امید به ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی افزایش یافت
ارزیابان یونسکو برای ارزیابی پرونده ثبت جهانی جنگل هیرکانی ایران، کهن‌ترین جنگل برجای مانده از دوران ژوراسیک به ایران سفر کردند و نگاهشان به این پرونده مثبت بود. حالا معاون میراث‌فرهنگی در مراسم رونمایی از سردیس‌های مشاهیر گیلان گفته است: به‌دنبال ثبت میراث طبیعی هیرکان هستیم اما متأسفانه رفتار خوبی با این میراث نشده است و امیدواریم با ثبت جنگل‌های هیرکانی در 5استان کشور به حفظ آن کمک کنیم.
به گزارش ایسنا، محمد حسن طالبیان 3 منطقه گیلان را دارای جنگل‌های هیرکانی دانست و گفت: متأسفانه ساخت‌وسازهای مدرن هیچ‌گونه همخوانی‌ای با طبیعت ندارد و باید به این موضوع توجه شود که خانه‌های روستایی سازه‌هایی همسان با طبیعت منطقه هستند.
به گزارش همشهری، هفته سوم مهرماه امسال بود که گروهی از ارزیابان یونسکو برای بررسی پرونده ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی به ایران سفر کردند تا دومین پرونده طبیعی ایران پس از ثبت موفق، بیابان لوت را برای ثبت در فهرست جهانی یونسکو که قرار است سال2019 به رأی یونسکو گذاشته شود بررسی کنند.
کارشناسان ایرانی اما پیش از حضور آنها 4بازدید میدانی از ۱۵ سایت هدفگذاری شده در پرونده ثبت جهانی را با هدف کنترل میدانی خطوط عرصه و حریم، مکان‌یابی نصب تابلوهای مشخصات و راهنمای مسیر و شناخت دقیق ظرفیت سایت‌ها انجام داده بودند. پنجمین بازدید آنها اما در منطقه جنگل ابر در سمنان و سایت‌های جنگل‌های گلستان انجام شد.
میراث بازمانده از دوران سوم زمین‌شناسی
جنگل‌های هیرکانی بازمانده از دوران سوم زمین‌شناسی و عصر یخبندان است. این جنگل‌ها دارای غنای گونه‌های بومی و باستانی، پوشش گیاهی و تنوع زیستی با نادرترین گونه‌های جنگلی جهان، شامل ۸۰ گونه درختی، ۵۰ گونه درختچه‌ای، گونه‌های بومی (اندمیک) درختی و گونه‌های جانوری همچون پلنگ، خرس، کل و بز، مرال و... است.
جنگل‌های هیرکانی درحالی‌که در اکثر نقاط اروپا و سیبری به‌دلیل سرما و یخبندان قادر به بقا نبودند و تنها فسیل‌هایی از بقایای گونه‌های این جنگل در آن سرزمین‌ها باقی است، اما به‌دلیل اقلیم معتدل‌تر حاشیه دریای خزر، جنگل هیرکانی توانست به حیات خود در ایران و بخشی از کشور آذربایجان ادامه دهد. ۱۵ نقطه از این جنگل شامل پارک ملی گلستان، جنگل ابر، جهان‌نما، بولا، جنگل الیمستان، جنگل واز، حوزه کجور نوشهر، چهارباغ چالوس، جنگل خشکه داران، گشت رودخان، سیاه رودبار گیلان و منطقه حفاظت شده لیسار، سایت‌های انتخابی ایران برای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو هستند.
پیش‌دستی آذربایجان برای ثبت‌جهانی
۲۱تیرماه ۱۳۸۵ جمهوری آذربایجان درخواست ثبت جهانی جنگل کاسپینی- هیرکانی را به نام خود به یونسکو ارائه کرد. این اقدام با اعتراض ایران مواجه و اعلام شد که سهم جمهوری آذربایجان تنها ۲۰هزار هکتار از این جنگل‌هاست. درحالی‌که سهم ایران از جنگل‌های هیرکانی ۲میلیون هکتار است. با این اعتراض قرار شد پرونده مشترک ثبت‌جهانی جنگل‌های هیرکانی توسط ایران و آذربایجان به یونسکو ارائه شود اما پس از امتناع آذربایجان از ثبت‌جهانی جنگل هیرکانی خود، ایران به تنهایی پرونده ثبت‌جهانی جنگل هیرکانی را به یونسکو ارسال کرد. ۶نقطه از جنگل‌های هیرکانی در پارک ملی گلستان، گلاته، حوزه ۴۶کجور نوشهر، ۲هزار و ۳هزار تنکابن، حوزه ۱۴قلعه رودخان، حوزه۱۵ ماسوله و حوزه یک آستاراچای پیش‌تر ثبت ملی شده بودند. قدمت جنگل های هیرکانی ۴۰میلیون سال برآورد شده است.
جنگل‌های هیرکانی از قدیمی‌ترین جنگل‌های زنده جهان با گونه‌های جانوری و گیاهی ارزشمند است و به همین دلیل نیز حفاظت و مدیریت جنگل هیرکانی در چارچوب ضوابط جهانی و مطابق با استانداردهای یونسکو برای ثبت جهانی این اثر طبیعی ایران اهمیت دارد.
معاون میراث‌فرهنگی کشور معتقد است، باتوجه به اینکه پرونده هیرکانی در اجلاس آذربایجان مطرح می‌شود تمام موارد فنی پرونده باید به دقت مورد‌بررسی قرار گیرد و این پرونده بدون کوچک‌ترین نقص به یونسکو ارائه شود.
ثبت جهانی، ابزاری برای حمایت از جنگل های هیرکانی
هادی کیادلیری، رئیس انجمن علمی جنگلبانی ایران می‌گوید که جنگل‌های هیرکانی به لحاظ قدمت، نوع گیاهان و گونه‌های جانوری مختص این منطقه حائز اهمیت هستند. به گفته او، جنگل‌های هیرکانی از یخبندان‌های هزاران سال گذشته در کره‌زمین جان سالم به در برده‌اند و در مطالعات انجام شده ۱۱گونه باستانی از جنگل‌های هیرکانی شمال کشور به‌دست آمده است. گونه‌های درختی این منطقه نیز در جهان با نام پرسیانا و کاسپیانا شناخته شده‌اند. کیادلیری تأکید کرد: ارزش جنگل‌های هیرکانی ایران به‌اندازه‌ای است که اگر اروپایی‌ها بخواهند گونه‌های باستانی جنگل‌های خود را ببینند باید به ایران سفر کنند. به گفته کیادلیری ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی موجب نظارت بیشتر جهانی بر این جنگل‌ها و حمایت از پوشش گیاهی هیرکانی در ایران خواهد شد.
