اولین وتوی روسیه به نفع ایران درشورای امنیت

روسیه برای نخستین بار در حمایت از ایران از حق وتو استفاده کرد؛ وتو کارتی است که روس‌ها بیشتر از دیگر اعضای شورای امنیت از آن استفاده کرده‌اند اما جز یک‌بار آن هم در دوران شوروی سابق این کارت هیچ‌گاه برای ایران خرج نشده بود، با وتوی قطعنامه ضد‌ایرانی در شورای امنیت سومین تیر غربی‌ها در رابطه با ایران در چند‌ماه اخیر به سنگ می‌خورد.

شامگاه دوشنبه قطعنامه‌ای که انگلیس پیش‌نویس آن را ارائه داده بود، در شورای امنیت به رأی گذاشته شد. در این رأی‌گیری ۱۱ کشور به پیش‌نویسی که ایران را به‌خاطر اتهام ارسال سلاح به یمن محکوم می‌کرد رأی موافق، 2کشور رأی مخالف (روسیه و بولیوی) و 2کشور رأی ممتنع (قزاقستان و چین) دادند که در نهایت این پیش‌نویس از سوی روسیه وتو شد. آخرین‌بار در سال 1980شوروی سابق یک قطعنامه درباره ایران با موضوع گروگانگیری در سفارت آمریکا در تهران را وتو کرده بود، از آن به بعد روس‌ها هیچ‌گاه قطعنامه‌های ضدایرانی را وتو نکردند؛ هرچند در مختصر تعدیل برخی قطعنامه‌ها به‌خصوص 8قطعنامه شورای امنیت درباره موضوع هسته‌ای ایران نقش‌آفرینی کرده‌اند.

به گزارش ایسنا، ‌جاناتان آلن، معاون نماینده انگلیس در سازمان ملل متحد خواستار تصویب قطعنامه پیشنهادی کشورش شده بود. با این حال واسیلی نبنزیا، نماینده روسیه در سازمان ملل متحد گفت که مسکو نمی‌تواند نتیجه‌گیری‌های مورد اشاره در پیش‌نویس انگلیسی‌ها را بپذیرد.

انگلیس بعدا با تغییر پیش‌نویس پیشنهادی خود قصد داشت به جای «محکومیت» ایران، فقط درباره کشورمان «ابراز نگرانی» کند. اما باز هم مسکو زیر بار نرفت. از سوی دیگر، نماینده فرانسه در نشست شورای امنیت در ادعاهایی واهی گفت که پاریس ارسال سلاح توسط ایران به یمن را محکوم می‌کند.

به‌دنبال ناکامی پیش‌نویس پیشنهادی انگلیس پس از وتوی روسیه، مسکو پیش‌نویسی را که خود ارائه داده بود، به رأی گذاشت و به اتفاق آرا به تصویب رساند. در این قطعنامه نامی از ایران آورده نشده است.

در پی تصویب قطعنامه روسیه و وتوی قطعنامه انگلیس،کلی کری،عضو نمایندگی آمریکا نتیجه رأی‌گیری در شورای امنیت را عمیقاً مأیوس‌کننده خواند.این عضو هیأت آمریکا در سازمان ملل پس از آنکه قطعنامه شورای امنیت علیه یمن که در آن ایران به نقض قطعنامه‌های سازمان ملل متهم شده بود، توسط روسیه وتو شد، گفت: تا زمانی که تهران از انجام اقدامات خود دست برندارد ما به مواضع خود علیه ایران ادامه می‌دهیم.او همچنین از روسیه، قزاقستان و بولیوی انتقاد کرد.

واکنش ایران چه بود؟

در واکنش به نشست شورای امنیت، سخنگوی وزارت خارجه ایران،  با اشاره به رفتار اشتباه برخی از کشورها در شورای امنیت،گفت: عملکرد آمریکا و انگلیس در 3سال گذشته در شورای امنیت پر اشتباه و غیرسازنده بوده و به‌جای استفاده از این سازوکار بین‌المللی در جهت پایان جنگ،  صرفا در جهت مشروعیت دادن به تجاوز و سرپوش گذاشتن بر جنایات جنگی صورت گرفته در یمن از آن جایگاه استفاده کرده‌اند.

بهرام قاسمی افزود: متأسفانه نوع رفتار و مواضع کشورهای آمریکا،  انگلیس و فرانسه به‌عنوان بانیان قطعنامه‌ای که به تصویب نرسید،  نوعی نشانی غلط دادن و فرار از مسئولیت پاسخگویی است.

سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه نیز در این رابطه گفت: فکر می‌کنم که مغرضانه بودن این اتهامات در نحوه تنظیم گزارش کارشناسی کمیته تحریم یمن در شورای امنیت کاملا روشن بود.

این دیپلمات ارشد کشورمان افزود: اعضای کمیته تحریم یمن در شورای امنیت حتی قبل از اینکه به ایران برای بررسی و شنیدن حرف‌های ما بیایند، قضاوت خود را داشتند و میزان تأثیرگذاری دیگران در این گزارش مشخص بود. عراقچی گفت: براساس این گزارش یکطرفه، آنها بنا داشتند در شورای امنیت قطعنامه‌ای که به ایران هم اشاره داشته باشد تصویب کنند که ناکام ماندند و این شکست چندباره دولت آمریکا برای کشاندن ایران به شورای امنیت است.

در طول یک‌سال گذشته دولت آمریکا چندین بار تلاش کرده پای ایران را مجددا به شورای امنیت باز کند و هر بار ناکام مانده است. چه در بحث آزمایش‌های موشکی، چه درباره آشوب‌های داخلی و همچنین بحث یمن و نیز جلسه‌ای درباره بررسی برجام این تلاش‌ها صورت گرفت اما یک به یک به شکست انجامید.

حمید بعیدی‌نژاد، سفیر ایران در لندن هم در این رابطه در کانال تلگرامی‌اش نوشت: آمریکا 3هدف را دنبال می‌کرد؛ ایران ناقض تحریم‌های علیه یمن اعلام شود، به بهانه بحث موشک، قطعنامه یمن و اجرای قطعنامه ٢٢٣١ مرتبط شده و بحث موشک‌های ایران در دستور کار شورای امنیت قرار گیرد و نهایتا با ناقض دانستن ایران، امکان وضع تحریم‌های جدید شورای امنیت علیه ایران فراهم شود.

هفته قبل سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه به لندن رفته بود و گفته می‌شود یکی از محورهای مذاکرات عراقچی با مقامات انگلیسی هشدار درباره تلاش این کشور برای صدور قطعنامه ضد‌ایرانی در شورای امنیت سازمان ملل بوده است.

  بیانیه نمایندگی ایران در سازمان ملل درباره موضوع یمن

نمایندگی ایران در سازمان ملل اعلام کرد:  رفتار نماینده آمریکا در سازمان ملل، در جهت سرپوش گذاشتن در مورد جنایاتی است که در یمن توسط نیروهای ائتلاف به سرکردگی عربستان در حال وقوع است. ادعاهای تکراری و نمایش‌های ملال‌آور، برای ایران‌ستیزی و کمک به تجاوزگران به یمن است. در بخشی از بیانیه نمایندگی ایران در سازمان ملل آمده است: مشکل یمن از طریق نظامی و بمباران حل نخواهد شد، بلکه به باور ایران تنها از طریق سیاسی و با قطع بمباران‌ها و ارسال کمک‌های انسانی و درمان بیماران و رساندن آب و غذا می‌توان فرایندی سیاسی برای حل این مشکل را شروع کرد.