آهسته نرانید

نصرالله حدادی| تهران شناس و محقق تاریخ:

مسئولان امر اعلام کرده‌اند که برای کاهش تصادفات ـ و شاید تصادم‌ها ـ قصد دارند از میزان حداکثر سرعت در بزرگراه‌‌ها و آزادراه‌ها بکاهند و بعید ندانید حالا که در شهر اجازه داریم در بزرگراه‌ها، با سرعت 80کیلومتر بر ساعت برانیم، 70کیلومتری شویم و ایضا 100کیلومتری آزادراه‌ها، به 90کیلومتر خواهد رسید و چنانچه تخطی کردید، شمایید و دوربین‌های ثبت تخلف از سرعت قانونی. و من مانده‌ام که چرا روی کیلومترشمار تمامی خودروهای تولید داخل، تا حداقل 140کیلومتر هم درج شده؛ بماند که در برخی از مدل‌های خارجی، این عدد تا 280کیلومتر هم می‌رسد! البته کیلومترشمار خودروی نگارنده هم تا عدد 220کیلومتر را نشان می‌دهد اما نه دل و جرأت آن را دارم که با بیش از 100کیلومتر سرعت طی‌ طریق کنم و نه آنقدر «جیبم درد می‌کند» که جریمه بالای 60هزار تومان بپردازم. خدا پدر مسئولان را بیامرزد که برای ماشین حداکثر 140کیلومتر سرعت تولید داخلی، 70کیلومتر اجازه صادر کرده‌اند. حفظ تعادل و میانه‌روی کار خوب و پسندیده‌ای است؛ چون جریمه نمی‌شوید!

حالا فکر کنید که یک بنده‌خدایی بخواهد با سرعت 30-20کیلومتر با دنده2 براند؛ آیا مشمول جریمه می‌شود یا خیر؟ البته به این شرط که خودروهای پشت سر او، دائما چراغ را چشمکی نکنند و بوق‌ها را به صدا درنیاورند! بعید می‌دانم چنین امری اتفاق بیفتد. 4-3سال پیش در جاده چالوس، پشت یک خودرو قرار گرفتم که به قصد سیر آفاق و انفس، دلی‌دلی‌کنان، می‌راند و هر چه بوق زدم و چراغ افشاندم، نرفت که نرفت و قریب به 20کیلومتر روی اعصابم راه رفت. بالاخره مجبور شدم که در مقطع پایانی خط مقطّع، سبقت بگیرم و با «راکت رفتن به کنار جاده» مأمور پلیس مواجه شدم. «سبقت؟ آن هم روی خط ممتد؟!» و وقتی توضیح دادم، فرمودند: «خط، ممتد بود؛ شما نباید سبقت می‌گرفتید» و با تأکید من بر سرعت کم و سیر آفاق و انفس خودروی جلویی، فرمودند: «اعمال قانون خواهد شد» و او رفت و من 30هزار تومان ناقابل جریمه شدم.

داشتم روزنامه‌های عهد قدیم را ورق می‌زدم که به این خبر (در تاریخ دهم خردادماه 1352) برخوردم: «آیین‌نامه جدید اداره راهنمایی و رانندگی: جریمه کندراندن وسائط نقلیه در خیابان‌ها و بزرگراه‌ها  از 200ریال به 500ریال افزایش یافت. مسئولین ترافیک پایتخت در طرح جدید برای این تخلف، یک‌هزار ریال جریمه در نظر گرفته بودند که کمیسیون‌های فنی، آن را به 500ریال کاهش دادند. یک کارشناس ترافیک درباره علت افزایش جریمه کندراندن وسائط نقلیه گفت: مسئله کندراندن وسائط نقلیه، بیشتر در بزرگراه‌ها حائز اهمیت است؛ زیرا اکثرا اتفاق می‌افتد که راننده یک وسیله نقلیه با سرعتی کمتر از 40کیلومتر در یک بزرگراه حرکت می‌کند و به جای اینکه خط کناری دست راست را انتخاب کند، از سمت چپ حرکت می‌کند و باعث می‌شود که راه سایر اتومبیل‌ها بسته شود و مجبور شوند که سبقت غیرمجاز از سمت راست بگیرند. حرکت کُند وسائط نقلیه در داخل شهر هم اکثرا باعت مسدودشدن راه‌ها می‌شود؛ لذا پلیس راهنمایی تصمیم گرفت که با این نوع تخلف نیز به‌شدت مبارزه کند و به همین دلیل، جریمه کُندراندن را از 200ریال به 500ریال افزایش داد...».

خودروهای آن روزگار، جز در اندک مواردی، نمی‌توانستند با سرعتی بالای 120کیلومتر راه بپیمایند اما امروز اگر خودرویی پیدا کردید که حداکثر سرعت درج‌شده روی کیلومترشمارش زیر 140کیلومتر  باشد، نزد من جایزه دارید. اما سرعت است و بلای جان؛ بالاغیرتا حالا که نباید با بیش از 70 یا 80 کیلومتر سرعت طی طریق کنیم، برای آن آهسته‌رانان و سیرآفاق‌وانفس‌کنان نیز فکری بکنید!