روزانه 8 میلیارد تومان ضرر کردیم

لیلا شریف_روزنامه نگار

انتشار هر خبر و شایعه‌ای در مورد محصولات مختلف، نخستین تأثیرش را در بازار می‌گذارد. فرقی ندارد که خبر راست باشد یا شایعه؛ این بازار است که نخستین تنش‌ها و ضررهای مربوط به واکنش مردم را دریافت می‌کند. وجود سم آفلاتوکسین در شیر نیز جزء آن دسته از خبرهایی بود که در همان نخستین لحظات انتشارش- قبل از آنکه منبع موثقی آن را رد یا تأیید کند- پایش را به بحث‌های خانوادگی باز کرد و در گروه‌های تلگرامی همه با هراس، بر نخوردن شیر تأکید می‌کردند. هراس از خوردن شیر پاستوریزه موجب شد تا محصولی که پیش از این به‌دلیل گرانی کمتر در خانه‌ها ظاهر می‌شد، این بار به‌خاطر بی‌اعتمادی از سبد خرید بسیاری از خانواده‌ها حذف شود. آنطور که رضا باکری -دبیر انجمن صنایع لبنی صنایع فراورده‌های لبنی ایران به خبرنگار همشهری- توضیح می‌دهد، خبر سمی بودن شیرها، ضرر 8میلیارد تومانی را در روز به صنایع لبنی وارد کرده است.

 آقای باکری! انتشار خبر شیر سمی که از سوی وزارت بهداشت نیز تکذیب شده است، تا چه حد بر بازار فروش صنایع لبنی اثر گذاشته است؟
اگر بخواهم بدون حدس و گمان و براساس واقعیت صحبت کنم باید بگویم که حدود 20درصد از فروش شیرهای پاستوریزه کم شده است.

 این کاهش فروش دقیقا در چه بازه زمانی رخ داده است؟
از همان روزی که آن مصاحبه در صدا و سیما پخش شد.

 این 20درصد یعنی چقدر ضرر و زیان مالی به صنایع لبنی وارد شده است؟
ما سالانه 2میلیون و 500هزار تن فروش شیر داریم. اگر این رقم را تقسیم بر روزهای سال کنیم به رقم 6هزار و 850تن شیر دست پیدا می‌کنیم و بر این اساس باید گفت که روزانه نزدیک به 8میلیارد تومان ضرر به صنایع لبنی کشور وارد شده است.
صداوسیما اشتباهی را مرتکب شده است و در یک برنامه زنده بدون آنکه مستندات مصاحبه‌کننده -که مدعی وجود آفلاتوکسین در شیر بود - را مشاهده کند یا ادعاهای آن کارشناس را با آزمایشگاه‌های سازمان‌های غذا و دارو و همچنین سازمان دامپزشکی تطبیق دهد، دست به انتشار خبر وجود سم در شیر زد. این اتفاق صدمات جبران‌ناپذیری به صنعت لبنیات وارد کرده است و تا زمانی که اعتمادسازی دوباره انجام نشود، این خسارت ادامه خواهد داشت. نمی‌توان دقیق پیش‌بینی کرد که این بازار چه زمانی به سمت آرامش می‌رود. ما تمام مستندات رد این ادعا را در جلسه‌ای که در مجلس با حضور مسئولان صدا و سیما برگزار شد، تقدیم کمیسیون کشاورزی مجلس کرده‌ایم.

 نتیجه آن جلسه چه شد؟
صداوسیما اشتباهش را پذیرفت و اعلام کردند که به هر نحو این مشکل را جبران خواهند کرد.

 قبل از این صحبت‌ها، آیا شما گزارشی در مورد وجود آفلاتوکسین در شیر دریافت نکرده بودید؟
از سال92 سختگیری‌های در مورد خوراک دام و کنترل آفلاتوکسین بسیار شدید شده است؛ چرا که آفلاتوکسین از طریق خوراک به دام منتقل می‌شود، به همین دلیل کنترل آفلاتوکسین جزء الزامات دائمی در آزمایشگاه‌های کارخانه است و هر روز این شیرها نمونه‌گیری و نتایج آزمایش‌‌ها گزارش می‌شود. سازمان‌‌های استاندارد و غذا و دارو هم به شکل مستقل نمونه‌برداری می‌کنند.

 این آزمایش‌هایی که بازرس انجمن بهداشت و ایمنی مواد غذایی مبنای صحبت‌هایش قرار داده بود، تا چه حد قابل اطمینان هستند؟
ایشان به‌عنوان استاد دانشگاه در پایان‌نامه دانشجوهایش از آنها خواسته است که سموم مواد غذایی را بررسی کنند. دانشجویان هم این موضوع را پیگیری کرده‌اند اما سؤال این است که در کجا این آزمایش‌ها را انجام داده‌اند و از کدام منابع استفاده کرده‌اند؟
هیچ مستندی در دست نیست و ایشان فقط می‌گوید که حرفم براساس پایان‌نامه دانشجویان است. ایشان باید آزمایش‌های دانشجویان را با سازمان‌های استاندارد و دامپزشکی در میان می‌گذاشتند تا ببینند واقعیت دارد یا خیر.

 بحث در رابطه با ناسالم بودن شیر بحث جدیدی نیست و چند سال پیش هم شاهد بودیم که برخی از وجود پالم و وایتکس در شیر پاستوریزه خبر دادند. در آن زمان صنایع لبنی ما تا چه میزان دچار ضرر مالی شدند؟
در آن زمان هم حدود 25درصد از فروشمان کاسته شد و در بازه زمانی حداقل یک سال و نیم فروش شرکت‌ها تحت‌تأثیر این اخبار بود.
لازم است توضیح بدهم که هم‌اکنون خامه قنادی که توزیع می‌شود، پروانه خامه گیاهی دارد و این پروانه از جانب وزارت بهداشت صادر شده است. زمانی که خامه را با روغنی تولید می‌کنند که آن روغن خودش دارای مجوز استاندارد است، پس جای نگرانی وجود ندارد اما آن زمان یک مسئولی که از صدور نزدیک به 450پروانه ساخت و بهره‌برداری در مورد فراورده‌های لبنی با چربی گیاهی اطلاع نداشت، این موضوع را با وزیر وقت مطرح کردند و ایشان هم عکس العمل نشان داد. ما در همان زمان با ارسال نامه‌ای اعلام کردیم که اگر کارخانه‌ای بدون پروانه وزارت بهداشت دست به تولید روغن گیاهی زده است، آن را پلمب کنید اما وقتی که با مجوز وزارت بهداشت این کار صورت گرفته است، کارخانه مجرم نیست.

 البته بعد از آن اتفاقات ما شاهد بودیم که بسیاری از کارخانه‌های تولید شیر از کلمه بدون پالم بر بسته‌بندی شیرها استفاده می‌کنند...
خب غلط است. کارخانه‌هایی که چنین تبلیغی می‌کنند، راه خطا را می‌روند، این کارخانه‌ها تسلیم فضاسازی‌‌ها شده‌اند. همان زمان هم شیر با پالم وجود نداشت اما در محصولاتی مانند خامه قنادی، پنیر خامه‌ای و پنیر پیتزا پالم وجود داشت و دارد.

 در سال‌های اخیر افزایش قیمت شیر باعث شده است که مصرف سرانه شیر پایین بیاید. در چند سال گذشته میزان فروش شما به چه میزان بوده و نسبت به قبل کاهش داشته است؟
کارخانه‌های صنایع لبنی حدودا 7میلیون تن فروش سالانه داشته‌اند و الان هم همان میزان تولید می‌کنند اما در این میان برخی از کارخانه‌ها از چرخه تولید خارج شده‌اند و برخی هم میزان تولیدشان را کاهش داده‌اند.

 صنایع لبنی ما در بحث صادرات و واردات چه جایگاهی دارد؟
به‌طور میانگین 450هزار تن فراورده و محصول صادر می‌شود.

 بیشتر به چه کشورهایی صادرات داریم؟
عراق، افغانستان، پاکستان و کشورهای اوراسیا صادر می‌شوند.

 در بحث واردات چه محصولاتی وارد می‌شود؟
کَره تنها محصولی است که وارد می‌کنیم. حداکثر 60هزار تن و حداقل 38هزار تن کَره به کشور وارد می‌شود.