گلابگیری رونق می‌گیرد

علی خاموش|  یزد - خبرنگار:

هر سال با رویش گیاهان طبیعی مرتعی و به ثمر رسیدن گل‌های محمدی فعالیت صنایع فراوری عرقیات گیاهی و تولید گلاب در مناطق استان به‌ویژه در شهرستان‌های تفت و مهریز برپا می‌شود و این فراوری عموما به صورت فصلی ادامه می‌یابد.با توجه به اعتقاد مردم استان به مصرف عرق‌های گیاهی حتی برای درمان بیماری‌ها، زمینه برای عرضه این محصولات به‌وفور فراهم شده است، به‌ طوری که مغازه‌های بسیاری در شهر‌ها و روستاهای استان به توزیع عرق‌های گیاهی مشغول هستند.هر چند مصرف عرق‌های گیاهی در تمام فصول سال در استان رایج است، اما برخی از عرقیات برای تامین آب مورد نیاز بدن در گرمای تابستان متقاضیان بیشتری دارند که از این میان می‌توان به عرق‌های بیدمشک، شاتره و کاسنی اشاره کرد.


کارگاه‌های سنتی در آستانه دریافت پروانه بهره‌برداری

مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی استان با بیان این‌که ۵۵ کارگاه صنعتی و سنتی به تولید گلاب و عرقیات گیاهی در استان می‌پردازند می‌افزاید: تولید این کارگاه‌ها در مجموع ۵۳ هزار تن در سال است که فرصت اشتغال ۱۲۰۰ نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم را فراهم کرده است.

«علیرضا طاقه‌‎‎باف» درباره کارگاه‌های صنعتی تولید عرقیات گیاهی استان می‌گوید: تنها ۵ کارگاه از 55 کارگاه استان دارای پروانه بهره‌برداری صنعتی و بهداشتی هستند که ظرفیت تولید آنها ۶۴۳۱ تن، سرمایه ثابت برای بهره‌برداری از آنها ۵۵ میلیارد ریال و اشتغال مستقیم آنها ۶۵ نفر است.

وی با اشاره به این‌که برای ساماندهی کارگاه‌های سنتی و ترغیب دارندگان برای صدور جواز تاسیس و صنعتی شدن این کارگاه‌ها تسهیل صورت گرفته است می‌افزاید: این تسهیل موجب صدور ۳۳ فقره جواز تاسیس با ظرفیت تولید ۳۲ هزار و ۶۸۷ در سال جاری شد و پیش‌بینی می‌شود با بهره‌برداری از این کارگاه‌ها و توسعه آنها در سال آینده زمینه اشتغال ۳۵۸ نفر فراهم شود.
طاقه‌باف با اشاره به تنوع بالای عرقیات تولیدی در استان می‌گوید: تنوع محصولات تولیدی کارگاه‌های صنعتی محصول گلاب و بیش از 70 نوع عرقیات گیاهی است که در بازار‌های استانی و کشوری عرضه و بخشی از آنها به کشورهای عربی و آسیای میانه صادر می‌شود.


چالش‌های صنعت گلاب و عرقیات

مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی استان درباره چالش‌های این صنعت می‌گوید: با توجه به این‌که در استان به دلیل خشکسالی‌های اخیر تولید بسیاری از گیاهان مرتعی کاهش یافته و همچنین کاهش سطح زیر کشت محصولات زراعی، گیاهی و دارویی اتفاق افتاده است، عمده مشکل صنعت گلاب و عرقیات گیاهی کمبود مواد اولیه و لزوم تامین آنها از استان‌های مجاور است که باعث افزایش هزینه‌های تولید و قیمت تمام‌شده محصول می‌شود.

این مسئول می‌گوید: همچنین از جمله سایر مشکلات و تنگناهای موجود این صنعت می‌توان به فصلی بودن تولید و کمبود سرمایه در گردش آن اشاره کرد. 
طاقه‌باف به معرفی خدمات مدیریت صنایع تبدیلی و غذایی جهاد کشاورزی می‌پردازد و می‌گوید: مدیریت صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی استان به عنوان متولی ساماندهی و حمایت از کارگاه‌های صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی و دامی ضمن ارائه خدمات برای صدور جواز تاسیس، صدور پروانه بهره‌برداری و ارائه مشاوره فنی و اجرایی تمام تلاش خود را برای تامین منابع مالی صنایع تحت پوشش با استفاده از اعتبارات و تسهیلات ملی و استانی اعمال کرده است.

وی تاکید می‌کند: امید است صنایع گلاب‌گیری و تولید عرقیات گیاهی در آینده نزدیک حداکثر شکوفایی و بالندگی را داشته باشد.


مشکلات تولیدکنندگان عرق‌های گیاهی

یکی از تولیدکنندگان عرقیات گیاهی نبود آب باکیفیت برای تولید عرق‌های گیاهی، کمبود منابع مالی سرمایه‌گذاران، پایین بودن سقف تسهیلات و بهره بانکی بالای تسهیلات را از مهم‌ترین مشکلات تولیدکنندگان عرق‌های گیاهی در استان عنوان می‌کند.
«کاظم دهقانی» ادامه می‌دهد: در سال‌های اخیر به دلیل خشکسالی‌ها بسیاری از مواد اولیه وجود نداشت. روز به روز دارد از تنوع تولیدی کاسته می‌شود و به عنوان مثال امسال موفق نشدم بیدمشک تولید کنم.
وی می‌افزاید: بیشترین مواد اولیه تولید این عرق‌ها از داخل استان تامین می‌شود، اما بخشی از نیاز مواد اولیه نیز از استان‌های فارس، کرمان و کرمانشاه تهیه می‌شود.

دهقانی می‌افزاید: عمده مراکز تولید عرق‌های گیاهی در استان به شیوه سنتی فعالیت می‌کنند و تولیدات این صنعت به دلیل شرایط اقلیمی‌ استان از مرغوبیت خاصی برخوردار است.
یکی دیگر از تولیدکنندگان عرقیات گیاهی در تفت با اشاره به ادامه تولید عرق‌های گیاهی در این خانواده از نسلی به نسل دیگر زمینه تولید این محصولات کشاورزی را در استان مساعد عنوان می‌کند.
«محمد زارعی‌زاده» که دارای کارگاه تولید عرق‌های گیاهی در روستای ده‌بالا در دامنه شیرکوه است، می‌گوید عرق‌ها را به 2‌ شیوه نیمه‌صنعتی و سنتی تولید می‌کند.
وی که تولید عرق‌های گیاهی را از سال 65 آغاز کرده است، از تولید 40 نوع از عرق‌های گیاهی در کارگاه خود خبر می‌دهد. 

این تولیدکننده عرق‌های گیاهی با اشاره به تامین مواد اولیه مورد نیاز تولید عرق از داخل استان می‌گوید: البته مواد اولیه برخی از انواع عرق‌ها از جمله بیدمشک،گلاب، نعناع و نسترن از دیگر نقاط کشور تامین می‌شود. وی عمده فصل‌های مصرف عرق‌های گیاهی را بهار و تابستان اعلام می‌کند و می‌افزاید: مردم یزد برای تامین آب مورد نیاز بدن در گرمای طاقت‌فرسای تابستان خوردن عرق‌های گیاهی را ترجیح می‌دهند.
این تولید‌کننده و کارآفرین با اشاره به حداقل‌های امکانات و تجهیزات برای راه‌‌اندازی یک واحد تولیدی عرقیات می‌گوید: تولید عرقیات گیاهی به صورت سنتی حدوداً 35 میلیون تومان آورده اولیه می‌‌خواهد و فرد می‌تواند درآمد خوبی از این طریق به دست آورد.
زارعی‌زاده در خصوص درآمد این شغل می‌گوید: بازار عرقیات گیاهی فصلی است و حدود 7 -8 ماه از سال بازار خوبی دارد و در این موقع از سال‌‌ درآمد ماهانه به 4 تا 5 میلیون تومان می‌رسد.


ضرورت حمایت از واحدهای صنعتی 

یکی از تولیدکنندگان گلاب و عرقیات گیاهی به روش صنعتی از دشواری‌های مراحل دریافت کد بهداشتی برای عرضه تولیدات خبر می‌دهد و می‌افزاید: تعداد واحدهای صنعتی تولید گلاب و عرقیات صنعتی در استان محدود است.
«محمدگلابگیریان» ادامه می‌دهد: مسئولان باید از واحدهای صنعتی حمایت بیشتری کنند تا به این ترتیب محصولات بهداشتی در حجم وسیع و با کیفیت مناسب در بازار عرضه شود.
وی می‌افزاید: تامین مواد اولیه به دلیل خشکسالی و اقلیم استان بیشتر از استان‌های همجوار صورت می‌گیرد. از این رو هزینه تولید به مراتب افزایش می‌یابد و باید با تزریق تسهیلات کم‌بهره از فعالان این صنعت حمایت کرد.