گپ
هنر بر کاغذ
جواری، استاد خوشنویسی: هنر در دنیای ماشینی امروز می‌تواند روح افسرده و افسار گسیخته انسان را پالایش کند
فرزانه کرمی | کرمانشاه- خبرنگار:
هر آن کس که در استان ما و حتی در ایران با هنر خوشنویسی انس و الفتی دارد، با نام استاد «عبدالله جواری» نیز آشناست. استاد جواری از چهره‌های برتر این هنر و خطوط مختلف آن است. وی سال‌هاست که در این عرصه فعالیت می‌کند و در این هنر سنتیِ ایرانی موی سپید کرده است. در ادامه گفت‌وگوی همشهری را با این استاد برجسته بخوانید.
تعریف شما از هنر چیست؟
خودِ هنر به معنای زیبایی است. هنر تعریف‌های زیادی دارد از جمله این‌که هر فنی در کمال خودش می‌تواند هنر باشد. هنر تلاشی است برای آفرینش؛ آفرینشی که حس زیبایی‌شناسی ما را ارضا کند. هنر می‌تواند تجلی و تبلور زیبایی‌های روح انسان باشد که دوست دارد در معرض دید دیگران قرار گیرد تا همگان از آن زیبایی بهره‌مند شوند.
دنیای خوشنویسی برای شما چگونه دنیایی است؟
من دنیا را بدون خوشنویسی اصلا نمی‌توانم ببینم چون با آن زندگی کرده‌ام و 50 سال است که با آن مأنوسم. اگر در ناخوشی‌ها و غم‌ها و گرفتاری‌ها بتوانی به هنر پناه ببری، احساس می‌کنی که درِ دنیایی دیگر به رویت باز شده است و به آرامش می‌رسی.
هنر بر جامعه چه تاثیری می‌تواند داشته باشد؟
هنر در اجتماع امروزی ما می‌تواند تعادل ایجاد کند. هنر در دنیای ماشینی امروز می‌تواند روح افسرده و افسارگسیخته انسان را پالایش کند. در دنیای امروز که انسان همیشه در حال تلاش است، با دیدن یک بیت شعر در نهایت زیبایی به آرامش می‌رسد و درواقع به هنر پناه برده است.
ما در کشوری زندگی می‌کنیم که مهد و خاستگاه هنرهای متنوعی بوده است. چقدر از آن جایگاه دور شده‌ایم؟
ما دچار افسارگسیختگی و هرج و مرج دنیای جدید شده‌ایم ولی خوشبختانه یک پیشینه هنری کامل در تمام رشته‌ها داریم. این پیشینه غنی می‌تواند بسیار به ما کمک کند. دیدن یک جمله یا شعر زیبا در قالب خط نستعلیق حتی برای کسانی که در این عوالم نیستند، آرام‌بخش است. ما با این پیشینه غنی هنر سنتی می‌توانیم آرامش را در اجتماع حفظ کنیم.
چگونه می‌توانیم کودکانمان را با دنیای هنر آشنا کنیم؟
هنرهای سنتی ما تمام این مسائل روحی- روانی و عرفانی را در خودش داشته است. خوشنویسی ما در دنیا تک است. وقتی در تمام کشورها می‌گویند که نستعلیق عروس خط‌های جهان یا اسلامی است، به خاطر زیبایی‌شناسی این کار است. همان‌طور که گفتم وقتی ما با دیدن یک کار ظریف و زیبا به وجد می‌آییم، این را می‌توانیم به بچه‌ها نیز القا کنیم. ما باید بچه‌ها را با خوشنویسی سنتی، با موسیقی سنتی و با ادبیات کهنمان آشنا کنیم. ما باید بچه‌ها را با شاهنامه و حافظ و سعدی و مولانا و دیگر بزرگان ادبیات مأنوس کنیم. ما اگر قادر باشیم که بچه‌ها را به سمت یکی از هنرهای سنتی سوق دهیم، به شکلی توانسته‌ایم سلامت روح آنها را در آینده تضمین کنیم.
شما از چه سنی وارد دنیای هنر شدید؟
من از دوران ابتدایی وارد این دنیا شدم. در آن زمان این‌گونه نبود که هر کلاس و هر رشته‌ای را که بخواهی، بتوانی بروی و کار برای ما بسیار سخت بود. من به هنرهای دیگری مانند شعر و نگارگری و تذهیب هم علاقه داشتم و تا حدودی کار کرده‌ام اما رشته و علاقه اصلی من همان خوشنویسی بوده است.
در حال حاضر در شهر ما هنر خوشنویسی چگونه کار می‌کند؟ آیا طرفدار دارد؟
هنر خوشنویسی بعد از انقلاب خیلی گسترده‌تر شده است. در روزگاری که ما هستیم، خوشنویسی چه از نظر کیفی و چه از نظر کمی در جایگاه بسیار خوبی است. در شهر ما نیز این مساله عقب نیفتاده است و از شهرها و استان‌هایی هستیم که هنرمندان خوب و بزرگی داریم.
کدام خط محبوبیت بیشتری دارد؟
خط ملی و سنتی ما خط نستعلیق است. تمام خطوط متعلق به ما ایرانی‌هاست؛ یعنی ابداع‌کننده تمام خطوط ما ایرانی‌ها هستیم اما خط ملی ما نستعلیق و شکسته نستعلیق است.
خود شما با کدام یک از این خطوط ارتباط و انس بیشتری دارید؟
من به تمام خطوطی که وجود دارد علاقه دارم، ولی خط اصلی‌ای که کار می‌کنم نستعلیق و شکسته‌نستعلیق است.
حرف آخر...
ما باید سعی کنیم که بچه‌هایمان را با هنرهای سنتی و ملی آشنا کنیم و آشتی دهیم. در حال حاضر بچه‌های ما از هنرهای سنتی و اصیل ایرانی دورند. اگر بتوانیم این هنرها را بین بچه‌ها و خانواده‌ها اشاعه دهیم، آینده خودمان و جامعه‌مان را تضمین کرده‌ایم.
