از دار و دسته گنج‌یاب‌ها و اتفاق‌های تلخ و شیرینی که برایشان رخ می‌دهد هر چه بگوییم باز هم مورد دیگری هست، اما نکته‌ای که وجود دارد این است که از نظر قانونی کاوشگری برای پیدا کردن گنج و حفر تونل ممنوع است و برایش جزای کیفری در نظر گرفته‌اند.
ادریس یگانه فر، وکیل پایه یک دادگستری درباره گنج‌یابی و حفاری‌هایی که مخفیانه انجام می‌شود به خبرنگار همشهری می‌گوید: «هرگونه حفاری، خرید و فروش و تخریب و دستکاری و نقل و انتقال روی میراث فرهنگی و آثار باستانی به موجب مواد قانون مجازات اسلامی پیگرد کیفری دارد و قانونگذار مقرراتی در این رابطه اعمال کرده است. طبق ماده 562قانون مجازات اسلامی هرگونه حفاری و کاوش برای به‌دست آوردن اشیای عتیقه ممنوع است و مرتکبین به 6 ماه تا 3سال حبس محکوم می‌شوند. اگر حفاری در آثار فرهنگی تاریخی ثبت شده باشد مجرمان علاوه‌بر ضبط آلات و ادوات حفاری و جبران خسارت وارده به آثار، به اشد مجازات محکوم می‌شوند.» او با اشاره به پرونده‌های زیادی که درباره کشف زیرخاکی یا اقدام برای کشف گنج در دادسرا تشکیل شده و در جریان است می‌گوید: «با همه این اوصاف به‌نظر می‌رسد اهمیت بایسته و شایسته‌ای که باید به میراث فرهنگی داده شود چندان جدی گرفته نشده است.
ابنیه تاریخی و آثار باستانی هر کشوری شناسنامه آن کشور است و میراث ارزشمندی برای آن جامعه به‌حساب می‌آید. اهمیت موضوع به حدی است که کمتر کسی در این رابطه دچار تردید و انکار است. با وجود مقرراتی که گفته شد، شاهد هستیم سودجویان صابون همه مشکلات را به تن خود زده‌اند و حاضر هستند هزینه‌های هنگفتی را متحمل شوند تا سود بیشتری از این طریق عاید شان شود». یگانه‌فر تأکید می‌کند: «در قانون مجازات اسلامی چند ماده قانونی برای افرادی که مبادرت به خرید و فروش دفینه‌ها و میراث فرهنگی می‌کنند اختصاص داده شده و مجازاتی از زندان تا جزای نقدی برای مجرمان تعیین شده است اما باز هم با وجود این قوانین به‌نظر می‌رسد مجازات‌های درنظر گرفته شده کارایی و مانعیت ندارد و باز می‌طلبد که مقررات و مجازات‌های سنگین‌تری برای سودجویان درنظر گرفته شود.»
