سیده یاسمین حسینی _ دکتری گردشگری فرهنگی
«موزهها به‌عنوان کانون‌های فرهنگی، نگه‌دار سنت‌ها برای آیندگان هستند.»؛ این شعار سال2019 ایکوم، شورای بین‌المللی موزه‌هاست که هرساله با شروع سال جدید میلادی در راستای اهداف خود به‌عنوان مهم‌ترین نهاد فرهنگی بین موزه‌های جهان اعلام می‌شود. آنچه در این شعار واضح است تأکید بر نقش مهم موزهها در جامعه به‌عنوان حافظ، نشان‌دهنده و منتقل‌کننده فرهنگ و سنت و هر آنچه مربوط به گذشتگان است به نسل حاضر و نسل‌های بعدی انسان‌هاست. و این نقش جز در تعامل دوطرفه افراد و موزه اتفاق نمی‌افتد. امروزه موزهها بیشتر از قبل در حال تکاپو هستند تا منعطف و با مخاطب‌شان در تعامل باشند و به آنها نزدیک‌تر شوند.
|دلایل بازدید از موزه می‌تواند بسیار مختلف باشد؛ در واقع بازدید از موزه علاوه بر آموزش باعث ایجاد هویتی ملی می‌شود و این از کارکردهای سنتی موزه است. همانطور که ذکر شد در رویکرد جدید، موزهها به‌دنبال مخاطب‌محوری و جامعه‌محوری هستند. در ادامه به این موضوع می‌پردازیم که چرا باید به موزه برویم؟
مطالعات مختلف نشان داده‌اند که افراد بعد از پرداخت پول برای کسب یک تجربه خاص احساس شادی بیشتری نسبت به وقتی که برای خرید کالا هزینه می‌کنند دارند؛ چرا که در طول زمان تجربیات فرد است که باعث ایجاد حس مثبت رضایتمندی در او می‌شود. تجربه بی‌نظیر بازدید از یک موزه می‌تواند بخشی از هویت فردی که روابط اجتماعی موفق را به‌دنبال دارد باشد؛ همان چیزی که مصرف‌گرایی از تحقق آن ناتوان است. بنابراین در طولانی مدت اغلب کسانی که به بازدید از موزهها می‌پردازند احساس رضایت بیشتری در زندگی نسبت به کسانی که تا به حال به موزه نرفته‌اند دارند. همچنین تحقیقات نشان داده‌اند که بازدید از موزهها و گالری‌های مختلف باعث کاهش استرس افراد می‌شود. یکی از نقش‌های اصلی موزه ایجاد مشارکت اجتماعی و آموزش جامعه است. در کشورهای پیشرفته مدارس کاملا به موزهها متکی هستند تا از این طریق کیفیت برنامه‌های آموزشی خود را بالا ببرند. موزهها نوعی کلاس‌های درسی غیررسمی هستند نه فقط برای بچه‌ها بلکه برای بزرگسالان. همه موزهها چیزی برای آموختن در خود دارند. تقریبا غیرممکن است که به بازدید از یک موزه بروید و چیزی از آن نیاموزید.
موزهها، مراکز اجتماعی با وظایفی اجتماعی هستند. از تأثیرات اجتماعی موزه بر 3 گروه نباید غافل بود: افراد، خانواده و گروه‌های اجتماعی. بازدید از موزه بر درک انسان‌ها از خود، کمک به بهبود سلامت جسم و روان و ایجاد تعادل و آرامش فردی، الهام‌بخش‌بودن و برانگیختن روح خلاق افراد جامعه، تقویت توانایی‌ها و کسب مهارت‌های فردی، درک از هویت فردی و ارتباط تعالی‌بخش و معنوی موثر است. در بعد خانواده: تحکیم بنیان خانواده و شناخت عمیق‌تر مفهوم خانواده و خانه، انسجام، تداوم و انعطاف‌پذیری خانواده را می‌توان مدنظر قرار داد و سرانجام در بخش گروه‌های اجتماعی نقش موزهها بر تأثیر در ایجاد، انسجام، همبستگی و پیوند گروه‌ها، منبع الهام‌بخشی و محل اجتماع و انگیزه دیدار و پیوند نزدیک‌تر این گروه‌ها قابل ذکر است. بنابراین موزه خیلی فراتر از مجموعه اشیایی است که در آن نگهداری می‌شود. موزه به شما اجازه می‌دهد تا حین بازدید با اطرافیان خود تعامل داشته باشید، درباره عقاید و نظرات خود فکر کرده، شاید آنها را مورد بازبینی قرار دهید و خود را در زمان و مکان دیگری خیال کنید. برگزاری نمایشگاه‌های مختلف و کارگاه‌ها یا کلاس‌های آموزشی، کارگاه‌های آموزشی کودکان و یا جلسات بحث و گفت‌وگو در موزهها از کارکردهای اجتماعی موزهها هستند. شما می‌توانید با دنبال‌کردن صفحات مجازی موزهها از برنامه‌های ارائه‌داده شده آنها مطلع شوید. موزهها می‌توانند جایی برای صرف وقت با دوستان و خانواده باشند. بازدید از موزه می‌تواند دلیل موجه و مثبتی برای گذران اوقات در کنار دوستان و خانواده باشد. ارتباطات بین فردی در موزه از این طریق شکل می‌گیرد یا مستحکم‌تر می‌شود. گذران یک روز در موزه با عزیزانمان علاوه بر تجربه یادگیری مشترک، تجربه‌ای به یادماندنی برایمان به جا می‌گذارد.
چرا باید به تماشای موزهها برویم؟
موزهها؛ میراث‌دار تاریخ
در همینه زمینه :
