نمایشگاهی که چرخ‌اش را زنان می‌چرخانند
گزارشی از وضعیت کسب‌وکار مراکز کوثر حاضر در نمایشگاه زنان و تولید ملی
الهام مصدقی‌راد |
نمایشگاه زنان و تولید ملی هم‌اکنون در میانه برگزاری دوره دوازدهم است؛ نمایشگاهی که طی 6 سال، تلاش کرده فرصت حضور و نمایش فعالیت‌‌ها و تلاش‌‌های مراکز مهارت‌آموزی کوثر را نشان دهد؛ مراکزی که تحت حمایت شهرداری تهران، زنان سرپرست خانوار را آموزش می‌دهند و بعد به‌عنوان نیروی کار در کارگاه‌های تولیدی که بیشترشان هم کارگاه دوخت لباس هستند، به کار می‌‌گمارند. هم‌اکنون حدود 6هزار بانوی سرپرست خانوار تحت حمایت ستاد قرار دارند که حدود 4هزار نفرشان به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در برگزاری نمایشگاه این دوره مشارکت دارند. صاحبان کوثرها معتقدند که حضور آنها در نمایشگاه، تأثیرات ارزشمندی در فضای کسب‌وکارشان بر جای گذاشته است.
از مجموع 82غرفه حاضر در این دوره، 24غرفه به کوثرها اختصاص دارد و مابقی در اختیار برندهایی‌است که با این مراکز در ارتباط هستند و زنان سرپرست خانوار کوثرها نیز با کارگاه‌های تولیدی آنها همکاری می‌کنند؛ رابطه‌‌ای دوطرفه که تلاش کرده مهارت زنان را در انواع دوخت و تولید، ارتقا دهد. اگر تابلوی ورودی غرفه را نگاه نکنید، تشخیص برند یا کوثربودن غرفه، کار تقریبا مشکلی‌است. بسیاری از مشتریان نمایشگاه زنان و تولید ملی، ثابت هستند. کیفیت و قیمت کارهای ارائه‌شده، حمایت از تولید داخل و همچنین حمایت از زنان سرپرست خانوار شاغل، ازجمله دلایل خرید مشتریان ثابت از نمایشگاه است.
توسعه کار و تولید
چند اتفاق مشترک برای بیشتر مراکز کوثر رخ داده و به همین دلیل همگی دست‌اندرکاران این مراکز معتقدند که برگزاری نمایشگاه و حضور آنها در این عرصه طی این سال‌ها، به شناخته‌شدن و توسعه کارشان کمک بسیاری کرده است. بسیاری از کارآفرینان و تولیدکنندگانی که در قالب کوثر فعالیت می‌کنند، بعد از چند سال حالا در مرحله‌ای قرار دارند که هم تولیدشان را افزایش داده‌اند و هم تعداد زنان سرپرست خانوار و کارگران‌شان را. کیفیت کار این مراکز نیز به‌مرور ارتقا یافته و با معتبرترین برندها رقابت می‌کنند؛ ضمن اینکه حالا بعضی از آنها دارای شعبه فروشگاهی هم هستند. سعیده جلالی ـ کارآفرین و صاحب کوثر تولیدی مانتو در منطقه5 ـ یکی از این افراد است. او که خود بانوی سرپرست خانوار است،
از 12سال پیش، کار طراحی و تولید مانتو را در منزل و به صورت عرضه تک، آغاز و از سال90، کوثر خود را راه‌اندازی کرده است. جلالی به همشهری می‌گوید: «در سال اول تنها 6بانوی سرپرست خانوار در کارگاه فعالیت می‌کردند و حالا 18نفر در کارگاه و 150نفر هم در منزل، با ما همکاری می‌کنند». مانتوهای این کوثر هم‌اکنون در حدود 80 شعبه فروشگاهی عرضه می‌شود. کوثر خانم جلالی 5سال قبل به برند تبدیل شده و این هنر دست زنان سرپرست خانوار به اصفهان، کیش، بندرعباس، مشهد، شیراز و... هم فرستاده می‌شود؛ البته این تولید‌کننده این را هم می‌گوید که اگر در نمایشگاه، فضای بیشتری به حمایت از کوثرها اختصاص یابد، بهتر است؛ چراکه درواقع از زنان سرپرست خانوار حمایت شده است. با توسعه کوثرها، بانوان سرپرست خانوار نیازمند اشتغال می‌توانند در محیطی امن و آرام فعالیت کنند؛ شرایطی که معمولا در دیگر مراکز تولیدی وجود ندارد.
یکی از غرفه‌‌های کالای خواب در نمایشگاه هم بعد از مدتی فعالیت در حوزه لباس کار، تولید کالای خواب را دنبال کرده و به کوثر تبدیل شده است. مدتی بعد از فعالیت در قالب کوثر نیز 2شعبه فروشگاهی خود را در تهران راه‌اندازی کرده است. زهرا قریشی ـ مسئول غرفه و یکی از کارکنان این تولیدی ـ به همشهری می‌گوید: «هم‌اکنون 15 بانوی سرپرست خانوار در قسمت کالای خواب و 30 بانوی دیگر در بخش لباس کار فعالیت می‌کنند». به گفته مسئول این غرفه، میزان فروش شعبه‌های فروشگاهی در روزهای پایان هفته افزایش می‌یابد اما هر یک روز نمایشگاه، معادل یک آخر هفته برای این کوثر درآمد دارد که اتفاق ارزشمندی‌است.
پوشاک کودک «ای نور بیبی» هم ازجمله مراکز تولید لباس کودک است که چند سالی فقط در قالب نمایشگاه، تولیدات خود را به صورت تک، عرضه می‌کرد و در دیگر روزها فقط فروش عمده داشت. این مرکز بعد از چند سال حضور در همین نمایشگاه و استقبالی که مشتریان از تولیدات باکیفیت آنها داشتند، حدود 3سال قبل موفق به راه‌اندازی شعبه فروشگاهی در خیابان بهار شد. آن زمان 10زن سرپرست خانوار در این مجموعه فعالیت می‌کردند اما حالا تعدادشان به 30نفر رسیده است. فرشته ظریفی ـ یکی از صاحبان این تولیدی ـ به همشهری می‌گوید: «اگر حمایت بیشتری از ما بشود و شهرداری شرایط راحتی برای دریافت وام برای ما مهیا کند، تصمیم داریم مجموعه خود را گسترش دهیم و میزان تولیدات‌مان را بالا ببریم. با این اقدام تعداد زنان سرپرست خانوار در مجموعه نیز افزایش پیدا می‌کند».
برندهایی که به کوثر تبدیل شده‌‌اند
سابقه فعالیت بعضی کوثرهای حاضر در نمایشگاه، طولانی‌تر از سابقه کوثربودن‌شان است و بعد از آشنایی با این مراکز و ستاد توانمندسازی زنان سرپرست خانوار شهرداری، مسیر فعالیت خود را در قالب کوثر ادامه داده‌اند. یکی از این نمونه‌ها کوثر فرشتگان است که 29سال قبل فعالیت خود را به‌عنوان تولیدی لباس زنانه، آغاز کرده و از 2سال پیش به مجموعه کوثرها پیوسته تا بتواند زنان سرپرست خانواری را هم که شهرداری معرفی می‌کند، تحت آموزش قرار دهد و برایشان کار مهیا کند. هم‌اکنون 150زن سرپرست خانوار در کارگاه این تولیدی فعالیت می‌کنند و تعداد قابل‌توجهی نیز سفارش کار در منزل می‌گیرند تا با توجه به شرایط زندگی‌شان بتوانند کسب درآمد کنند. تولیدی لباس کودک «ای او دو» نیز همین راه را طی کرده است؛ البته با سابقه‌ای پنج‌ساله. لیلا صادقی که با برادرش فعالیت می‌کند، این تولیدی را راه‌اندازی کرده و حالا 11بانوی سرپرست خانوار در آن مشغول فعالیت هستند. امسال (نمایشگاه دوازدهم) اولین تجربه حضور آنها در نمایشگاه زنان و تولید ملی است. به گفته صادقی، حضور در کنار دیگر مراکز و برندها، فرصت ارزشمندی برای آنها تلقی می‌شود و می‌تواند تجربیات مفیدی را در اختیارشان بگذارد.
پوشاک ای نور بیبی هم همین مسیر را طی کرده است. این مرکز سال89 فعالیتش را آغاز کرده و در سال91 وارد مجموعه کوثرها شده است. ظریفی به همشهری می‌گوید: «با تبدیل‌شدن به کوثر، هم به خودمان کمک کرده‌ایم که از حمایت‌های شهرداری بهره‌مند شویم و هم به زنان سرپرست خانوار؛ هرچند حضور زنان سرپرست خانوار در مجموعه و ایجاد اشتغال برای آنها، برکات بسیاری هم برای ما داشته است».
رکود دوساله بازار تولیدکنندگان
در میان اتفاقات ارزشمند و مهمی که برای کوثرها رخ داده، رکود یکی‌دوساله بازار پوشاک، مسئله‌ای‌است که آنها را تحت فشار قرار‌می‌دهد. تمامی صاحبان کوثرها، افزایش پوشاک قاچاق در کشور را مهم‌‌ترین عامل این رکود می‌دانند و معتقدند که مشتریان در حالی به خرید پوشاک خارجی اشتیاق نشان می‌دهند که پوشاک داخلی هم از همان کیفیت و حتی کیفیتی بالاتر برخوردار است و تفاوت قیمتی هم میانشان وجود ندارد. صاحب تولیدی پوشاک ای او دو می‌گوید: «زمان اجرای طرح شبنم که از ورود کالای قاچاق جلوگیری به عمل آمد، فروش بسیار خوبی داشتیم اما در 2سال اخیر، انبارمان خالی نمی‌شود و این به زنان سرپرست خانواری که در مراکز تولیدی فعالیت می‌کنند، فشار وارد می‌کند». اما صاحب تولیدی پوشاک ای نور بیبی به فروش پوشاک در فضای مجازی و عدم‌نظارت بر آن اشاره می‌کند. ظریفی می‌گوید: «ظاهر پوشاکی که در این شبکه‌های مجازی تبلیغ می‌شود با اصل آنها تفاوت دارد. جدا از این موضوع، قیمت این کالاها نیز آن‌قدر پایین است که به بازار پوشاک مرغوب ضربه زده و متأسفانه نظارتی هم بر آن نمی‌شود».
برگزاری سالی 2بار نمایشگاه کافی‌است
فاطمه راکعی ـ مشاور امور بانوان شهردار تهران ـ چندی قبل و در آستانه برگزاری دوازدهمین دوره نمایشگاه زنان و تولید ملی، از احتمال برگزاری این نمایشگاه در هر فصل خبر داد و همچنین از دائمی‌شدن آن به‌عنوان یک گزینه صحبت کرد تا با این اقدام، حمایت بیشتری از زنان سرپرست خانوار و مراکز کوثر انجام شود اما بیشتر تولیدکنندگان و صاحبان کوثر با این ایده موافق نیستند. شهرام صالحی ـ از مسئولان غرفه پوشاک زنانه ـ می‌گوید: «کیفیت کارهای تولیدی با سالی 4بار برگزاری نمایشگاه، افت می‌کند و تعداد مشتری، کاهش می‌یابد». صاحب کوثر
ای نور بیبی هم می‌گوید: «شهریور و اسفند، 2زمان مناسب برای فروش کالاست. افزایش دفعات برگزاری، توجیه اقتصادی ندارد و می‌تواند به کوثرها لطمه بزند و نمایشگاه را به نمایشگاهی با محصولات عادی تبدیل کند».
در همینه زمینه :
