اثرات منفی خرید و فروش و کاهش عقربها بر چرخه محیطزیست
ورود سودجویان و دلالان به عرصه صید و خرید و فروش کژدم (عقرب) در برخی مناطق ایران نگرانی کارشناسان و فعالان محیطزیست را در پی داشته است. گفته میشود یک کژدم به مبلغ 20هزار ریال تا3میلیون ریال بسته بهگونه، اندازه و وزن آنها در این بازار سیاه بهفروش میرسد.
یکی از دانشآموختگان دوره دکتری نانوشیمی به ایرنا، گفت: برخی افراد ناآگاه در مناطق کویری ایران همگام با سوداگران در این روزها اقدام به شکار یا خرید و فروش کژدمها میکنند؛ بیخبر از آنکه اثر این رفتار بیرحمانه برای منطقه چقدر میتواند خطرناک باشد. زینب خانی افزود: کژدمها جزئی از زیستسازگان نقاط کویری مانند آران و بیدگل هستند که از حشرهها و جانورانی مانند سوسمارها، مارمولکها، عنکبوتها و موشها تغذیه میکنند.
وی گفت: حذف یا کاهش محسوس تعداد کژدمها در چرخه زیستی به افزایش تعداد سایر گونههایی منجر میشود که پیشتر خوراک آنها بودند و این تغییر غیرقابل بازگشت بر محیطزیست و زندگی جامعه انسانی ساکن در آن محدوده بهطور قطع اثرگذار است.
این متخصص نانوشیمی تأکید کرد: زهر کژدمها در زمینه پزشکی نیز برای انواع بیماریها از سرطان، نقص سیستم ایمنی و ام اس گرفته تا دیابت، لوپوس، بیماری کورن، پسوریازیس، آرتریت روماتوئید، کولیت زخمدار، بیماری التهاب روده بزرگ و سیروز صفراوی مورد توجه است.
زینب خانی با اعلام اینکه یکی از مؤثرترین کاربردهای زهر کژدم نابودی حشرهها و آفتها در بخش کشاورزی و بهداشت است، گفت: بهطور میانگین از هر نمونه کژدم (که البته بسته به گونه متفاوت است) 0.01تا 2میلی گرم زهر خشک با روش الکتروشوک بهدست میآید و بهعبارتی برای تولید یک گرم زهر خشک باید بین 500 تا 100هزار نمونه داشته باشیم. این متخصص نانوشیمی افزود: بهرهبرداری بهینه از کژدمها تاکنون در ایران صورت نگرفته و استفاده از آن تنها به تولید پادزهر محدود است اما به هر روی نباید اینگونه را با بهایی اندک در اختیار دلالان و کلاهبرداران قرار داد و به محیطزیست آسیب زد.
بازار سیاه تجارت کژدم
یکی از خریداران عقرب درباره تجارت عقربها به ایرنا گفت: تنها کژدمهایی با مشخصات خاص (وزن بالای 15گرم) از شکارچیان خریداری و به ازای هر عدد نزدیک به 20هزار ریال پرداخت میشود. وی افزود: بازار شایعه در شهرستان آران و بیدگل و کاشان داغ شده مبنی بر اینکه برای هر کژدم چند میلیون ریال پرداخت میشود اما این قیمتها حقیقت ندارد و به هیچوجه چنین پولهایی برای خرید هیچگونهای پرداخت نشده است. او با تلاش برای پنهانکاری در مورد مشتریانش در نهایت استفاده تدخینی از کژدمها را تأیید کرد و گفت: امروز به چند نفر ازجمله اتباع خارجی فروش داشتم. یک شکارچی عقرب هم به ایرنا گفت: ماه گذشته از روی ناآگاهی از ممنوع بودن شکار کژدم، فریب تبلیغ کلاهبرداران را خوردم و اقدام به شکار دهها عقرب کردم و پس از شکار برای فروش عقربها با بهایی گزاف بهدنبال نشانی خریداران گشتم اما کسی ریالی برای خرید عقربها پرداخت نکرد. برخی نیز در این میان با شنیدن خبر خرید و فروش کژدم با قیمتهای نجومی پیشگام شدند تا با واسطهگری بین شکارچیان و خریداران اصلی، پولی به جیب بزنند و سهمی از این بازار ببرند. یکی از این دلالان گفت: با توجه به تبلیغات فراوان مبنی بر ارزش بالای کژدم، با فردی در یکی از شهرهای اطراف تماس گرفتم که وی قول خرید و همکاری داد.
او افزود: با توجه به این گفتهها اقدام به خرید دهها عقرب با قیمت 300هزار ریال از چند شکارچی کردم اما تماسهایم با فرد مورد نظر به جایی نرسید و شماره مورد نظر پاسخ نداد.
شکار کژدم ممنوع
رئیس اداره حفاظت محیطزیست آران و بیدگل در گفتوگو با ایرنا به رواج خرید و فروش کژدم در این شهرستان اشاره داشته و بر عزم راسخ یگان حفاظت برای برخورد قاطع با متخلفان تأکید کرد.
الهیار دولتخواه با تأکید بر اینکه شکار و خرید و فروش کژدم یا هر نوع خزنده دیگر جرم محسوب میشود و پیگرد قضایی دارد، گفت: گزارشهای زیادی مبنی بر شکار بیرویه کژدمها در نقاط کویری شهرستان آران و بیدگل بهدست ما رسیده که موجب نگرانی سازمان حفاظت محیطزیست و فعالان این حوزه شده است. رئیس اداره حفاظت محیطزیست آران و بیدگل اضافه کرد: افراد سودجو و کلاهبردار با رواج شایعههایی در این شهرستان مبنی بر ارزش بالای کژدم و خرید میلیونی آن، موجب شدند تا برخی افراد ناآگاه با رؤیای کسب درآمدهای نجومی نسبت به شکار بیرویه اینگونه اقدام کنند.