بانک شاهی موزه شد

ساختمان تاریخی بانک شاهی درضلع شرقی میدان توپخانه تهران که به سبک معماری کلیساهای رومی و در دوره قاجار احداث شد، حالا تبدیل به موزه تاریخ بانکداری ایران شده است و با نمایش آثاری از تابلوهای نقاشی سهراب سپهری و غرفه‌های چوبی بانکداری ایران و ابزار و ادوات تاریخی تجارت و بانکداری و مجوزهای تاریخی بانک‌های تاسیس شده در ایران، میزبان گردشگران و علاقه‌مندان به تاریخ تهران قدیم است.
به گزارش همشهری، ساختمان بانک شاهی که کتیبه لاجوردی سردر ورودی آن با عنوان بانک بازرگانی ایران خودنمایی می‌کند، 120سال قبل توسط میرزا قهرمان امین‌لشکر از درباریان ناصرالدین شاه قاجار و داماد مظفرالدین‌شاه احداث شد. این بنای تاریخی باشکوه ابتدا توسط او به‌عنوان قصری مجلل احداث شد و به این دلیل که نتوانست پول کامل ساخت عمارت را پرداخت کند ناچار به فروش آن شد و بعدها نخستین بانک ایران با عنوان بانک شاهی و پس از آن بانک بازرگانی ایران در آن مستقر شد.

موزه‌ای برای تاریخ بانکداری
ساختمان عمارت خورشید که ساختمان اصلی همان بانک شاهی است که بعدها به بانک بازرگانی تغییر نام داد و حالا نیز به‌عنوان مهم‌ترین بنای تاریخی در اختیار بانک تجارت شناخته می‌شود، به‌طور کامل مرمت شده و تا دو هفته آینده میزبان گردشگران و علاقه‌مندان به تهرانگردی خواهد بود. کنار عمارت اصلی، ساختمان کتابخانه وجود دارد که در آن دوره تاریخی به آن ساختمان چاپخانه می‌گفتند و نخستین اسکناس و پول کاغذی چاپ شده در ایران در همان ساختمان چاپ شده است. مخزن بانک نیز در زیرزمین این محوطه قرار دارد و با برخورداری از ده‌ها اتاق به‌زودی تبدیل به موزه تاریخ بانکداری ایران می‌شود.
آثار این موزه نیز شامل مسکوکات، اسکناس‌ها، اسناد تاریخی، هدایای اهداء شده به روسای بانک در دوره‌های مختلف تاریخی و بخشی از سفالینه‌های باستانی است. پس از پایان فاز عملیاتی موزه در آن به روی گردشگران گشوده می‌شود.
عمارت خورشید مهم‌ترین بنای قاجاری در اختیار سیستم بانکداری کشور قرار دارد و نادر خواجه‌حق‌وردی، معاون بانک تجارت که اکنون مهم‌ترین بنای تاریخی ثبت ملی شده سیستم بانکی کشور را دراختیار دارد، به همشهری می‌گوید: عملیات مرمت عمارت خورشید از سال 89آغاز و منجر به تقویت سازه و فونداسیون و تجدید معماری تاریخی بنا شد.
او گفت: تا سال 92مرمت‌ها با نظارت کارشناسان وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ادامه داشت.
به گفته او، عمارت دیگری کنار عمارت خورشید قرار دارد که در دوره پهلوی اول به بنا الحاق شد و یکی از نخستین ساختمان‌هایی بود که در آن از بتن مسلح استفاده شده است و یک‌بار نیز در سال‌های قبلتر مرمت شده بود. مرمت ساختمان تاریخی چاپخانه نیز که نخستین پول کاغذی ایران در آن به چاپ رسید نیز سال 92به پایان رسید.

 مرمت 35میلیارد تومانی
آنطور که نادر خواجه‌حق‌وردی در مراسم گشایش موزه ساختمان تاریخی بانک شاهی به همشهری گفته است، هزینه مرمت‌های صورت گرفته از سال 89تا 92برای مرمت کامل عمارت خورشید و سایر بناهای مرمت شده بانک، 35میلیارد تومان برآورد شده است.
یکی از مسئولان موزه ساختمان تاریخی بانک تجارت نیز در گفت‌وگو با همشهری از اشیای تاریخی که در اختیار این بانک قرار دارد، خبر می‌دهد که بخشی از آنها با کمک وزارت میراث‌فرهنگی مرمت شده و قرار است در این موزه به نمایش گذاشته شوند، خبر می‌دهد و می‌گوید: آثار موزه‌ای در اختیار این بانک شامل آثار متنوعی است که در یک گروه جای ندارند.
به گفته او، برخی از آثاری که بزودی در موزه بانک شاهی -آخرین نشان تاریخی میدان توپخانه در ضلع شرقی این میدان - به نمایش گذاشته خواهند شد، شامل ارزش‌های تاریخی هستند که در سیستم بانکی استفاده می‌شدند. برخی آثار متعلق به تاریخچه بانک هستند و برخی نیز شامل هدایای اهداء شده به مدیران بانک شاهی و بانک تجارت امروز هستند که در میان آنها حتی شمشیر ارزشمند یا کوزه و سفالینه‌های تاریخی نیز وجود دارند که هنوز تاریخچه آنها استخراج نشده است.

امین لشگر که بود؟
میرزا قهرمان قمشه‌ای اصفهانی در سال 1244هجری قمری متولد شد و نسبت خود را به میرفتاح از سرداران شاه عباس ‌رساند. او در زمان حکومت ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه قاجار سمت‌های مختلفی داشت و در سفر اول ناصرالدین شاه به اروپا در سال 1290هجری قمری به همراه شاه به اروپا رفت. در همین سال به ریاست اداره تدارکات ارتش منصوب شد. او در سال 1292هجری قمری وزیر گمرکات و در سال 1296نیز برای بار دوم به پیشکاری و وزارت مظفرالدین میرزا، ولیعهد قاجار منصوب شد. در سال 1299وزیر فواید عامه و در سال 1301هجری قمری نیز متصدی خالصه‌جات دولتی بود و به سمت وزیر لشکر (رئیس دارایی ارتش) برگزیده شد. میرزا قهرمان از شخصیت‌هایی بود که در دوره قاجار به زور پول و پیشکشی به مقامات و درباریان توانست مناصب زیادی به دست‌آورد. وی سرانجام نیز در سال 1310در تهران درگذشت.