بر لبِ بحرِ فنا

 دکتر علی‌اصغر فیروزنیا/استاد زبان و ادبیات فارسی

میچ آلبوم -نویسنده آمریکایی- در کتاب سه‌شنبه‌ها با موری به معرفی یکی از استادانش می‌پردازد که ‌هفته‌های پایانی حیات خود را می‌گذراند. آن استاد به بیماری ای.ال.اس مبتلا بود؛ همان بیماری‌ای که استیون هاوکینگ -فیزیکدان و صاحب کتاب «تاریخچه مختصری از زمان»- را هم گرفتار کرده بود. این بیماری، اعصاب انسان را ذوب می‌کند و از بدنش چیزی مانند یک توده موم باقی می‌گذارد. از پاها شروع می‌شود، به‌طوری که شخص نمی‌تواند در حالت ایستاده بماند. انسان تسلط بر ماهیچه‌های بالا‌تنه را از دست می‌دهد طوری که نمی‌توان راست قامت نشست. آخر کار نیز بیمار مجبور است با لوله‌ای که از حلق سوراخ‌شده رد کرده‌اند، نفس بکشد. موری، نام مخفف و محاوره‌ای موریس شوارتس است که از اعضای هیأت علمی دانشگاه براندیس بود. موری پس از بازگشت از تشییع یکی از همکارانش با خود گفت که این همه آدم، سخنان خوب گفتند ولی متوفی هیچ‌کدام را نشنید. موری به این فکر افتاد که برای خودش تشییع جنازه زنده‌ای برگزار کند. همچنین درس‌های آموزنده‌ای را از تجربیات خود، هر سه‌شنبه در طول 14هفته تا زمان فوت خودش با یکی از دانشجویانش که روزنامه‌نگار بوده، مطرح کند؛ درس‌هایی که معنای زندگی را برای مردم روشن‌تر می‌کند. او معتقد بود انسان‌های زیادی هستند که زندگی بی‌معنایی را سپری می‌کنند. آنها انگار نیمه‌بیدارند، گرچه به کاری که فکر می‌کنند مهم است مشغولند، چون آنها به‌دنبال خواسته‌های غلط هستند. راه اینکه به زندگی خود معنی بدهی این است که خود را وقف عشق ورزیدن به دیگران کنی، خود را وقف اجتماع دور و برت کنی، خود را وقف ساختن چیزی کنی که به تو هدف و معنی  می‌بخشد. ر.ک.(آلبوم، 1394: 158) اگر فهرست مطالب، در آغاز کتاب با ذکر صفحات بیاید، مفید خواهد بود. خوشبختانه درس‌های آموزنده موری به‌طور خلاصه در پایان کتاب آمده است. البته غالب این پندها و اندرزها در ادبیات فارسی و در آموزه‌های فرهنگ ایرانی- اسلامی خودمان در بیان شعرا و حکما و عرفا دیده می‌شود؛ مسائلی مانند عفو و گذشت، تسامح و تساهل، انتقاد از خود، نقد فرهنگ مصرف‌زدگی و آز، خودسازی، محبت و عشق، مرگ‌اندیشی و... .
مترجم این کتاب ارزشمند، علیرضا نوری است که همت وی در برگردان چنین کتاب سودمندی جای بسی تقدیر دارد. با آنکه ترجمه کتاب در کل، روان و سلیس و صمیمی است، گاهی نیاز به ویرایش دارد.
غلط‌های چاپی در کتاب فراوان است که گاه موجب خطاهای زبانی همچون عدم‌مطابقت نهاد با شناسه فعل شده است.