وسوسه مرگبار

فرحناز چراغی |‌ کرمانشاه- خبرنگار:

نیمه‌های اردیبهشت سال گذشته بود که نخستین اخبار مبنی بر مسمومیت چند هم‌استانی براثر مسمومیت با قارچ به گوش رسید و تا نیمه‌های اول خرداد ادامه داشت. بر اساس اخبار منتشره حدود 600 کرمانشاهی سال گذشته براثر خوردن قارچ سمی مسموم و راهی بیمارستان شدند و چند نفر نیز براثرمصرفقارچ جان خود را از دست دادند. 

کرمانشاهیان سال گذشته رکورددار مصرف قارچ‌های سمی درمیان استان‌های غربی مانند کردستان، لرستان، آذربایجان، زنجان و... بودند.شرایط آب‌وهوایی سال گذشته زمینه رشد بی‌سابقه انواع قارچ را برای مدت طولانی فراهم کرده بود که وسوسه مصرف، آن هم از نوع سمی، بسیاری را گرفتار کرد و حتی تا دم مرگ کشاند. امسال نیز شرایط آب‌وهوایی کرمانشاه برای رشد قارچ ایده‌آل‌ است و هشدارهای معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه مدتی است که آغاز شده.

معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی در گفت‌وگو با همشهری با تأکید بر اینکه مردم مسمومیت با قارچ‌های خودرو را جدی بگیرند، می‌افزاید: رشد قارچ‌های سمی و طبیعی آغاز شده است و مردم باید مراقب باشند.«ابراهیم شکیبا» می‌گوید: مردم از چیدن، خریدن و مصرف قارچ‌های روییده در طبیعت، کوه و دشت هنگام گشت‌وگذار پرهیز کنند. مردم بدانند هیچ راهی برای از بین بردن سم موجود در قارچ‌ها وجود ندارد. سم موجود در قارچ‌ها با پختن، آب‌پز یا کباب کردن از بین نمی‌رود.


دست زدن به قارچ‌های سمی نیز خطرناک است
 
معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تصریح می‌کند: دست زدن به قارچ‌های سمی نیز خطرناک است و سم موجود در قارچ‌های سمی از طریق پوست نیز وارد بدن می‌شود و برای مصرف‌کننده خطرناک است. وی بیان می‌کند: پس از لمس قارچ وحشی، دست‌تان را به چشم، دهان و پوست خود نزنید، چراکه ممکن است آن قارچ سمی باشد و به فرد آسیب جدی بزند.

شکیبا با بیان اینکه استفاده از این قارچ‌ها سبب بروز عوارض شدید جسمانی می‌شوند، می‌گوید: بسیاری از این قارچ‌ها بسیار سمی است و سبب بروز عوارض شدید جسمانی مانند کبدی‌، کلیوی و حتی مرگ می‌شود. وی ادامه می دهد: عمده‌‌ترین عوارض مسمومیت با قارچ‌های سمی گوارشی است. شکم‌درد، تهوع، استفراغ، ضعف و بی‌حالی از عوارض این بیماری دربرخی افراد است. در بعضی دیگر از افراد کاهش هوشیاری، یرقان، تشنج و درنهایت ایست قلبی را به دنبال دارد. این علائم به طورمعمول ۴ تا ۲۴ ساعت بعد از خوردن قارچ ظاهر می‌شود.


هوشیاری در مصرف قارچ‌های خوراکی 

معاون اموربهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بر مراقبت و هوشیاری در مصرف قارچ‌های خوراکی تأکید می‌کند و می‌گوید: مردم درصورت تمایل به مصرف قارچ، تنها از قارچ‌های بسته‌بندی‌شده استاندارد و تاریخ انقضادار استفاده کنند و از مصرف قارچ‌های فله‌ای، کوهی و قارچ‌های موجود در زمین‌های کشاورزی خودداری کنند. همچنین این نکته را نباید فراموش کرد که قارچ‌های پرورش یافته در کارخانه را تنها تا ۲روز بعد از چیده شدن باید مصرف کرد و به دلیل وجود حشرات و باکتری‌ها، قارچ‌های پرورش یافته در کارخانه‌ها را قبل از مصرف باید به‌خوبی شست و به‌طور کامل پخت. 

وی ادامه می‌دهد: مردم تسلیم وسوسه مصرف قارچ‌هایی که شناختی از آنها ندارند به‌ویژه در کوه و دشت نشوند، چراکه چشیدن و لمس کردن برخی از قارچ‌ها با دست نیز خطرناک است. بنابراین درصورت هرگونه شک به مسمومیت با قارچ باید از هرگونه خوددرمانی پرهیز کرد و فرد مسموم شده را هرچه سریع‌تر و در همان ساعات اولیه به بیمارستان منتقل کرد.  شکیبا می‌گوید: حتی خوردن مقدار کمی از این قارچ‌های سمی می‌تواند کبد، کلیه یا حتی مغز را از کار بیندازد و سبب مرگ مصرف‌کننده شود. از روی ظاهر قارچ یا مزه آن نمی‌توان تشخیص داد که کدام قارچ وحشی خوراکی و کدام قارچ سمی است و تنها آزمایشگاه می‌تواند خوراکی بودن آنها را تأیید کند. 
وی اضافه می‌کند: سم قارچ پادزهر ندارد و تنها باید از خوردن قارچ‌های وحشی موجود در طبیعت و غیرپرورشی اجتناب کرد.

این مسئول عنوان می‌کند: با توجه به فرارسیدن فصل بهار و رویش قارچ‌های طبیعی و خودرو در طبیعت و امکان مسمومیت هم‌استانی‌ها با قارچ‌های سمی بسیار وجود دارد. 
شکیبا اضافه می‌کند: معاونت اموربهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه از ۱۵ اسفند سال گذشته اقدام به آموزش و اطلاع‌رسانی به عموم مردم درباره پیشگیری از مسمومیت با قارچ سمی کرده است.‌


اقدامات پیشگیرانه درمقابل مسمومیت با قارچ 

«ابراهیم شکیبا» معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی با اشاره به اقدامات پیشگیرانه و آمادگی برای مواجهه با مسمومیت با قارچ می‌گوید: برگزاری جلسات هماهنگی در مراکز بهداشت شهرستان، هماهنگی با سازمان‌هایی چون تاکسیرانی و بخشداری‌ها برای جلب مشارکت بیشتر، نصب بیش از 40بنر با موضوع هشدارهای مصرف قارچ، توزیع 35هزار بروشور آموزشی درمیان مردم، ارائه آموزش به ۳۲هزار «سفیر سلامت خانوار» و 15هزار «سفیر سلامت دانش‌آموز» و اطلاع‌رسانی از طریق فضای مجازی، رسانه‌های دیجیتال و مطبوعات محلی و سراسری بخشی از فعالیت معاونت مرکز بهداشت استان بوده است.


کردستان 50 نوع قارچ سمی دارد 

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان گفت: 50 نوع قارچ سمی مختلف در کردستان موجود است که هر کدام با علائم خاص مشکلاتی را به وجود می‌آورند.  به گزارش ایسنا «فرزام بیدارپور» اظهار کرد: بارش فراوان موجب شده در استان کردستان انواع قارچ‌های سمی رویش کنند که هر کدام از آنها خصوصیات ویژه‌ای را دارند. 

وی افزود: قارچ‌های سمی می‌توانند روی سیستم عروقی، مغزی، کبدی، مشکلات تنفسی و فشار عصبی تأثیر بگذارند، اما بیشتر مشکلات گوارشی و نیز مرگ را به دنبال دارد.  معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان تصریح کرد: تعداد زیادی از آنها خوراکی و بسیار شبیه به قارچ سمی هستند اما به دلیل این‌که تشخیص آن صرفاً از طریق آزمایشگاه امکان‌پذیر است توصیه می‌شود به هیچ عنوان از این نوع قارچ‌ها استفاده نشود و از خوردن آنها جلوگیری شود.  بیدارپور با اشاره به این‌که بسیاری از قارچ‌های سمی کشنده هستند، افزود: این نوع قارچ‌ها خودرو هستند و هیچ‌گونه پادزهری ندارند و هر کدام از آنها دارای علائم خاص هستند.  وی در ادامه بیان کرد: قارچ‌هایی که در کنار درخت‌ها روییده شده درجه سم بیشتری دارند و همچنین کشنده هستند. 

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان گفت: قارچ سمی پس از مصرف یکسری علائم‌ زود‌رس از جمله اسهال، استفراغ، شکم‌درد و خواب‌آلودگی را به دنبال دارد، چنانچه در 24 ساعت اول مصرف‌کننده این علائم را داشت باید به مراکز بیمارستانی مراجعه کند، چراکه با توجه به نوع مصرف قارچ سمی و به دستور پزشک معالج نیاز به شست‌وشوی معده و در برخی مواقع نیاز به دیالیز دارد، پس در این شرایط افراد نباید به مطب‌های خصوصی مراجعه کنند.  بیدارپور با اشاره به این‌که در سال گذشته سم «آمانیتا» در قارچ خودرو تشخیص داده شد، بیان کرد: قارچ‌های سمی انواع مختلفی دارند که علامت‌های آنها عمدتاً بعد از یک تا سه روز ظاهر می‌شود. در صورت تشدید این علامت‌ها ممکن است در فرد مصرف‌کننده مشکلات گوارشی، کبد، کلیه به وجود بیاید. 

وی عنوان کرد: افراد در صورت مشاهده علائم ذکر شده، سریعاً باید به بیمارستان‌ها مراجعه کنند چراکه درمان مسمومیت قارچ سمی یک درمان تخصصی است و با وجود زمان کم باید پزشکان متخصص به وسیله دارودرمانی و موارد دیگر سم را از بدن خارج ‌کنند.  معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان با اشاره به این‌که سم قارچ خودرو با پخته شدن از بین نمی‌رود، اعلام کرد: برخی افراد بر این باورند که در این زمینه تجربه دارند و انواع قارچ‌ را از نوع رنگ و ساقه آنها می‌شناسند و به این نوع قارچ‌ها دست می‌زنند که متأسفانه دچار بیمارهای پوستی می‌شوند.  بیدارپور با اشاره به این‌که به دلیل مصرف قارچ سمی، 7 نفر در شهرستان سقز مسموم شدند، اظهار کرد: در 5 منطقه کردستان مسمومیت داشته‌ایم که خوشبختانه زود مراجعه کردند و به عوارض بستری و اختلالات کلیوی دچار نشده‌اند.  وی با بیان این‌که افراد از قارچ‌های خودرو به‌هیچ‌عنوان نباید استفاده کنند، توصیه کرد: افراد از قارچ‌‌های دارای مجوز و بسته‌بندی‌شده در فروشگاه‌ها و مراکز مورد تأیید خریداری و مصرف کنند.