیر ظاهرا اتفاقاتی افتاده و دیگر خیلی‌ها به فکر نو کردن این اجناس نیستند. آنطور که رئیس اتحادیه مبلسازان می‌گوید انگار این کالاها که قبلا جزو سبد خرید مردم بود حالا از آن بیرون آمده و آنها سعی می‌کنند کالاهایی را که ضرورت بیشتری دارد بخرند و با همان مبل و صندلی قدیمی سر کنند تا ببینند بعدا اوضاع چه خواهد شد.

به گفته عباسی حالا یک کارمند با درآمد ثابت و نه چندان بالایی که دارد ترجیح می‌دهد محصولات چوبی را که یک جورهایی به کالای لوکس تبدیل شده کنار بگذارد و فعلا طرفش نرود. همین باعث شده تا به‌خصوص در سال 96کاسبی‌ها دچار رکود شود و بازارهای بزرگ خالی از مشتری باشند.

این خالی شدن که به کاهش درآمد فروشندگان و تولیدکنندگان لوازم چوبی منجر می‌شود می‌تواند زنگ خطر بیکاری را برای عده زیادی به‌صدا دربیاورد. چون وقتی درآمد صاحبان تولیدی‌ها و نمایشگاه‌ها پایین بیاید دیگر نمی‌توانند دستمزد کارگرانشان را بدهند و آن موقع است که باید منتظر اخراج کارگران باشیم.

مشکل کجاست؟

مشکل بازار مبل و محصولات چوبی اما تنها به قدرت خرید مردم و کمبود نقدینگی مربوط نیست. یکی دیگر از مشکلات این صنف، تولید به روش سنتی است. بگذارید یک مثال بزنیم. در کشوری مثل ترکیه که از صادرکنندگان بزرگ کالاهای چوبی به‌حساب می‌آید، شرکت‌ها و کارخانه‌های بزرگی وجود دارد که صدها نفر در هر کدام مشغول به‌کار هستند و می‌توانند محصولات با کیفیتی را با قیمت پایین‌تر تولید کنند. در ایران اما بیشتر تولیدی‌ها زیر 30‌نفر نیرو دارند و شرکت‌هایی با بیش از 150نفر نیرو به 30مورد هم نمی‌رسند. عباسی یکی از دلایل پا‌نگرفتن شرکت‌ها را مشکلات فرهنگی می‌داند و اینکه نمی‌توانیم با هم کار کنیم. مشکل دیگر در این صنف، ‌همکاری‌نکردن بانک‌ها و دولت است.

به گفته رئیس این صنف در تهران، اکنون در همان کشور ترکیه، دولت از تولیدکنندگان حمایت کامل می‌کند و به آنها وام‌هایی با بهره پایین و تنفس یکی دو ساله می‌دهد.

این در شرایطی است که بانک‌های ما وام را به سود 25تا‌30درصد به تولیدکنندگان می‌دهند و تازه از همان ماه اول هم اقساط را دریافت می‌کنند. البته همه اینها به شرطی است که کسی بتواند وام بگیرد و گرفتن همین تسهیلات گران قیمت کار آسانی نیست.

چرا صادر نمی‌کنیم؟

با وجود همه این مشکلات بعضی‌ها چاره را در نگاه به بازارهای خارجی می‌بینند و می‌گویند اگر بتوانیم صادرات خوبی داشته باشیم آن وقت دیگر نگران قدرت خرید مردم خودمان هم نیستیم. عباسی اما برای این سؤال هم پاسخ جالبی دارد. او می‌گوید کشورهای حاشیه خلیج‌فارس کلا رابطه خوبی با ما ندارند و به قول معروف ما را تحویل نمی‌گیرند. برای مثال در نمایشگاهی که در قطر برگزار شده، مهندس نعمت‌زاده وزیر سابق صنعت، معدن و تجارت اصرار داشته تا ایران هم در آن حضور داشته باشد. به گفته عباسی که با این حضور مخالف بوده اما تنها دستاورد این نمایشگاه ضرر 100میلیون تومانی برای او بوده و هیچ فایده‌ای نداشته است.

غیراز این رابطه نه چندان خوب، نوسان قیمت دلار هم باعث شده تا تولیدکنندگان نتوانند روی صادرات تکیه کنند و اعتمادشان از دست رفته باشد. البته رئیس اتحادیه مبل‌سازان می‌گوید صادرات به آفریقا، عراق، افغانستان و روسیه همچنان ادامه دارد ولی برای مثال اربیل عراق که یکی از مقاصد اصلی صادرات ایران بود به‌خاطر مشکلات داخلی‌اش دیگر چندان رونق ندارد.

چاره دولت برای تولید

دولت قرار است در سال آینده به واحدهای تولیدی وام‌های با بهره 14درصد و تنفس یک‌ساله بدهد و این طرح اگر اجرایی شود شاید بتوانیم شاهد روزهای بهتری برای تولیدکنندگان به‌خصوص درودگران و مبلسازان باشیم.

البته غیراز این طرح، ثابت ماندن هزینه‌های تولید هم می‌تواند به بهتر‌شدن شرایط کمک کند. برای مثال عباسی به افزایش 110درصدی عوارض پسماند اشاره می‌کند که باعث شده تولیدکنندگان به مشکل بربخورند. یا قبض‌هایی که صاحبان مشاغل هر‌روز روی میزشان می‌بینند.

از عوارض نوسازی و مالیات گرفته تا قبض آب و برق و گاز و خیلی چیزهای دیگر که اگر قرار باشد افزایش داشته باشند می‌توانند به تولید ضربه بزنند. با وجود این عبدالحسین عباسی امیدوار است با توجه به طرح دولت در سال آینده شاهد رونق بیشتری در صنف درودگران و مبلسازان باشیم و بازاری که به گفته او شب عید خوبی را نمی‌گذراند و از مشتری خالی است، اوضاع بهتری پیدا‌کند.

   واردات مبل باید متوقف شود

با وجود اینکه تولیدکنندگان داخلی قادر به تامین همه نیازهای کشور و حتی صادرات هستند، هنوز هم شاهد واردات برخی محصولات چوبی هستیم. چیزی که عباسی می‌گوید باید متوقف شود و البته در شرایط کنونی، واردات هم نمی‌صرفد: « واردات مبل و اینطور محصولات به‌صورت کیلویی است. یعنی براساس وزنش باید عوارض پرداخت کنند. چون این لوازم اکثرا سنگین هستند با توجه به بالا رفتن قیمت دلار دیگر صرف ندارد کسی آنها را وارد کند. از طرف دیگر خیلی از محصولات وارداتی بی‌کیفیت هستند. مثلا اخیرا از مالزی، چین و حتی ویتنام مبل وارد شده که یک‌بار مصرف هستند. یعنی قابل تعمیر نیستند و به درد نمی‌خورند.»