دستاورد رؤسای جمهوری آمریکا از کشتن رهبران گروه‌های تروریستی چیست؟
مرگ ابوبکر البغدادی ترامپ را از استیضاح نجات نمی‌دهد
گفت‌وگو با علیرضا بیگدلی، تحلیل‌گر مسائل سیاسی درباره تاثیر مرگ رهبر داعش بر انتخابات آمریکا
لیلا شریف_روزنامه نگار
داستان زندگی ابوبکر البغدادی- رهبر گروه تروریستی داعش- به سرنوشتی مشابه بن لادن، رهبر القاعده، شبیه شد. هر چند نقطه پایان زندگی این دو نفر در جزئیات با هم متفاوت بود، اما قتل البغدادی مانند بن لادن با انتخابات آمریکا و تلاش ترامپ و اوباما برای بهره انتخاباتی گره خورد. ترامپ که در همان روزهای شروع فعالیت‌های انتخاباتی‌اش، اوباما و کلینتون را به‌عنوان بنیانگذاران داعش معرفی می‌کرد، اکنون خود را در قامت منجی خاورمیانه در برابر داعش جا زده است تا شاید از نمد کشته‌شدن ابوبکر البغدادی برای خود کلاهی ببافد و در انتخابات پیش‌رو از این اتفاق بهره ببرد. علیرضا بیگدلی- تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل و استاد دانشگاه- جزو تحلیل‌گرانی است که کشته‌شدن ابوبکر البغدادی را عامل نجات ترامپ از استیضاح نمی‌داند و معتقد است که سایه استیضاح سنگین‌تر از آن است که ترامپ بتواند با تکیه بر ابزارهای تبلیغاتی همچون کشتن رهبر داعش، آن را کنار بزند.
آقای بیگدلی! با توجه به مانور ترامپ بر موضوع کشته‌شدن ابوبکر البغدادی و نزدیک بودن زمان انتخابات آمریکا، گمان می‌کنید این اتفاق تا چه حد در تلاش ترامپ برای ماندن در قدرت، ریشه دارد؟ آیا این اتفاق می‌تواند یک حاشیه امن برای ترامپ در برابر خطر استیضاح ایجاد کند؟
یکی از دلایلی که ترامپ در این شرایط دست به کشتن ابوبکر البغدادی زد، این بود که سایه این اتفاق را بر سر موضوع استیضاح بیندازد، اما ترامپ در این کار خیلی موفق نبود؛ به‌عبارت دیگر، خطر موضوع استیضاح آن‌قدر بزرگ است که ترامپ نمی‌تواند آن را زیر سایه کشتن ابوبکر البغدادی محو کند.
ترامپ تنها می‌تواند در شعارهای انتخاباتی‌اش از این موضوع استفاده، چرا‌که پیش از این هم اوباما در مورد کشته‌شدن رهبر القاعده از همین شیوه استفاده کرده بود. ناگفته نماند که کشته‌شدن بن لادن هم برای اوباما چندان آورده‌ای نداشت، چون اتفاقات خارج از ایالات متحده تأثیر چندانی بر انتخابات آمریکا ندارد و نگاه آمریکایی‌ها بیشتر معطوف به اتفاقات داخلی است. دموکرات‌ها و جمهوریخواهان در یک نگاه مشترک بر موضوعات داخلی مانور می‌دهند. اگر بخواهیم دقیق‌تر صحبت کنیم، باید بگویم که حزب جمهوریخواه بیشتر نگاهش به درون است، اما دمکرات‌ها در کنار اتفاقات داخلی، نیم‌نگاهی به اقدامات دولت در عرصه بین‌المللی هم دارند.
به‌طور کلی باید گفت که کشته‌شدن ابوبکر البغدادی تأثیر چندانی بر سرنوشت انتخابات آمریکا نخواهد داشت، چون هرکدام از این احزاب میزان مشخصی طرفدار دارند و این طرفدارها جمعیت مواجی نیستند که با تکیه بر اتفاقات خارجی، کاهش یا افزایش پیدا کنند. به‌عنوان نمونه حدود 35درصد جمعیت آمریکای سفیدپوست‌ها طرفداران سنتی حزب جمهوریخواه هستند و خیلی این آمار تغییر نمی‌کند. بنابراین ممکن است که ترامپ در برنامه‌های تبلیغاتی‌اش از مرگ ابوبکر البغدادی استفاده کند، اما اگر بخواهیم در مورد اثرگذاری 2موضوع استیضاح و مرگ ابوبکر البغدادی بر سبد رأی ترامپ دست به مقایسه بزنیم، از نظر من اثرگذاری منفی استیضاح بیشتر است.
کشته‌شدن ابوبکر البغدادی این تحلیل را دوباره زنده کرد که ابوبکر البغدادی، بن لادن و سایر رهبران گروه‌های تروریستی زاده آمریکا هستند و در گذر زمان با توجه به سیاست‌های آمریکا این افراد حذف و کشته می‌شوند؛ شما چقدر این تحلیل را قبول دارید؟
سیاست مانند تئاتر است؛ یعنی یک بازیگر وارد صحنه می‌شود، بازی‌اش را انجام می‌دهد و بعد از صحنه خارج می‌شود و جای خود را به یک بازیگر دیگر می‌دهد؛ یعنی آمریکایی‌ها روزی نیاز به القاعده داشتند، دست به ساخت این گروه زدند و روزی هم براساس منافعشان، القاعده را حذف کردند.
مانند روزی که ترامپ در زمان انتخابات ریاست‌جمهوری پشت تریبون رفت و گفت که کلینتون و اوباما داعش را ایجاد کردند و حالا ترامپ، خودش را به‌عنوان نابودکننده این گروه معرفی می‌کند...
بله، هم‌اکنون آمریکا به داعش احتیاج ندارد و به همین دلیل دست به کشتن سرکرده این گروه تروریستی زد.
به‌نظر شما کشتن ابوبکر البغدادی - رهبر داعش- موجب حذف یا به حاشیه‌رفتن این گروه تروریستی خواهد شد؟
این گروه‌های تروریستی تا زمانی زنده هستند که کمک‌های مالی و تسلیحاتی دریافت کنند. اینکه بسیاری می‌گویند به‌دلیل وجود ایدئولوژی داعش، این گروه از بین نمی‌رود، حرف غلطی است. حیات گروه‌های تروریستی وابسته به کمک‌های مالی و تسلیحاتی است؛ بنابراین وقتی منابع مالی و تسلیحاتی این گروه تروریستی خشک شود، خودبه‌خود شاهد حذف و مرگ داعش خواهیم بود.
مارکسیسم با تمام قدرت فکری‌اش از بین رفت؛ بنابراین طرح تحلیل‌هایی مبنی بر اینکه ایدئولوژی داعش عامل زنده ماندن این گروه تروریستی است، نادرست است. درواقع کشته‌شدن سرکرده این گروه‌های تروریستی تأثیری در ادامه نقش‌آفرینی‌های آنها ندارد و تمام داستان با دریافت منابع مالی و تسلیحاتی گره خورده است.
چرا بن لادن و ابوبکر البغدادی زنده دستگیر نشدند؟
آمریکا علاقه‌ای برای محاکمه این افراد ندارد و اگر قرار باشد این افراد زنده دستگیر و محاکمه شوند، شاید اتفاقات به ضرر آمریکا رقم بخورد. این افراد حکم جعبه سیاه را دارند. بن لادن و ابوبکر البغدادی افراد معمولی نبودند. به‌طور حتم یادداشت‌های روزانه داشتند و این اسناد را جایی ذخیره می‌کردند. شاید بعدا خاطرات این افراد و دست‌نوشته‌هایی که از آنها باقی است، منتشر شود.
با توجه به اینکه داعش به‌عنوان یک گروه تروریستی نقش مهمی در نابودی امنیت منطقه ایفا کرد به‌نظر شما حذف فیزیکی رهبر این گروه تروریستی می‌تواند اثرات منفی چندساله داعش را از بین ببرد؟ آیا زمینه برای کاهش تنش‌های نظامی منطقه مهیا خواهد شد؟
از نظر من خاورمیانه هرگز به سمت آرامش نخواهد رفت. یکی از مقامات نظامی آمریکا بعد از جنگ جهانی اول، اعلام کرده بود که در دنیا 5کانون بحران وجود دارد که نخستین کانون خاورمیانه است و شمال آفریقا، بالکان، آسیای جنوب‌شرقی و آمریکای لاتین در رتبه‌های بعد قرار دارند. الان که به وضعیت خاورمیانه نگاه می‌کنم، متوجه می‌شوم که آن تحلیل درست بود و هنوز هم با توجه به شرایط منطقه کاربرد دارد. بنابراین منطقه ما به دلایل مختلفی همچون تعدد آیین‌های مذهبی، تمایلات متنوع قومی و اختلافات مرزی باقیمانده از دوره انگلیس، هیچ وقت روی آرامش نخواهد دید و همیشه موضوعات اختلاف و جنگ در خاورمیانه نهفته است و با کشته‌شدن رهبر یک گروه تروریستی، مشکلات امنیتی منطقه به‌طور کامل حل نخواهد شد.
جعبه سیاه سیاست
آمریکا علاقه‌ای برای محاکمه این افراد ندارد و اگر قرار باشد این افراد زنده دستگیر و محاکمه شوند، شاید اتفاقات به ضرر آمریکا رقم بخورد. این افراد حکم جعبه سیاه را دارند. بن لادن و ابوبکر البغدادی افراد معمولی نبودند. به‌طور حتم یادداشت‌های روزانه داشتند و این اسناد را جایی ذخیره می‌کردند
