گزارش
خواب آشفته پل‌های گیلان
همشهری وضعیت پل‌های استان را پس از سیل اخیر بررسی می‌کند
فرشته رضایی| رشت- خبرنگار:
سیل هفته گذشته که خسارات زیادی در برخی از شهرها و روستاهای گیلان و مازندران به بار آورد، بخشی از آسیب‌هایش را این بار متوجه تاسیسات جاده‌ای و پل‌های این مناطق کرد. این بار تنها خانه‌ها و جاده‌ها نبودند که تخریب شدند بلکه تعدادی پل هم ویران شد و مشکلات زیادی برای تردد به مناطق حادثه‌دیده به وجود آورد.
هرچند که برخی کارشناسان علت وقوع چنین سیلابی که بر اثر بارشی که در هر دقیقه 2 لیتر آب جمع می‌شد، فراتر از انتظار و بر اثر تغییر اقلیم می‌دانند، اما بر کسی پوشیده نیست که بخش زیادی از آثار مخرب سیل و خسارات گسترده آن به دخالت انسان در طبیعت، تخریب محیط‌زیست، جنگل‌تراشی و... بر می‌گردد.
تخریب 5 پل
به گفته مدیر کل راهداری و حملونقل جاده‌ای گیلان، بارش‌های شدیدی که وقوع سیلاب را در بسیاری از مناطق استان به همراه داشت، موجب تخریب 5 پل در سیل اخیر شد.
«محمدرضا نازک‌کار» گفت: پل‌های کیازنیک و لارسر در املش، پل‌های کلفت و حیدرآلات قلعه رودخان در فومن و پل طاقی کیلومتر ۱۱ و ۱۲ در رضوانشهر پل‌های تخریب شده در گیلان هستند.
بر اساس عکس‌ها و اطلاعات مسئولان، همه این پل‌های تخریب شده بتنی بودند و اغلب آنها در چند دهه اخیر در گیلان ساخته شده‌اند.
صاحبنظران این حوزه معتقدند؛ سازه‌های بتنی چند ویژگی مثبت دارند که از جمله آنها ارزان‌تر تمام شدن سازه و گرم نشدن در مقابل گرمای هواست. این سازه‌ها دارای عمر طراحی هستند یعنی برای مدتی معین طراحی می‌شوند. این عمر ممکن است ۵۰ یا ۶۰ سال باشد. بتن با گذشت زمان دچار افت می‌شود و نهایتا باعث تاثیر منفی در عملکرد سازه هنگام وقوع حوادث طبیعی همچون سیل و زلزله خواهد شد.
بررسی علل خرابی پل‌ها در مجلس
در این رابطه عضو هیات رئیسه کمیسیون عمران مجلس گفت: در ساخت پل، مکان‌یابی بسیار اهمیت دارد. برای ساخت آن در گذشته فقط مکان‌های ضروری بسیار خاص در نظر گرفته می‌شد، اما اکنون با توجه به فراوانی و ساخت آنها در نقاط حساس و آسیب‌پذیر شاهد خرابی پل‌های تازه‌ساز هنگام وقوع سیل هستیم.
«سیدابوالفضل موسوی» با اشاره به تخریب تعدادی از پل‌های تازه‌ساز در سیل اخیر شهرهای شمالی بیان کرد: پل‌هایی با قدمت بیشتر در این سیل پابرجا مانده‌اند، اما این موضوع ارتباطی به نوع پل ندارد بلکه مکان‌یابی پل‌های جدید مشکل داشته است. وی اظهار کرد: البته شاید در ساخت یک پل از نظر معماری اشکالاتی هم وجود داشته باشد، اما کمیسیون عمران بعد از بررسی دقیق علل خرابی پل‌ها اعلام نظر خواهد کرد..
محدودیت مالی برای نگهداری از پل‌ها
مدیر کل راه و شهرسازی گیلان هم درباره چرایی تخریب پل‌ها گفت: در سیل اخیر، ۲۰۳ میلیارد تومان به ابنیه فنی خسارت وارد شد.
«شعبانعلی خاوری» بیان کرد: در سیل گیلان و مازندران به ترتیب ۷۲ میلیارد تومان و ۱۳۱ میلیارد تومان ابنیه فنی و جاده خسارت دیدند.
وی افزود: تغییرات جوی و آب و هوایی به گونه‌ای که با شدت بارش در مدتی کوتاه روبه‌رو هستیم؛ در حالی که در گذشته به این شکل بارش نداشتیم، در وقوع حوادثی همچون سیل به‌ویژه در استان‌های شمالی اثرگذار بوده و خسارات قابل توجهی به ابنیه فنی وارد کرد.
خاوری ادامه داد: در گیلان وقوع سیلاب با این حجم وجود نداشته است. به عنوان مثال در روزهای اخیر بنا به گزارش سازمان هواشناسی کشور در رودسر طی ۲۴ ساعت، بین ۳۰۱ تا ۳۵۱ میلی‌متر بارش باران ثبت شد که طی ۵۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده است.
آمادگی برای سیل
مدیرکل راه و شهرسازی گیلان گفت: با توجه به پیش‌بینی‌های هواشناسی و احتمال وقوع سیل مشابه دیگر در سال جاری، آمادگی مقابله با این وقایع بسیار حائز اهمیت است. در این زمینه تمامی دستگاه‌ها و سازمان‌های ذی‌ربط مسئول هستند و باید بنا به وظایف خود مشارکت کنند.
خاوری اظهار کرد: در کشور ما ضریب وقوع این اتفاقات به‌ویژه در سال‌های اخیر افزایش یافته است، بنابراین عوامل بروز وقایعی همچون سیل باید به صورت همه‌جانبه بررسی شود.
وی افزود: حفظ جنگل‌ها تا حد زیادی در کنترل حرکت سیل و کاهش سرعت آن مؤثر است، اما متأسفانه چندین سال است که در استان‌های شمالی کشور پوشش‌های گیاهی و جنگلی در حال تخریب و نابودی هستند. این مسئول با اشاره به این‌که آبخیزداری در بالادست پل‌ها نیز سهم قابل توجهی در جلوگیری از وقوع سیلاب دارد، ادامه داد: علاوه بر این، تجاوز به حریم رودخانه‌ها و بستر آنها یکی دیگر از عواملی است که در وقوع چنین حوادثی تأثیرگذار است. متأسفانه با این تجاوزها از سوی ارگان‌ها و سازمان‌های مسئول برخورد قاطعی نمی‌شود.
مدیرکل راه و شهرسازی گیلان افزود: حفظ حریم ۵۰۰متری بالادست و هزارمتری پایین‌دست پل‌ها، در حیطه وظایف سازمان راهداری و حملونقل جاده‌ای است. در خصوص ساخت‌وسازهایی که در دهانه پل‌ها در طول‌هایی بیشتر از این انجام می‌شود، سازمان‌های مسئول دیگر باید وارد شده و با متجاوزان به حریم پل‌ها برخورد جدی کنند.
خاوری بیان کرد: علاوه بر نبود آبخیزداری در بالادست پل‌ها، از بین بردن جنگل‌ها که می‌تواند سرعت سیلاب را افزایش دهد، تصرف در بالادست و برداشت‌های بی‌رویه مصالح از پایین‌دست پل، محدودیت منابع مالی برای نگهداری از پل‌ها و کمبود نیروهای راهداری از مهم‌ترین عواملی هستند که تاثیرگذارند.
وی بر بازدیدهای ادواری و مستمر از ابنیه فنی و به‌ویژه پل‌ها تأکید کرد و گفت: کسب اطلاع از وضعیت پل‌ها و دیگر ابنیه فنی است.
حفاظت از پل‌ها
در حال حاضر ۳۵۷ هزار پل بزرگ و کوچک در راه‌های کشور وجود دارد که ارزش آنها ۲۳ هزار میلیارد تومان است. این موضوع مسئولیت نگهداری از این سرمایه عظیم را برای سازمان‌ها و ارگان‌های ذی‌ربط و مسئولان به‌ویژه در شرایط آب و هوایی فعلی کشور و وقوع بحران‌ها بیش از پیش سنگین می‌کند.
