پایداری «پل آق‌قلا» در سیلاب
با وجود نشست مسیرهای اطراف این پل در سیل اخیر، خوشبختانه به این سازه آبی آسیبی وارد نشد
بنیامین شریعتی اشرفی| آق‌قلا-خبرنگار :
با وجود خسارت‌های ناشی از سیل اخیر، اما هنوز طغیان گرگان‌رود در بهار 91 از خاطره‌ها نرفته است؛ طغیانی که اگرچه ابعادش با سیلاب اخیر قابل مقایسه نیست، اما منجر به ترک خوردن پل تاریخی آق‌قلا شد.
این پل پس از 6 سال مورد مرمت قرار گرفت. پل تاریخی آق‌قلا میراث تاریخی منحصر به فرد و یکی از شاهکارهای عصر صفویه در سیلی که رخ داد، به نمادی از ایستادگی شهر آق‌قلا و ترکمن‌صحرا بدل شد. همه‌چیز در سیل غرق و نابود شد، اما یادگار تاریخی آق‌قلا استوار ایستاد تا پایداری شهر را نوید دهد.
نزدیک به یک دهه پیش و پس از کاوش روی پایه‌های پل آق‌قلا عنوان شد که شواهدی از وجود دو چشمه دیگر در مجاورت چشمه‌های فعلی آن به دست آمده و قرار است با تکمیل مطالعات، این چشمه‌ها بازسازی شوند؛ موضوعی که با انتقادات زیادی روبه‌رو شد. به نظر می‌رسد آنچه توانست پل را از شکستن بر اثر فشار آب پشت آن نجات دهد، افزایش چشمه‌های پل هنگام مرمت بود. رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آق‌قلا می‌گوید: با وجود عبور حجم بالای آب از دهنه این پل تاریخی، خطری این سازه متعلق به دوران صفویه را تهدید نکرد.
«زلیخا قرنجیک» ادامه می‌دهد: پیاده‌رو مجاور پل که جنبه تاریخی ندارد بر اثر سیل دچار نشست شد، اما سازه اصلی و تاریخی پل آسیب ندیده و وضعیت آن به صورت مستمر از سوی کارشناسان در حال پایش است. وی بیان می‌کند: سال 91 بخشی از پل آق‌قلا بر اثر سیلاب دچار آسیب شد که این قسمت با تصمیم کارشناسان و اعضای شورای فنی میراث فرهنگی گلستان مورد مرمت قرار گرفت.
بهره‌گیری از ظرفیت تاریخی پل
رئیس اداره میراث فرهنگی و گردشگری آق‌قلا می‌گوید: پل تاریخی آق‌قلا که ثبت ملی هم شده، عنوان تنها پل دارای تزئینات آجرکاری را هم به خود اختصاص داده است. در عکسی که در دوره ناصرالدین‌شاه از این پل گرفته شده، 2مناره در کنار آن دیده می‌شود که اکنون از این مناره‌ها اثری نیست. از مدتی قبل پل دیگری روی رودخانه گرگان‌رود در این محل ساخته شد که با احداث آن، دیگر تردد از روی پل قدیمی انجام نمی‌شود.
قرنجیک اضافه می‌کند: قدمت و اهمیت تاریخی و فرهنگی این پل باعث شده که این اثر تاریخی در ردیف یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری گلستان قرار بگیرد. در کنار همه مشکلات گسترده‌ای که برای استان پیش آمده خوشحالیم که این ثروت گرانبهای استان را از دست نداده ایم.
یک کارشناس مرمت و احیای بناهای تاریخی نیز در مورد این پل می‌گوید: سیلاب اخیر در برخی استان‌ها مانند ایلام، خسارت‌های زیادی به میراث تاریخی وارد کرد، اما به پل تاریخی آق‌قلا آسیبی نرسید.
«زینب کریمی» ادامه می‌دهد: متاسفانه پل تاریخی آق‌قلا در دوره‌های مختلف تاریخی دچار دست‌ورزی و در آخرین مرمت پیش از انقلاب اسلامی، به شکل غیر اصولی مرمت شد؛ چراکه اساسا دانش روز در این حوزه در ایران آن زمان قابل مقایسه با حالا نبود. به هر حال آنچه بر این پل تاریخی گذشته بود، آن را به سازه‌ای متزلزل در برابر حوادث به‌ویژه سیلاب‌ها بدل کرده بود.
وی اضافه می‌کند: فکر می‌کنم تصمیم کمیته فنی در مورد نحوه مرمت این پل درست بوده است. با گذشت بیش از یک سال از اجرای عملیات روی این پل، همه موافقان این شیوه بازسازی و مرمت به خوبی و البته با افتخار می‌توانند از مرمت خود دفاع کنند. بی‌شک مرمت هدفی جز حفظ حیات یک سازه و همچنین تحکیم ارتباط و پیوند آن با محیط و اطراف دنبال نمی‌کند. فکر می‌کنم در حال حاضر محبوبیت این پل در میان شهروندان آق‌قلا دوچندان شده است چرا که پل همچنان پا برجاست. شاید سیلابی مهیب، آن هم طوری که خانه‌ها را ویران و تعداد زیادی از شهروندان را متضرر کند، دلیل خوبی نبود تا یک بار دیگر پل تاریخی آق‌قلا و مرمت اصولی‌اش یادآوری شود، اما حقیقت این است که در سیل اخیر، انگار پل آق‌قلا می‌دانست اگر بماند، آق‌قلا هم می‌ماند.
در همینه زمینه :
