تعیین تکلیف پتروشیمی اردبیل تا هفته آینده

پوپک قاسمی/ اردبیل - خبرنگار


راه‌اندازی کارخانه پتروشیمی اردبیل جزو مطالبه‌ها و امیدهای مردم اردبیل به شمار می‌رود که بعد از سال‌ها بلاتکلیفی به یأس تبدیل شده است. طرح ساخت این واحد در سال 83 مطرح شد، اما بعد از کلنگ‌زنی در ابتدای جاده اردبیل - خلخال در شهریور 85 و در حالی که قرار بود طرح 36 ماهه به بهره‌برداری برسد، پروژه متوقف شد. حالا بعد از گذشت 13 سال به‌جز چند سوله خالی پیشرفتی مشاهده نمی‌شود. مسئولان وقت استان در سال 85 اعلام کردند مجتمع بزرگ پتروشیمی اردبیل حدود 500 شغل مستقیم و بیش از 2 هزار شغل غیرمستقیم ایجاد می‌کند و با جذب حدود 500 میلیارد تومان سرمایه‌، تاثیر شگرفی در پویایی اقتصادی استان و منطقه خواهد داشت. اما این روزها نداشتن توجیه اقتصادی اجرای این طرح را در رکود قرار داده است. مردم اردبیل از نمایندگان خود که با وعده گره‌گشایی از پروژه‌های راکد و نیمه‌تمام استان به مجلس راه یافته‌اند، انتظار دارند در این باره شفاف‌سازی و سرنوشت پتروشیمی را تعیین کنند. در پاسخ به همین مطالبه‌ها هم معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار اردبیل از بررسی‌ها‌ برای تصمیم‌گیری درباره سرنوشت پتروشیمی در هفته آینده خبر می‌دهد. 

فارغ‌التحصیلان به امید پتروشیمی
یکی از فارغ‌التحصیلان رشته شیمی درباره ساخت این واحد صنعتی در اردبیل اظهار می‌کند: تکمیل پروژه پتروشیمی برای اردبیلی‌ها به ویژه جوانان تحصیل‌کرده بیکار به یک آرزو تبدیل شده است. این در حالی است که طی سال‌های گذشته بسیاری از جوانان این استان با وعده بهره‌برداری پروژه در رشته‌های مرتبط با پتروشیمی تحصیل کردند، اما حالا بیش از یک دهه از فارغ‌التحصیلی آن‌ها می‌گذرد و امیدشان به یأس تبدیل شده است.
کامران عدلی با بیان این‌که پروژه‌های صنعتی نقش عمده‌ای در اشتغال‌زایی و تبدیل سیمای اردبیل به استان برتر در حوزه صنعت و ریشه‌کنی بیکاری ایفا می‌کنند، به همشهری می‌گوید: تکمیل و راه‌اندازی این پروژه از زمان آغاز همیشه در هاله‌ای از ابهام قرار داشت و به همین دلیل در مرکز توجه افکار عمومی بود، اما رفته‌رفته به تاریخ پیوست.
این کارشناس با گلایه از مسئولان به دلیل وعده‌های محقق‌نشده‌شان بیان می‌کند:‌ سال‌هاست این طرح روی زمین مانده است، آن هم در حالی که می‌توان بسیاری از موانع آن را با نگاه کارشناسانه رفع کرد. هیچ عزمی برای محقق شدن این صنعت مورد نیاز استان دیده نمی‌شود و تمام فارغ‌التحصیلانی که سال‌هاست چشم امید به بهره‌برداری از این واحد صنعتی دارند، در رشته‌های نامرتبط به کار مشغول شده‌ یا مهاجرت کرده‌اند.

جای خالی مطالعه در تعریف پروژه‌ها
یکی از فعالان اجتماعی اردبیل به همشهری می‌گوید: تعلل در اجرای پتروشیمی اردبیل موضوعی نیست که بتوان راحت آن را نادیده گرفت. باید برای مردم روشن شود که چرا این پروژه بلاتکلیف مانده و اگر مشکلی وجود دارد، چرا قبل از اجرا در این زمینه مطالعه‌های لازم نشده است؟
سجاد غفاری ادامه می‌دهد: مردم اردبیل خاطره تلخی از پروژه‌های بدون مطالعه دارند. مصداق آن، فرودگاه اردبیل و بدترین مکان‌یابی برای ساخت آن است. حالا هم ساخت پتروشیمی به همین دلیل در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است.
عدلی درباره مشکل تامین آب و خوراک گاز این پروژه اظهار می‌کند: آب صنایع تبریز از ارس تامین می‌شود. آیا نمی‌توان از قزل‌اوزن و ارس برای این پروژه حیاتی آب تامین کرد؟ وقتی نفت جمهوری آذربایجان هزاران کیلومتر آن‌طرف‌تر به اروپا منتقل می‌شود، آیا نمی‌شود با تکیه بر قواعد امروز اقتصاد جهانی و در همگرایی اقتصادی با کشورهای دیگر برای کمک به کاهش قیمت تمام‌شده با جمهوری آذربایجان وارد مذاکره شد و بخشی از نفت این جمهوری را به پارک‌های پتروشیمی در مناطق مختلف مرزی اردبیل انتقال داد؟

پتروشیمی؛ صنعتی آب‌بر  
سخنگوی کمیسیون عمران مجلس و نماینده اردبیل، نیر، نمین و سرعین با تاکید بر این‌که پتروشیمی یک صنعت آب‌بر است، بیان می‌کند: با توجه به بحران آب در دشت اردبیل، در صورت تعیین تکلیف این واحد صنعتی باید به فکر تامین آب مورد نیاز آن از حوضه‌های آبی دیگر باشیم که در دست مطالعه است.
صدیف بدری می‌افزاید: پتروشیمی اردبیل با مشارکت 20 درصدی در اختیار بانک ملی قرار داشت که به بخش خصوصی واگذار شد تا تعیین تکلیف شود، اما مشکل اساسی این پروژه تامین آب است.
به گفته این نماینده، حدود 11 میلیون متر مکعب آب نیاز است که چرخ پتروشیمی به گردش بیفتد و باید نصف آب سد یامچی که محل تامین آب آشامیدنی اردبیل است، به این صنعت اختصاص داده شود که آن هم حقابه روستاییان است و عملی نیست.
بدری با اشاره به پیشرفت 25 درصدی این پروژه می‌گوید: گزینه دیگر تامین آب از محل فراحوضه‌ای مانند قزل‌اوزن و ارس است که صرفه اقتصادی ندارد. این مسائل موجب شده است پتروشیمی بعد از گذشت 13 سال به نتیجه نرسد.
این مسئول درباره تلاش‌های نمایندگان مجلس برای این پروژه اظهار می‌کند: برای حل مشکلات پتروشیمی در حوزه مالی از صندوق توسعه ملی تسهیلات 2/1 میلیارد دلاری درخواست کرده‌ایم که امیدواریم با تخصیص آن بتوانیم برای گشودن گره‌های این پروژه کاری انجام دهیم.
وی با بیان این‌که حقابه اختصاص‌یافته به اردبیل از قزل‌اوزن به درستی اعمال نشده است، ادامه می‌دهد: باید گاز پتروشیمی هم تامین شود.
رضا کریمی، دیگر نماینده اردبیل، نیر، نمین و سرعین در مجلس هم می‌گوید: پروژه پتروشیمی اردبیل بعد از کلنگ‌زنی با 2 مشکل تامین خوراک و آب روبه‌رو شد به طوری که در مقطعی تولید این کارخانه از آمونیاک به محصولات پلیمری و پروپلین تغییر یافت، اما در نهایت پتروشیمی عملیاتی نشد. محصولات زیرمجموعه پتروشیمی در این محدوده تولید می‌شود و در کنار آن قرار است پتروشیمی دیگری از سوی بخش خصوصی در نمین با ایجاد اشتغال برای 450 نفر افتتاح شود. 

بازدید برای تعیین تکلیف 
حالا البته معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار اردبیل به همشهری می‌گوید: پتروشیمی اردبیل پروژه ساده‌ای نیست و باید برای اجرای آن همه جوانب را در نظر گرفت.
ارژنگ عزیزی می‌افزاید: هفته آینده، ضمن بازدید از این پروژه، بررسی‌هایی برای تامین خوراک آن خواهیم داشت تا بتوانیم درباره تعیین تکلیف پتروشیمی اردبیل اظهار نظر کنیم.
وی تاکید می‌کند: مطالعه اصل اول اجرای پروژه‌هاست و استانداری اردبیل سعی دارد با تکیه بر مطالعه، پروژه‌ها و برنامه‌ها را پیش ببرد.


   پروژه 300 میلیارد ریالی

در سال 85 تفاهم‌نامه‌ای بین مسئولان اردبیل و مسئولان پتروشیمی اراک برای ساخت یک واحد پتروشیمی در اردبیل امضا شد. همان سال طرح پتروشیمی اردبیل در فهرست مصوبه‌های استانی گنجانده و شهریور ماه با تحویل یک قطعه زمین به مساحت ۵۳ هکتار از منابع طبیعی استان، کلنگ ساخت واحد تولید اوره و آمونیاک بر زمین زده شد. سرمایه اولیه شرکت ۲۰ میلیارد ریال بود که در 2 مرحله افزایش یافت و به  ۱۸۰ میلیارد ریال رسید. علاوه بر آن، مبلغ ۵۰ میلیارد ریال هم  به ‌صورت علی‌الحساب توسط شرکت پتروشیمی شازند (اراک) صرف هزینه‌های پروژه شد. در اردیبهشت سال 96 شرکت پتروشیمی اردبیل به بخش خصوصی واگذار شد و در حال حاضر سرمایه شرکت به مبلغ ۳۰۰ میلیارد ریال رسیده است. هدف از این پروژه تولید متانول از گاز طبیعی و سپس تولید الفین‌ها از متانول (GTO) وتبدیل آن به پلی پروپیلن و پلی اتیلن مجموعا با ظرفیت 600 هزار تن در سال است. 




یکی از فارغ‌التحصیلان رشته شیمی در اردبیل: طی سال‌های گذشته بسیاری از جوانان این استان با وعده بهره‌برداری پروژه در رشته‌های مرتبط با پتروشیمی تحصیل کردند و حالا بیش از یک دهه از فارغ‌التحصیلی آن‌ها می‌گذرد


نماینده اردبیل، نیر، نمین و سرعین: پتروشیمی اردبیل با مشارکت 20 درصدی در اختیار بانک ملی قرار داشت که به بخش خصوصی واگذار شد تا تعیین تکلیف شود، اما مشکل اساسی این پروژه تامین آب است