به ایران رسید

آرش نهاوندی



یک سال پس از پخش جهانی سریال «لاست» مردم ایران با این سریال روبه‌رو شدند؛ سرگرمی تازه‌ای به نام سریال خارجی با زیرنویس فارسی. سال‌های میانی دهه80 شمسی را می‌توان سال‌های دگرگونی در کشور، چه از نظر سیاسی و چه از نظر استفاده از تکنولوژی‌های ارتباطی  دانست. علاوه بر تحولات سیاسی در دولت و مجلس که برای نخستین‌بار در تاریخ سبب یکدست شدن فضای سیاسی کشور، دست‌کم به‌مدت بیش از یک دهه شد، تغییرات در ارتباطات و گسترش استفاده از اینترنت در سال‌های میانی دهه80 نیز دیگر پدیده‌ای بود که باعث تغییر در کیفیت روابط اجتماعی مردم شد. اما پدیده‌ای دیگر نیز فرهنگ کشور را تحت‌تأثیر خود قرار داد. این پدیده چیزی نبود جز ورود دی‌وی‌دی‌های سریال‌های خارجی؛ اتفاقی که سر آغاز آن سال‌های 84 و 85شمسی بود. پیش از ورود سریال‌های خارجی به ایران و گسترش صنعت رایت‌کردن (کپی‌کردن) سریال‌های خارجی، مردم بیشتر بیننده سریال‌های ساخت صدا و سیما یا فیلم‌ها و سریال‌هایی بودند که در آن سال‌ها از شبکه‌های ماهواره‌ای پخش می‌شدند.

تا پیش از رونق صنعت ترجمه سریال‌های خارجی و اختصاص زیر‌نویس فارسی به منوی آنها، سریال‌های خارجی از محبوبیت زیادی در میان مردم برخوردار نبودند؛ چرا که این سریال‌ها به زبان اصلی در جامعه پخش می‌شد و مردم در آن زمان کمتر با زبان انگلیسی آشنا بودند و نمی‌توانستند ارتباط چندانی با موضوع داستان سریال‌ها در هر اپیزود و فصل برقرار کنند. اما با ترجمه این سریال‌ها به‌تدریج نگاه‌های مردم به آنها معطوف شد. نخستین سریال‌های خارجی که به سرعت نیز دی‌وی‌دی آنها در جامعه تکثیر شد، « فرندز»، لاست و سریال« 24» بود.

لاست؛ محبوب‌ترین سریال خارجی

از این میان سریال  لاست  به کارگردانی  جک بندر  و استیو ویلیامز و نویسندگی جی‌جی آبرامز، جفری لیبر و دیمون لیندل بود که در 6 فصل و 121قسمت ساخته شد . سریال لاست به دلیل سکانس‌های تعلیق‌دار بسیار که حاوی صحنه‌های تنش‌آلود و بهت‌آور بود و به‌دلیل سرعت بالای وقوع حوادث، محبوبیت بیشتری میان مردم کسب کرد و فتح بابی شد برای گرایش هر چه بیشتر مردم ایران به دیدن سریال‌های خارجی.

تا آن زمان مردم ایران زیاد با سریال‌های دارای مضمون هیجانی که مملو از حوادثی باشد که زنجیر‌وار در پی هم می‌آید، آشنایی چندانی نداشتند؛ ویژگی‌ای که لاست از آن برخوردار بود. یکی از دلایل جذابیت سریال لاست موضوع آن بود. داستان کلی این سریال درباره بازماندگان سقوط هواپیمایی بود که در جزیره‌ای مرموز و گرمسیری در اقیانوس آرام گیر افتاده بودند. لاست یکی از نخستین سریال‌هایی است که مردم را با پدیده فلش‌بک (گذشته نمایی) آشنا می‌کند. در این سریال به‌طور استادانه‌ای از پدیده فلش‌بک یا گذشته‌نمایی استفاده شده است و مخاطب همزمان که داستان افراد را در زمان حال پیگیری می‌کند با فلش‌بک‌های کارگردان‌های سریال در مقاطع لازم و مناسب، با گذشته شخصیت‌های این داستان نیز آشنا می‌شود.

لاست و اقتباس‌های ایرانی‌ 
استقبال مردم از لاست در سال‌های 

85-1384  باعث بهت و حیرت در میان مقامات فرهنگی کشور شد و از همان زمان مباحث بسیاری را در جامعه برانگیخت. علاوه بر این مضامین، این سریال و اتفاقات آن‌که گفته می‌شد بعضا دارای پس‌زمینه مذهبی است در ایران باعث بروز بحث‌و‌جدل‌های زیادی شد. استقبال از سریال لاست در ایران به قدری بالا بود که 3یا 4سال پس از پخش اولیه آن، حقوق پخش مجموعه مذکور برای توزیع در شبکه ویدئویی کشور توسط موسسه «پرده نقره‌ای» خریداری و3 فصل آن مشتمل بر 15قسمت، توسط گروهی از دوبلورهای مشهور کشور دوبله و جهت دریافت مجوز پخش به معاونت سینمایی وزارت ارشاد ارائه شد. در سال 1390نیز در ایران با اقتباس از سریال لاست مجموعه‌ای تلویزیونی با عنوان «مسیر انحرافی» به کارگردانی بهرنگ توفیقی با حضور تعداد زیادی از بازیگران مطرح ساخته شد که به‌دلیل عدم‌استقبال مخاطبان به موفقیتی دست پیدا نکرد.

«یادداشت‌های یک زن خانه‌دار» به کارگردانی مسعود کرامتی هم مجموعه تلویزیونی‌ای بود که در سال92 با اقتباس از سریال خارجی «زنان خانه‌دار» ساخته شد که این سریال نیز با عدم‌استقبال مخاطبان روبه‌رو شد.