دولت
پیشنهاد مشاور ارشد حسن روحانی برای ساماندهی اعتراض‌ها
تغییر روش اعتراض
دامنه ناآرامی‌ها که پنجشنبه در مشهد به‌راه افتاد گوشه و کنار کشور را درگیر کرده است.
با استمرار این ناآرامی‌ها، یافتن نسخه‌ای که پایان‌دهنده این موج اعتراضی باشد به مهم‌ترین دستور کار مسئولان بدل شده است.
در همین راستاست که روزهای اخیر مسئولان و فعالان سیاسی - اجتماعی یکی بعد از دیگری به میدان می‌آیند و نسخه‌ای برای سامان دادن مسالمت‌آمیز به ناآرامی‌هاپیشنهاد می‌کنند. پیش از همه این بحث‌ها، عیسی فرهادی، فرماندار تهران از زنده کردن ایده هاید پارک سخن به میان آورده و پیشنهاد داده است که در شهر تهران مکانی مشخص برای برگزاری هرگونه تجمع اعتراضی تعیین شود و معترضان در آنجا جمع شوند.
در پیشنهادی دیگر علی ربیعی، وزیر کار هم گلایه مندانه از بی‌توجهی به طرح دمکراتیکش برای توجه به اعتراض‌های مردم می‌گوید که مدت‌هاست معطل زمینی است که قرار است روبه‌روی وزارت‌کار به این وزارتخانه اختصاص دهند تا مردمی که به‌دلیل بیکاری، تعطیلی کارگاه‌ها و عدم‌پرداخت دستمزدهایشان اعتراض دارند در آنجا جمع شوند.
عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور هم خواستار تسریع ارائه لایحه راهپیمایی‌ها از سوی دولت به بهارستان شده است.
او پیش‌تر در همایش حقوق شهروندی که با حضور رئیس‌جمهور برگزار شده گفته بود که دستورالعمل اجرایی تأمین نظم و امنیت مراسم‌ها و راهپیمایی‌های قانونی تهیه شده که براساس آن ناجا موظف شده تمام شرایط امنیتی و انتظامی را فراهم کند.
پیشنهادها برای پایان دادن به اعتراض‌هاکم نیستند؛ در لابه‌لای همه این نسخه‌پیچی‌ها اما ایده دیروز حسام‌الدین آشنا، مشاور ارشد رئیس‌جمهور قابل توجه است. او دیروز در توییتی پیشنهاد کرد که «آیا به‌عنوان جایگزین اعتراضات کور خیابانی، با طراحی و اجرای یک برنامه کاربردی از طرف ریاست‌جمهوری برای دریافت طومارهای مردمی (شامل درخواست‌های عمومی یا شکایات و اعتراضات جمعی) که درصورت اعلام حمایت بیش از مثلا 100هزار نفر مشخص، قابلیت طرح در دولت یا مجلس را داشته باشد موافقید؟
» موافقم، مخالفم و فایده‌ای ندارد 3گزینه‌ای بود که آشنا از کاربران توییتر خواسته بود با رأی به آن درباره ایده‌اش اعلام نظر کنند. قریب به 15 ساعت بعد از انتشار این پیشنهاد حدود 10 هزار نفر در این رأی‌گیری شرکت کردند که 27درصد گزینه موافقم، 16درصد گزینه مخالفم و 57درصد گزینه فایده‌ای ندارد را انتخاب کردند.
ایده امضا برای تغییر چیست؟
هرچند در توییتر استقبال گرمی از نظر آشنا نشده است اما ایده امضا برای تغییر به‌جای برگزاری تجمعات خیابانی و اعتراضی قریب به 10سالی می‌شود که در برخی کشور‌ها مورد توجه سیاستمداران قرار گرفته و دولت‌ها و مجالس را به مدنی‌ترین روش مجبور به شنیدن صدای مردم می‌کنند.
دراین روش مردم در موضوعاتی که نسبت به آنها حساس می‌شوند با امضای طوماری نظراتشان را به پارلمان و دولت‌شان اعلام می‌کنند. شمار امضا‌های ذیل این طومار ازسوی مجلس یا دولت و بنا به جمعیت فعال کشور تعیین می‌شود. نحوه جمع‌آوری امضاها هم 2نوع است: یکی جمع آوری امضا ذیل طوماری کاغذی یا جمع‌آوری امضای الکترونیک در سایت‌های الکترونیکی که به سایت سازمان دادخواهی مشهورند. این سایت‌ها مستقیما از سوی دولت‌ها یا پارلمان‌ها مدیریت می‌شوند.
این ایده که در جهان به نام «Petition» (درخواست)شهره است برای نخستین بار از سوی دولت انگلیس در دستور کار قرار گرفت.
انگلیس در سال2006 با راه‌اندازی وبسایتی اعلام کرد با هدف توجه به دیدگاه‌های عمومی، حاضر است درخواست‌های مردم را که به‌صورت طومار الکترونیک ارسال شوند مورد بررسی قرار دهد. این اقدام مورد استقبال انگلیسی‌ها قرار گرفت و طی 6 ماه بیش از 2هزار و 800طومار ثبت شد. در یک اتفاق بی‌سابقه، یکی از طومارها برای تغییر تصمیم دولت تونی بلر در زمینه عوارض جاده‌ای بیش از یک میلیون و 800 امضا جمع‌آوری کرد؛ طوماری که در نهایت باعث شد دولت طرح افزایش عوارض جاده‌ای را از دستور کار خارج کند.
با گذشت 5سال، مجلس و دولت تصمیم گرفتند سازوکار ایجاد شده را قاعده‌مندتر کنند. وب‌سایت دولت از دسترس خارج و وبسایتی جدید از سوی پارلمان راه‌اندازی شد.
کمیته‌‌ای متشکل از 11نماینده مجلس عوام نیز مسئول بررسی درخواست‌های رسیده شدند. براساس تعیین این کمیته طومارهایی که به 10هزار امضا برسند، مورد بررسی دولت قرار می‌گیرند و دولت موظف است به آن پاسخ دهد. طومارهایی که به 100هزار امضا برسند از سوی کمیته درخواست‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرند و درصورت تأیید در صحن مجلس مورد بررسی قرار می‌گیرند. این طرح محدود به دولت انگلیس نیست و در آمریکا سازوکار مشابهی از سوی دولت باراک اوباما در سال 2011ایجاد شد.
در این کشور، هر طومار باید طی مدت یک‌ماه 100هزار امضا جمع کند تا از سوی نهاد یا سازمانی که درخواست، خطاب به آن نوشته شده یک «پاسخ رسمی» دریافت کند. وب‌سایت ثبت درخواست‌ها زیرمجموعه وب‌سایت کاخ سفید است.
ایده آشنا گذشته از خاستگاه جغرافیایی آن به سبب ارجاع نظرات مردم در موضوعات مهم و روز کشور به دولت یا مجلس ایده خوبی است و به‌دلیل اینکه مجلس یا دولت با کمترین هزینه در جریان دیدگاه مردم قرار می‌گیرند قطعا کارگشا و گره‌گشا خواهد بود. حال باید دید چنین طرحی در فضایی که مسئولان به‌دنبال هدایت مسالمت‌آمیز معترضان به سمت تعامل هستند در فضای سیاسی کشور دیده خواهد شد یا نه؟