در ستایش مهمان

زهرا رستگارمقدم

دیدن آمریکایی‌ها در ایران و تصوری که برای مردم آن کشور از مهمان‌نوازی ما شکل می‌گیرد، خارج از بازی‌های سیاسی و تبلیغات منفی علیه‌مان، برای ما مهم است. اما پس از انقلاب کدام چهره‌های مشهور آمریکایی به ایران آمدند و چه تصویری از ما در ذهن آنها شکل گرفت. در این گزارش به بعضی از این دید و بازدیدها که رسانه‌ای هم شده بودند پرداخته‌ایم.

محمدعلی کلی و بازخوانی درس جوانمردی

محمدعلی کلی(کاسیوس مارسلوس کلِی، جونیور)، بوکسور سنگین‌وزن آمریکایی و برترین مشت‌زن تاریخ بوکس است که 3بار قهرمان سنگین‌وزن جهان شد و با گرویدن به دین اسلام در فعالیت‌های سیاسی نقش داشت. او با امتناعش از شرکت در جنگ ویتنام، نامش را بیش از پیش بر سر زبان‌ها انداخت. محمدعلی «شخصیت ورزشی قرن» لقب گرفته بود که با «جنبش امت اسلام» آشنا شد. او یک‌بار در دهه40 شمسی به ایران آمد و در سال۱۳۷۲، در مراجعت بعدی‌اش با دعوت مقامات وقت به ایران، با جمعی از مقامات و ورزشکاران ایران دیدار کرد. او از مقبره امام‌خمینی(ره) دیدن کرد و در نمازجمعه تهران حاضر شد و پس از آن به مشهد رفت. در همین سفر بود که با علی‌اصغر کاظمی -قهرمان بوکس ایران- مسابقه‌ای نمایشی در سالن شیرودی روی رینگ اجرا کرد و رقص‌پای مشهور خود را به نمایش گذاشت. وحید مرادی که سال1372 مدیرکل روابط بین‌الملل سازمان تربیت‌بدنی وقت بود درباره آن سفر کلی می‌گوید: «در آمریکا به افرادی مانند محمدعلی می‌گفتند بلک مسلم؛ به همین‌خاطر با مراجع ذی‌صلاح مانند وزارت امورخارجه و اطلاعات تلاش کردیم تا او را به ایران بیاوریم. احمدناطق نوری در خط مقدم این دعوت بود. محمدعلی 2بار پس از انقلاب به ایران آمد؛ یک‌بار اواخر اردیبهشت 1372 بود که رسانه‌ای شد و یک‌بار هم حدود 3‌ماه بعد از آن بود که این سفر کاملا محرمانه بود و اصلا رسانه‌ای نشد. در بار اول برنامه‌ها به‌خوبی اجرا شد و در بار دوم هم همه‌‌چیز طبق برنامه پیش رفت و نتیجه خوبی حاصل شد. بار دوم، محمد علی دیداری با آقای هاشمی رفسنجانی داشت و صحبت‌های زیادی ردوبدل شد که درنهایت باعث شد من به همراه او به مرز بروم. در این سفر محمدعلی با عزت ابراهیم -معاون آن زمان صدام- دیداری کرد و نقش زیادی در بحث تبادل اسرا داشت». در آن سفر محمدعلی را در برنامه‌ای به رشت بردند تا از مرکز نگهداری کودکان معلول بازدید کند. او کودکان را در آغوش می‌گرفت و با آنها عکس می‌انداخت.

پسر کو ندارد نشان از پدر به روش استون‌ها

پسر اولیور هیچ وقت در ایالات‌متحده ستاره نبود و فیلم‌هایش در جریان اصلی و حتی بین مستقل‌ها جایگاه ویژه‌ای نداشت. اما در دوره‌ای، به‌عنوان ستاره هالیوودی به ایران آمد و برایش فرش قرمز پهن کردند و مثل یک ستاره از او استقبال شد.‌ شان استون که بیشتر به‌دلیل نام خانوادگی‌ و عقاید پدرش شناخته شده است، سال90 سفری به ایران داشت و در همین سفر ،کمی رابطه خوبش با مدیران سینمایی   خراب شد و همین باعث شد مجوز ساخت فیلمش در ایران صادر نشود. مشاورانش از او خواستند تا از ساخت فیلم منصرف نشود و فیلمبرداری سکانس‌های مورد نظرش را تا انتخابات ریاست‌جمهوری ایران و تغییر کابینه دولت به عقب بیندازد. از سوی دیگر ‌شان قرار بود مستندی درباره عاشورا بسازد و در جایی گفته بود: «به‌نظرم عاشورا بهترین سناریوی عاشقانه دنیاست و قصد دارم به این مقوله نیز در یک اثر دیگر بپردازم». به‌نظر او ایران کشور پیچیده‌ای است و مردم روشنی دارد. استون، ایران را باثبات‌ترین کشور در منطقه می‌داند و در گفت‌وگویی درباره ایران گفته است: «باعث تأسف است که آمریکا رابطه‌ خوبی با ایران ندارد؛ چراکه ایران کشوری مهم در منطقه و جهان است. علاقه دارم علاوه بر تاریخ ایران قدیم، به سنت، عرفان و آثار شاعران فارسی‌زبان بپردازم و در این حیطه تحقیق کنم».

بازدید از زندگی روزمره در تهران در یک شب
 
ویگو مورتسن  بازیگر «ارباب حلقه‌ها» چند سال قبل، در سفری یک روزه به ایران آمد تا به ملاقات دختری ایرانی به نام سارا صولتی در بیمارستان برود. او بدون دیدن ایران به کشورش بازگشت. اما با این‌حال بعدها ایران را کشوری بزرگ خواند و در همه مصاحبه‌هایش از ایران و مردمش به نیکی یاد کرد. او در مصاحبه‌ای که همان سال بعد از سفر به ایران انجام داد، گفت: «من به تهران سفر کردم و در پارک شهر با بچه‌ها فوتبال بازی کردم. در تهران شاهد طلوع و غروب خورشید بودم؛ کوه‌ها را دیدم، آدم‌های سالخورده، کبوترها و بیمارستان‌ها را هم. در تهران چیزهایی دیدم که در همه‌جای دنیا می‌توانید ببینید. تهران شهر زندگی است و هرگز کسی نمی‌تواند من را قانع کند که ایرانی‌ها این طور یا آن‌طور هستند و ایالا‌ت‌متحده باید مقابل آنها بایستد». 

چهره مبدل یک بازیگر در نقش خبرنگار

شان پن از بازیگران شهره هالیوود، به‌عنوان خبرنگار راهی ایران شد.‌ شان پن در این سفر به دیدن نامزدهای انتخابات رفت و با هرکدام عکس یادگاری گرفت و نزدیک به 2‌ماه بعد در گزارشی 4بخشی، از ایران و سفرش در روزنامه سن‌فرانسیسکو کرونیکل نوشت. او که برای افاده مقصود دیگری جز دیدارها و پروژه‌های سینمایی به ایران آمده بود، در مراسمی که خانه هنرمندان از او تقدیر کرد آب پاکی را روی دست همه ریخت و گفت: «من در این سفر خبرنگارم و انتظار چنین کارهایی را ندارم». هرچند در مراسم حاضر شده بود، اما ظاهر غیررسمی‌ و بی‌اطلاعی‌اش از سینمای ایران، همه را عصبانی کرد. اما داستان از چه قرار بود؟ ژوئن ۲۰۰۵‌ شان ‌پن در سفری پنج‌روزه به‌عنوان خبرنگار روزنامه سان‌فرانسیسکو کرونیکل از ایران دیدار کرد و مجموعه گزارش‌های خود از رویدادها و مصاحبه‌های پیش از انتخابات نهمین دوره ریاست‌جمهوری ایران را در این روزنامه به چاپ رساند. او مثل یک خبرنگار در نمازجمعه شرکت کرد و با مهدی هاشمی رفسنجانی، سیدحسن خمینی، اکبر هاشمی رفسنجانی و جمعی از اهالی سینما دیدار کرد. پس از بازگشتش به آمریکا، در نامه‌ای سرگشاده به جورج‌دبلیو‌بوش، دیک چنی و کاندو‌لیزا‌رایس نوشت: «می‌خواهید رویکردی خصمانه نسبت به ایران هم‌اکنون داشته باشید؟ اجازه بدهید به شما چیزی درباره ایران بگویم؛ چرا که آنجا بودم و شما نبودید. ایران کشور فوق‌العاده‌ای است؛ واقعا فوق‌العاده. مردم ایران مردمی عالی هستند و ما با حمله نظامی به ایران، فرصتی برای متحد‌کردن یک کشور بزرگ را به نفرت علیه خود تبدیل می‌کنیم. با این کار یکی از امیدوارکننده‌ترین متحدان آینده‌مان در دهه‌های بعد را از دست می‌دهیم».

کلمن و همه راه‌های نرفته‌اش

رانی‌کلمن -بدنساز حرفه‌ای آمریکایی- 8بار قهرمان مسابقات مستر المپیا شده و بزرگ‌ترین بدنساز همه دوران است. او با ۲۶بار قهرمانی در مسابقات فدراسیون جهانی بدنسازی و تناسب‌اندام، رکورددار محسوب می‌شود. کلمن اردیبهشت۱۳۹۴ برای حضور در سمیناری آموزشی به ایران دعوت شد. فردای حضورش در تهران به قطعه شهدای بهشت‌زهرا(س) رفت اما همه دوره‌ها و کلاس‌های آموزشی که قرار بود توسط او برگزار شود لغو شد و دلیل خاصی برای لغو برنامه‌ها اعلام نشد. زمانی که کلمن ‌خواست به آمریکا برگردد از 17هزار دلار دستمزدش فقط 5هزارتا برداشت و گفت برنامه‌ای اجرا نکرده تا برایش دستمزد بگیرد. در این سفر، در مصاحبه تلویزیونی در شبکه خبر هم حاضر شد. کلمن ظاهرا قرار بود پس از بازگشت به کشورش نمایشی برای طرفدارانش در آمریکا ترتیب دهد که به‌دلیل جابه‌جاشدن پرواز، برنامه‌اش به‌هم ‌خورد. او در صفحه اینستاگرام خود با قرار‌دادن عکسی از رویداد Grand Opening می‌نویسد: «ابتدا از همه هوادارانم که آمده بودند من را ببینند و موفق به این کار نشدند عذرخواهی می‌کنم. در تهران برنامه‌های پروازم را به‌هم ریختند. من الان در آمریکا هستم و قطعا شما را خواهم دید».