انتخابات افغانستان؛ بلوا بر سر بازشماری آرا

با گذشت بیش از 2‌ماه از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در افغانستان، نتایج نهایی هنوز اعلام نشده و اعتراض‌ به روند بازشماری، معترضان را به خیابان‌ها کشانده است.

هواداران ائتلاف انتخاباتی «ثبات و همگرایی» به رهبری عبدالله عبدالله، معترضان اصلی به بازشماری آرا هستند که طی روزهای اخیر در کابل و 3ولایت شمالی افغانستان با راهپیمایی و تجمع خیابانی، عملکرد کمیسیون مستقل انتخابات را زیر سؤال برده‌اند. آنها اعضای کمیسیون را به تبانی با ائتلاف رقیب، یعنی ائتلاف دولت‌ساز به رهبری اشرف غنی متهم می‌کنند و خواستار توقف شمارش آرا شده‌اند.
هواداران گلبدین حکمتیار و رحمت‌الله نبیل نیز به عملکرد مجریان انتخابات معترض هستند و آنها را متهم به «تقلب» می‌کنند. خواسته مشخص هواداران عبدالله که طی روزهای اخیر در خیابان‌ها تجمع کرده‌اند، ابطال 300هزار رأیی است که به باور آنها نامعتبر است. این 300هزار رأی از مجموع یک میلیون و 843هزار رأیی است که طبق اعلام کمیسیون انتخابات در ششم مهرماه به صندوق‌ها ریخته شد. تیم انتخاباتی عبدالله هشدار داده که درصورت عدم‌حذف 300هزار رأی مذکور، طی روزهای آتی دست به اجتماعات گسترده‌تر خواهد زد.

کمیسیون مستقل انتخابات باید طی مدت 3هفته، نتایج نهایی را اعلام و پیروز میدان را مشخص می‌کرد، اما مقام‌های این کمیسیون از ابتدا، «بروز مشکلات فنی» را دلیل اصلی عدم ا‌علام نتایج عنوان می‌کردند. مشکل فنی اعلام شده مربوط به دستگاه‌های بیومتریک است که در شعب اخذ رأی، هویت افراد رأی‌دهنده با استفاده از آنها تأیید می‌شد. گفته می‌شود اطلاعات تعدادی از این دستگاه‌ها به مرکز نرسیده است و تعدادی نیز به کلی مفقود شده‌اند. کمیسیون به‌همین دلیل، بازشماری آرا در سراسر افغانستان را در دستور کار قرار داد؛ تصمیمی که با اعتراض عبدالله عبدالله مواجه شد.
اعلام نتایج، تاکنون چندین بار به تعویق افتاده است. کمیسیون مستقل انتخابات اعلام کرده، روند شمارش در 27ولایت انجام شده، اما در 7ولایت باقیمانده به‌دلیل ممانعت هواداران عبدالله عبدالله، مسئولان انتخاباتی نتوانسته‌اند کار خود را به سرانجام برسانند. عصمت‌اله مل، معاون کمیسیون انتخابات، در گفت‌وگو با تلویزیون طلوع افغانستان، اتهامات وارد شده را رد و اعلام کرده است که این کمیسیون تسلیم چنین «زورآزمایی» نخواهد شد.

سهم‌خواهی بازنده‌ها
افغانستان تجربه شرایط کنونی مربوط با انتخابات را دارد. در دوره پیشین انتخابات ریاست‌جمهوری در سال 2014نیز ادعای تقلب گسترده در انتخابات مطرح شد و عبدالله عبدالله و اشرف غنی بر سر کرسی ریاست‌جمهوری بسیار به یکدیگر تاختند. در نهایت این دو با وساطت آمریکا به شراکت در قدرت و تشکیل «دولت وحدت ملی» راضی شدند. غنی در پست ریاست‌جمهوری و عبدالله در پست ریاست اجرایی دولت قرار گرفت.
اکنون اما دولت آینده افغانستان، سهم‌خواهان دیگری هم دارد. «شورای نامزدان» انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان، خواستار تشکیل «دولت مشارکت ملی» شده است. 8نامزد انتخابات که شانس چندانی برای پیروزی نداشتند از همان ابتدا با زیرسؤال بردن عملکرد دولت اشرف غنی در انتخابات و تلاش برای تعویق رأی‌گیری، در این شورا با هم ائتلاف کردند. پیشنهاد کنونی آنها برای جلوگیری از ایجاد بحرانی تازه در افغانستان، مشارکت همه احزاب سیاسی در دولت جدید این کشور است. صدیق صدیقی، سخنگوی ریاست‌جمهوری افغانستان، طرح این شورا را در تقابل با قانون اساسی دانسته و تأکید کرده که رئیس‌جمهور باید براساس رأی مردم انتخاب شود.