راوی «تماشاگه راز» درگذشت

مرتضی کاردر‌/روزنامه‌نگار

حسین آهی، شاعر و پژوهشگر ادبیات فارسی، عصر سه‌شنبه 8مرداد، درگذشت.
عموم مردم آهی را با برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی‌اش به‌خاطر می‌آورند؛ برنامه‌هایی که در طول سال‌های گذشته از شبکه رادیویی پیام و رادیو فرهنگ و شبکه‌های سیما پخش می‌شد که معروف‌ترینشان «تماشاگه راز» بود که او آنجا به شرح غزلیات حافظ می‌پرداخت.
اهالی ادبیات حسین آهی را به‌عنوان متخصص عروض فارسی می‌شناسند. او از سال‌های نوجوانی به پژوهش و تتبع در عروض فارسی پرداخت. «بررسی جامعی در بحور شعر فارسی» یکی از نخستین کتاب‌های اوست که در سال 1355زمانی که او 23سال بیشتر نداشت، منتشر شد. کارنامه حسین آهی کارنامه‌ای پر برگ و بار است که فهرست کاملی از آن در دست نیست. کتاب‌ها و نوشته‌های او در مطبوعات و انتشارات گوناگون پراکنده است. «فهرست عروضی دیوان ناصرخسرو»، «فهرست عروضی حافظ»، «تصحیح کامل معیارالاشعار خواجه‌نصیر طوسی»، «حواشی و تعلیقات و تصحیح المعجم فی‌ معاییر اشعار العجم» از شمس قیس رازی ازجمله آثار او در حوزه عروض و فن شعر فارسی است.
در کارنامه حسین آهی تصحیح و انتشار دیوان‌های بسیاری به چشم می‌خورد. «دیوان ریاضی یزدی»، «دیوان یزدی»، «دیوان فیضی آگره‌ای»، ازجمله آثاری است که به تصحیح یا کوشش حسین آهی منتشر شده است.
یکی از کتاب‌هایی که حسین آهی تصحیح کرده است، کتاب «درّه نجفی» اثر نجفقلی میرزا آقاسردار در علم عروض و بدیع و قافیه است که با مقدمه سیدکریم امیری فیروزکوهی و مهدی حمیدی شیرازی منتشر شده است.
مهدی حمیدی شیرازی که در مقدمه‌اش بر تصحیح آهی گفته است: «من تصدیق می‌کنم که طی دوره دانش‌آموزی و دانشجویی و دبیری و دانشیاری و استادی خود هرگز با کسی مواجه نشده‌ام که یک دهم اطلاعات عروضی آقای حسین آهی را داشته باشد. از اینکه جوانی در این سن تا این حد به دقایق و ظرایف و رموز علم پیچیده عروض وارد باشد به حقیقت حیرت کردم.» 
مهدی اخوان‌ثالث درباره او گفته است: «من فکر می‌کردم به این علم پیچیده خیلی احاطه دارم وقتی حسین آهی چند مورد از خطاهای مرا برای من شرح کرد دیدم وای، أن الزمان لمثله لعقیم.» 
حسن سادات ناصری درباره او گفته است: «ایشان حقیقتاً شمس قیس روزگار ما هستند».
او نخستین کسی است که کلیات دیوان بیدل دهلوی را به زبان فارسی منتشر کرده است. کلیات بیدل او در حقیقت نسخه افست شده نسخه خلیل‌الله خلیلی و خال محمد خسته است که آهی مقدمه‌ای بر آن نوشته است.
حسین آهی در کارنامه خود آثاری دارد که از گستره و گوناگونی دانش او در حوزه‌های دیگر خبر می‌دهد مثل «حاشیه بر ارث شرح لمعه» و «فرهنگنامه آلمانی فارسی». او نیمه دوم دهه 60 را در کشور آلمان به آموزش زبان فارسی مشغول بود.
آنها که حسین آهی را از نزدیک درک کرده‌اند، تجربه‌ای متفاوت و بی‌جایگزین دارند از دیدار با کسی که اشرافی کم‌نظیر بر ادبیات کهن فارسی داشته و گمنام‌ترین شاعران فارسی قرون گذشته و دفترها و دیوان‌های مهجور و مجهول را نیز می‌شناخته است. حسین آهی در همه این سال‌ها مرجع بسیاری از شاعران و پژوهشگران و دانشگاهیان در حل مشکل‌‌های عروضی یا اختلاف‌نظرها درباره شاعران گذشته بوده است.
حسین آهی صدای ویژه‌ای داشت که در طول سال‌ها اجرای رادیویی طرفداران بسیاری را مجذوب خود کرده بود. او در سال‌های اخیر «مثنوی معنوی» و «دیوان حافظ» را با صدای خود خواند. قرائت همه دفترهای مثنوی معنوی از کارهای ماندگار اوست.
حسین آهی در سال‌های اخیر گرفتار بیماری سرطان غدد لنفاوی بود. پیکر او صبح امروز از مسجد بلال سازمان صدا و سیما تشییع می‌شود.