نان صادرات سوخت به سفره مرزنشینان نمی‌رسد

فاطمه کمانی|   کرمانشاه- خبرنگار:


یکی از پیامدهای کاهش ارزش پول ملی قاچاق معکوس به خارج از کشور بود؛ یعنی عده‌ای سودجو کالاهایی را که داخل ایران قیمت کمتر و در کشورهای مجاور قیمت بیشتری دارد، از مرزها خارج کنند و سود آن نیز به روال قانونی وارد کشور نشود. نمونه قاچاقی که طی چند وقت اخیر با افزایش آن مواجه بوده‌ایم، قاچاق سوخت است. در شرایطی که نرخ دلار از 10 هزار تومان بالاتر رفت و بنزین هنوز در ایران لیتری هزار تومان است، عده‌ای مشغول به قاچاق سوخت شده‌اند و از مرزهای مختلف سوخت به خارج از کشور ارسال می‌کنند. 

 در استان کرمانشاه بسیاری از روزها خبر از کشف چندین لیتر سوخت قاچاق در شهرستان‌های مرزی در رسانه‌ها منتشر می‌شود و این یعنی زنگ خطر سوخت به صدا درآمده است. در شرایطی که خروج کالا از کشور غیرقانونی انجام می‌شود، سود آن به جیب دلالان و عده‌ای خاص می‌رود و خانوارهای مرزی که حق آنهاست از مزیت مرزنشینی بهره‌‌مند شوند و صادرات سوخت انجام دهند، دستشان خالی است. چند سال قبل قرار بود طرحی برای صادرات سوخت توسط تعاونی‌های مرزنشین اجرا شود، اما این طرح با گذشت چند سال هنوز در کرمانشاه و برای تعاونی‌های مرزنشینی استان اجرایی نشده است. این در حالی است که برخی استان‌های مرزی دیگر از آن منتفع هستند. 

نتیجه این امر فرصت‌سوزی برای اشتغال و معیشت خانوارهای مرزنشین و ایجاد رانت و سود برای عده‌ای دلال است. اکنون در کل کشور تصمیماتی از جمله احیای کارت سوخت برای مدیریت عرضه در نظر گرفته شده، اما این تصمیم‌ها مقطعی است و باید فکری بلندمدت به حال مدیریت خروج سوخت از مرزها داشت. 


گلایه مرزنشینان 

یکی از مرزنشینان ثلاث باباجانی با انتقاد از تخصیص ندادن سهمیه صادرات سوخت به مرزنشینان استان، می‌گوید: در شرایطی این حق در اختیار مرزنشینان استان قرار نمی‌گیرد که بسیاری از مردم این منطقه درگیر مشکل بیکاری هستند و وضعیت معیشتی خوبی هم ندارند. 

«خالد محمدی» با بیان این‌که اختصاص سهمیه صادرات سوخت به تعاونی‌های مرزنشینی می‌تواند برای چند صد نفر در بخش حمل‌و‌نقل و... شغل ایجاد کند، می‌افزاید: اکنون این سود نصیب دلالان و افراد سودجو می‌شود، نه خانوارهای مرزنشین واقعی. 
محمدی اضافه می‌کند: در بسیاری از مواقع افرادی از دیگر استان‌ها هم می‌آیند و در زمینه قاچاق سوخت از مرزهای کرمانشاه فعالیت دارند که امکان شناسایی و کشف همه آنها وجود ندارد. 

به گفته این مرزنشین، با وجود همه نظارت‌هایی که برای جلوگیری از قاچاق سوخت انجام می‌شود اما بسیاری از موارد از دید نیروی انتظامی و مرزبانی دور می‌ماند و فقط برخی موارد آن کشف می‌شود.


تخصیص سهمیه صادرات برای تعاونی‌ها

دبیر اتاق تعاون استان کرمانشاه هم خواستار تخصیص سهمیه صادرات برای تعاونی‌های مرزنشینی است. «غفار محمدی» با بیان این‌که این سهمیه اکنون برای برخی استان‌های مرزی کشور اجرا شده، می‌افزاید: هنوز امکان این صادرات در کرمانشاه فراهم نشده تا تعاونی‌ها بتوانند از مزیت‌های آن برخوردار شوند.
 وی اضافه می‌کند: 2 سال قبل برای ‌ استان‌های مرزی ‌ شامل کرمانشاه، سیستان و بلوچستان، کردستان و آذربایجان غربی، خوزستان و غیره سهمیه صادرات سوخت اعلام شد اما متأسفانه در این مدت مرزنشینان کرمانشاه حتی یک لیتر هم صادرات سوخت نداشتند و امکان استفاده از این فرصت برای آنها فراهم نشده است. 

به گفته دبیر اتاق تعاون استان کرمانشاه، پیگیری‌ها در این مدت بی‌نتیجه بوده است و تحقق صادرات سوخت مرزنشینی نیازمند همکاری بخش‌های مختلف است که باید هرچه زودتر انجام شود.
 محمدی معتقد است: برقراری این سهمیه صادراتی می‌تواند کمک بسزایی به خانوارهای مرزنشین استان بکند که اکثر آنها در شهرستان‌های مرزی و محروم زندگی می‌کنند. 

وی از فعالیت حدود 30 تعاونی مرزنشینی در شهرستان‌های مرزی استان کرمانشاه هم یاد می‌کند و می‌گوید: چندین هزار نفر در این تعاونی‌ها عضوند و می‌توانند از این صادرات منتفع شوند. 
دبیر اتاق تعاون استان کرمانشاه یادآوری می‌کند: در ماه سهمیه مشخصی در اختیار هر یک از خانوارها قرار می‌گیرد که می‌توانند برای صادرات آن اقدام کنند و سود حاصل از این صادرات از طریق کارت‌های الکترونیکی به حساب سرپرست‌های خانوار واریز می‌شود. 


نگرانی‌های استاندار 

‌ اخیراً استاندار کرمانشاه هم وضعیت قاچاق سوخت را در مرزهای استان کرمانشاه نگران‌کننده دانسته و گفته است این مشکل باید زودتر حل شود. 
«هوشنگ بازوند» می‌گوید: باید کارگروه مرزی در زمینه صادرات سوخت فعال شود تا هم جلوی قاچاق سوخت گرفته شود و هم مرزنشینان از این امر منتفع شوند. 
وی از پیگیری برای گرفتن سهمیه صادرات سوخت و توزیع آن بین تعاونی‌های مرزنشینی خبر می‌دهد. به گفته استاندار کرمانشاه، وقتی که قاچاق سوخت رخ می‌دهد یعنی آن طرف مرز منافع بیشتری وجود دارد و هنر این است که این مساله مدیریت شود و منافع به دست مرزنشینان برسد.