غوغا درکربلا

صادق خسروی علیا ـ‌ خبرنگار

آفتاب در کربلا تسلیم زمان است. خورشید سرخ، روزه سکوت گرفته و آتش به جان‌های داغدار می‌اندازد. ساعت‌ها به دوردست‌ها سفر می‌کنند و خیال تداعی جفای گذشته را در سر دارند. امروز والی این سرزمین «عطش» است. آب چاره‌ساز این حریف قدر نیست. لشکر عاشقان انتها ندارند، روزهاست که این شهر را تسخیر کرده‌اند تا جان‌شان را در نهر فرات غسل دهند. از کربلا تا نجف عمود (ستون) به عمود را پیموده‌اند تا 80کیلومتر تمام شود و به کربلا برسند. این مسیر حداقل ۳ روز پیاده‌روی را می‌طلبد.
حالا در کربلا هستند و خیابان‌ها راه‌بلد شارع (خیابان) عباس(ع) هستند و زنجیره بزرگ انسانی را به سوی مرقد علمدار حسین(ع) هدایت می‌کنند. در شارع حضرت عباس(ع) بوی تربت پاک به مشام می‌رسد. نگاه‌های یک ازدحام بی‌پایان دوخته شده به مرقد سقای بی‌دست کربلا و قلب‌های آکنده از درد، چشم‌ها را بارانی می‌کند.
حال و هوای امروز کربلا زینبی است. داغ‌ها در بین‌الحرمین تازه می‌شود. مرقد حضرت عباس(ع) سمت راست و مرقد امام حسین(ع) سمت چپ جمعیت زوار است. ندای « لبیک یا حسین» زوار در آسمان می‌پیچد، دست‌ها به نشانه سلام، عرض ارادت، تسلیم و عشق به سوی حرم و گنبد امام حسین(ع) بالا رفته و مرد و زن، پیر و جوان و حتی کودکان همصدایی و همدلی می‌کنند. زیارت ارباب مقدم است. فوج، فوج جمعیت به سمت قبر 6 گوشه سالار کربلا روانه‌اند. تقریبا می‌توان گفت از فاصله ۵ کیلومتری تا عمود ۱۸ ازدحام چند برابر شده است. حرم مقابل دیدگان جمعیت زائران است اما گویی دست‌ها از آن کوتاه است. حرکت کندتر شده و ترافیک انسانی ایجاد می‌شود. شرطه (مامور)‌های عراقی سر گذرگاه‌ها با طناب بلندی مسیر را می‌بندند؛ مانند همان اقدامی که پلیس‌های راهور برای کنترل ترافیک انجام می‌دهند. برای چند لحظه توقف ایجاد می‌شود و دوباره مسیر بازمی‌شود. ۸ گیت بازرسی تا حرم ایجاد شده اما باوجود جمعیت انبوه زائر تفتیش بدنی در کسری از ثانیه انجام می‌شود.
زنی نگران است و به همسرش می‌گوید که این بازرسی‌ها به دقت انجام نمی‌شود و مرد اینطور پاسخ می‌دهد: «‌آقا خودش مراقب هست، و گرنه این جمعیت هر کجای دیگه بود، کلی تلفات می‌داد.»
خیلی از زائران 10 روز در مسیر بوده‌اند. آنها بخش زیادی از مسیر مرز ایران تا نجف را پیاده آمده و از کنار همه عمودهای نجف تا کربلا هم پیاده عبور کرده‌اند و حالا بعد از این همه سختی و مشقت راه در چند قدمی حرم هستند. آنها حالشان دگرگون است و همانطور خسته و از نفس افتاده می‌روند به زیارت ابا عبدالله(ع).
اربعین اولی‌ها با خانواده و دوستان‌شان آمده‌اند اما اغلب آنهایی که طعم این سفر را چشیده‌اند، تنها سفر می‌کنند. ابراهیم از زاهدان آمده، ۱۱ روز در مسیر بوده و منزل به منزل را پیاده آمده است. مقابل باب حرم امام حسین(ع) آن نقطه‌ای که ضریح پیداست، سیل جمعیت همچون موج، او را به سوی زیارت می‌برد؛ بلند، بلند درحالی‌که به پهنای صورت اشک می‌ریزد، مشقت‌های سفرش را بازگو  و با ارباب درددل می‌کند. عجیب است زیارت امام حسین(ع) برای این زوار خودش حاجت است؛ از هر کدام بپرسی که چه حاجت داری؟ می‌گوید: حاجتم زیارت مولا بود که روا شد.
در روز اربعین حتی خادمان حرمین هم مختصات این نقطه را ندارند. همه‌‌چیز تغییر کرده کسی نمی‌تواند و نمی‌داند کدام باب قسمتش می‌شود. همه مبهوت‌اند. جاذبه عجیبی جمعیت میلیونی زائران را به ضریح جذب می‌کند. تعداد مهمان‌ها مهم نیست، میزبان آنقدر رئوف و مهربان است که همه را به سوی خود می‌خواند. امام حسین(ع) آنقدر مظلوم است که زیارتش ناخودآگاه چشم‌ها را‌ تر می‌کند. صدا به صدا نمی‌رسد. شانه به شانه زائر در حرم نشسته که بعد از زیارت یارای رفتن و دل کندن از این خانه را ندارد. کربلا در اربعین پر از شور و غوغاست و دسته‌های عزاداری از کشورهای مختلف بدون امکانات صوتی تشکیل می‌شود و در حرم عزاداری می‌کند. مداحی در میان هیئت علی‌اصغر(ع) مرثیه می‌خواند:
«یک بغل باران ‌الله الصمد آورده‌ام
نوبهار قل هو الله است می‌دانی چرا؟
راه عقل ازآن طرف، راه جنون از این طرف
راه اگر راه است، این راه است می‌دانی چرا؟
از رگ گردن بیا بگذر که او نزدیک توست
فرصت دیدار کوتاه است، می‌دانی چرا؟
از کجا معلوم شاید ناگهانت برگزید
انتخاب عشق ناگاه است، می‌دانی چرا؟... »
آن طرف مداح عراقی نوا سرمی‌دهد: « تِزورونی اَعاهِـدکم (به زیارت من می‌آیید، با شما عهد می‌بندم) تِـعِـرفـونی شَفیـعْ اِلکم (می‌دانید که من شفیع شمایم...) »
جمعیت در قتلگاه اباعبدالله(ع) به زانو درآمده‌اند و ذهن‌ها واقعه را مرور می‌کند، اشک‌ها جاری است و زائران زیر لب نجوا می‌کنند.
بعد از زیارت امام حسین(ع) قلب‌ها به سوی علمدار باوفای کربلا و بین‌الحرمین روان می‌شود. در مسیر همه سقایند. کودکان هم با مشک، زوار لب تشنه را سیراب می‌کنند. در صحن حضرت عباس(ع) 2سقاخانه است که مقابل آن محشر کبراست. زائران حتی مقابل کفشداری هم نشسته‌اند. تمام کوچه پس‌کوچه‌ها مملو از زائراست و مقابل حرم حضرت عباس(ع) معتکفان قابل شمارش نیستند.
خانواده زمانی از زاهدان آمده‌اند. کاروان آنها ۳ روز در مسیر کربلا بوده تا روز اربعین در جوار عباس بن‌علی(ع) باشند: «4 سال است که اربعین کربلاییم. زیارت حضرت ابوالفضل(ع) جانمان را آرام می‌کند. ما تقویم هر سال‌مان را با اربعین نو می‌کنیم.»
بعد از نماز ظهر اربعین زوار که مهمان کربلا و امام حسین(ع) هستند، با حرم عشق وداع می‌کنند: «این خداحافظی به امید سلامی دیگر قابل تحمل است. هر‌چند در این کشور غریبه‌ایم اما خاک کربلا و نجف غریب‌نواز است و به لطف مولا کسی ته دلش خالی نمی‌شود.»


مکث
موج گسترده بازگشت زائران اربعین

همزمان با اوج‌گرفتن موج بازگشت زائران اربعین حسینی، وزیر کشور اعلام کرد با مدیریت شاهد روانی جاده‌ها و کم‌خطر‌بودن آن هستیم. به گزارش مهر، عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور گفت: «بیش از یک میلیون و 500هزار نفر زائر بیشتر نسبت به سال قبل داشته‌ایم.» او گفت: «یکی از نگرانی‌های ما برای برگشت زوار بود که در زمان ازدحام بازگشت بتوانیم هماهنگی‌های لازم را انجام دهیم. در این بخش با مدیریت، برنامه‌ریزی، تکنولوژی و علم در کنار مسئولیت‌پذیری شاهد روانی جاده‌ها و کم‌خطر‌بودن آنها بودیم.» سردار محمد شرفی، رئیس پلیس پیشگیری ناجا هم با اشاره به پایش تصویری و میدانی مسیر بازگشت زائران حرم حسینی از مرزهای چهارگانه به سمت کشور، گفت: بازگشت زوار بدون هیچ اتفاق و مشکل امنیتی در جریان است.
همچنین احمد محمدی‌فر، سخنگوی ستاد مرکزی اربعین حسینی با اشاره به آخرین آمارهای ورودی و خروجی از مرزهای کشور گفت: «بیشترین ورود از مرز مهران ۱۰۵‌هزار و ۸۶‌نفر بوده ‌و بعد از این مرز، ۳۳ هزار و ۹۶‌نفر از مرز شملچه وارد کشور شده‌اند.» او گفت: «از ابتدای محرم 3میلیون و ۴۶۱‌هزار و ۳۰۸‌نفر از کشور خارج شده و همچنین از اول محرم 2میلیون و ۷۸۰‌هزار و ۳۵۲‌نفر وارد کشور شده‌اند. همچنین از اول‌ماه صفر 3میلیون و ۵۷‌هزار و ۶۹۶‌نفر از کشور خارج و تعداد 2میلیون و ۴۰۳‌هزار و ۶۹۰‌نفر از ابتدای ‌ماه صفر وارد کشور شده‌اند.»
حسین ذوالفقاری، رئیس ستاد اربعین حسینی هم با اشاره به اینکه تعداد زائران امسال به حدود 3.5میلیون نفر رسیده است، گفت:« این را بگویم که حداکثر رکورد خروج ۲ میلیون و ۴۰۰ زائر بوده است.» او گفت:« اعلام کردیم تا موکب‌داران ایرانی تا ۳ روز بعد از اربعین و در عراق تا ۴ روز بعد از اربعین فعال باشند تا زائران در هنگام برگشت با مشکل مواجه نشوند.» سردار سیدکمال هادیانفر، گفت: بیش از ۳‌میلیون زائر در 4 مرز اصلی داشتیم و ۹۶‌درصد مسافران مرز زمینی را برای سفر خود انتخاب کردند. رئیس پلیس راهور ناجا گفت: این روزها در مرز خسروی و چذابه و شلمچه تردد روان است و مشکلی نداریم ولی در مهران از ۱۶:۳۰ دیروز محور یکطرفه شده و مسیرهای جایگزین را مشخص کردیم. او افزود: ۱۸۰‌هزار زائر از مرز مهران وارد شدند و ۶۵‌درصد افراد از وسایل نقلیه شخصی استفاده کردند. سردار هادیانفر تأکید کرد: بیش از ۶۵‌درصد حوادث به خستگی و خواب‌آلودگی و واژگونی خودروها مربوط می‌شود و اصلی‌ترین عامل تصادف در 3روز گذشته بوده است.محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی گفت: الان حدود ۸۰۰‌هزار نفر که در عتبات هستند و در حال بازگشت که تا 2روز دیگر به مرز می‌رسند. برآورد ما این است که از این تعداد حدود ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزار نفر بخواهند با اتوبوس برگردند، به همین منظور ۱۱‌هزار اتوبوس برای این کار درنظر گرفته شده ‌و امیدواریم طبق همین برنامه‌ریزی زائران بتوانند با وسایل نقلیه عمومی که برای آنها درنظر گرفته شده، بازگشت داشته باشند. او همچنین آماری از خدمات به زائران ارائه داد: «میزان مسافران در حمل‌ونقل جاده‌ای با افزایش یک میلیون و ۵۰۰هزار نفری مواجه شده است.»



صادق خسروی علیا ـ خبرنگار