نقش اشعار شاعر کرمانج در فرهنگ خراسان

پژوهشگر حوزه میراث فرهنگی ناملموس خراسان گفت: ثبت «نقش اشعار جعفرقلی زنگلی در فرهنگ عامه کرمانج‌های خراسان»، در فهرست میراث فرهنگی ناملموس ملی کشور به اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خراسان رضوی ابلاغ شد. به گزارش تسنیم «گلی شادکام» اظهار کرد: جعفرقلی زنگلی، پرآوازه‌‏ترین شاعر کرد کرمانج شمال خراسان است که با گذشت نزدیک به 100 سال از درگذشتش، اشعارش همچنان زینت ‌بخش مجالس شادی و محافل عرفانی بوده و بخش با ارزشی از گنجینه شفاهی هنرمندان کرمانج و مردمان خراسان است. اشعار وی نه تنها منبع الهام شاعران بوده بلکه تاثیر فراوانی بر اجرای موسیقی و ترانه کردی این خطه گذاشته است. 

وی ادامه داد: زنگلی متولد روستای گوگان قوچان و از طایفه زنگلان بوده که بر اساس آنچه در اشعارش اشاره کرده، در فاصله سال‌های 1266 تا 1304 هجری قمری شعر می‏سروده است. شادکام تصریح کرد: وی اوایل جوانی عاشق دختری به نام مِلواری شده که نام او را در بسیاری از اشعارش آورده است. همین عشق است که مسیر زندگی او را عوض می‏کند، همچنان که در زندگی بسیاری از عرفا حادثه عشق نقش بیدارکنندگی داشته است. این دگرگونی‏ روحی و به دنبال آن آوارگی‌‏ها و سفرهای فراوان و تحصیل علوم دینی و آشنایی با قرآن و متون ادب فارسی سبب شده است که امروزه او را انسانی عارف و صاحب کمال و شاعری صاحب سبک بدانند. 

این پژوهشگر حوزه میراث فرهنگی ناملموس خراسان در مورد مضامین این اشعار اظهار کرد: اشعار وی عمدتا عاشقانه و عارفانه است، البته جعفرقلی مانند تمام کردهای شمال خراسان شیعه اثنی عشری است و در اشعارش مدح ائمه معصومین علیهم‌السلام موج می‏زند و به حضرت عباس علیه‌اسلام ارادت خاصی داشته است. شادکام بیان کرد: او مانند بسیاری از کرمانج‌های خراسان زبان‌های ترکی و فارسی را هم می‏دانسته است. به علاوه زبان عربی را هم در حوزه علمیه فراگرفته بوده و به این 3 زبان نیز شعر سروده است که در نوع خود کم‏نظیر است. این هنرمند نوازنده چیره‏دست دوتار بوده است و اشعار خویش را با نوای دوتار می‌خوانده است. مقام بخشی هم داشته و گروهی از سرشناس‏ترین بخشی‏های کرد خراسان در محضر ایشان کسب هنر و دانش کرده‌‏اند. وی گفت: جعفرقلی تخلص‏های گوناگونی مانند جعفرقلی، جعفرقلی بیچاره، جعفرقلی عندلیب، جعفرقلی مختار، جعفرقلی زنگلی و کردو برای خود اختیار کرده بود.