آب در آبادی‌های همدان

حمید نصرتی‌قانعی| خبرنگار:

چندی پیش خبری در رسانه‌های استان مبنی بر این‌که شرکت ‌آبفار استان همدان به دنبال اجرای طرح جامع سالم‌سازی آب شرب است منتشر شد. به این بهانه و برای اطلاع از وضعیت آب روستاهای استان با مدیرعامل شرکت آبفار استان همدان گفت‌و‌گو کرده‌ایم.

 پهنه‌بندی

مدیرعامل شرکت آبفار استان همدان می‌گوید: هدف از اجرای طرح جامع سالم‌سازی آب شرب این است که با همکاری مشترک دانشگاه علوم‌پزشکی و دانشگاه بوعلی‌ سینا افقی از پهنه‌بندی لایه‌های زیر‌سطحی و افزایش کیفیت آب بخش‌های مختلف استان را به‌ دست آوریم. دانشگاه‌ها به لحاظ داشتن نیرو‌های متخصص و مطرح و امکانات این توان را دارند که در این زمینه‌ شرکت آبفار را یاری دهند. 

سیدمصطفی هاشمی می‌افزاید: در سال‌های اخیر با وقوع خشکسالی‌های پی‌درپی در کشور و به پیروی از آن در استان همدان سطح آب سفره‌های زیر‌زمینی در مناطق تحت مدیریت آبفار استان کاهش یافته است. قبلا برداشت آب را در حدود 100 متر از زیر‌ سطح اجرا می‌کردیم، اما اکنون باید چاه‌هایی با عمق 120 تا 150 متر حفر شود و حتی در برخی از مناطق استان چاه‌هایی با عمق 270 متر هم حفر شده است تا آب مورد‌نیاز اهالی روستا‌های استان همدان تامین شود. وقتی به اجبار برای تامین آب روستا‌ها از لایه‌های پایین‌تر زمین آب برداشت می‌کنیم به دلیل تغییر کانی‌ها ممکن است در کیفیت آب شرب مشکلاتی ایجاد شود. باید همه احتمال‌ها را برای تامین آب شرب با کیفیت در روستا‌ها در نظر بگیریم تا مشکلی به لحاظ وجود فلزات سنگین در آب آشامیدنی روستا‌ها را شاهد نباشیم، چراکه شهروندان استان با اطمینان از سلامت آب جاری در لوله‌ها آن را مصرف می‌کنند. 


 سنجش کیفیت آب

مدیر‌عامل شرکت آبفار استان همدان ادامه می‌دهد: با تعیین نقاط دقیق نقشه‌های زمین‌شناسی و پهنه‌بندی منابع آب روستایی می‌توانیم به این نتیجه برسیم که در کدام حوزه‌‌ها چه برنامه‌ای را برای مدیریت با کیفیت آب شرب روستایی به کار ببریم یا در حال حاضر کدام ضرورت‌ها را باید در دستور کار قرار دهیم تا از منابع آبی موجود در روستا‌ها به طور مطلوب استفاده شود. شرکت آبفار آزمایشگاه سنجش کیفیت آب دارد و دانشگاه علوم پزشکی هم جداگانه کیفیت آب را رصد می‌کند. 
وی می‌گوید: در شرایط فعلی مجبوریم برای تامین آب در شهرستان فامنین، چاه‌های آب با عمق بیش از 120 متر حفر کنیم پس لازم است از نوع کانی لایه‌های زیرین زمین در این منطقه و سایر نقاط استان آگاهی کامل داشته باشیم. در شهرستان کبودراهنگ هم برای تامین آب روستا‌های با جمعیت کم مجبور شدیم 8 ایستگاه تصفیه آب راه‌اندازی کنیم و این تجهیزات را به بخش خصوصی واگذار کرده‌ایم تا با توزیع کارت‌های مخصوص بین ساکنان این روستا‌ها آنان به قدر نیاز آب خود را از این سامانه‌ها با پرداخت هزینه تامین کنند البته آب بهداشتی این مناطق مشکلی ندارد.


سامانه تلفنی

هاشمی با اشاره به سامانه اطلاع‌رسانی توضیح می‌دهد: سامانه اطلاع‌رسانی عمومی رایگان را که نیازی به گرفتن کد استانی هم ندارد با شماره 1523 راه‌اندازی کرده‌ایم. این سامانه از ساعت 8 تا 20 آماده دریافت پیام روستاییان درباره خرابی، شکستگی و سایر مسائل مربوط به شبکه توزیع آب روستایی مانند کاهش فشار آب، تغییرات کلر آب، سرریز آب از مخازن یا مصارف غیر‌مجاز آب و غیره در‌ روستا‌هاست. از این ساعت به بعد هم پیام‌های مشترکان آبفار ضبط و بعدا به آن رسیدگی می‌شود. تلاش کرده‌ایم با همکاری پیمانکاران روستایی هر شهرستان در مدت 24 ساعت پاسخ مشترکان را بدهیم و مشکلات مطرح‌شده را رفع کنیم. 

وی ادامه می‌دهد: نصب شیر‌های فشار‌شکن و هوشمند را در دستور کار داریم تا مقدار مصرف آب را در طول شب به حداقل برسانیم، چراکه بعضا دیده می‌شود روستاییان از آب شرب موجود برای آبیاری فضای سبز مجاور منزل، دام و طیور و کشت و زراعت خود استفاد می‌کنند. تابستان امسال گرمایی در حدود 39 تا 40 درجه را در استان تجربه کردیم و این گرما زود‌تر از همیشه هم آغاز شد اما با اقدام‌هایی که انجام دادیم تاکنون نیاز آب روستایی را مدیریت کرده‌ایم. طبق پیش‌بینی‌ها گرما تا پایان شهریور ادامه دارد.


 آبرسانی با تانکر

مدیر‌عامل شرکت آبفار استان همدان می‌گوید: در 23 روستا از 790 روستای تحت پوشش آبفار به دلیل کیفیت پایین آب سفره‌های زیر‌زمینی یا کمبود آب، آبرسانی را با تانکر انجام می‌دهیم. اکثر این روستا‌ها هم کمتر از 50 خانوار جمعیت دارند. 
وی با بیان این‌که حدود 900 منبع تامین آب در روستا‌ها داریم، اضافه می‌کند: امسال برای رفع نقص تجهیزات انداز‌ه‌گیری 1400 کنتور را تعویض کردیم و 1140 انشعاب را که برداشت غیر‌مجاز داشتند با صدور اخطار و حتی قطع برخی انشعاب‌ها تعیین تکلیف کردیم. سال گذشته حدود 170 تا 180 کیلو‌متر از شبکه و خطوط انتقال را مجدد بازسازی و بهسازی کردیم. سعی ‌کرده‌ایم همه اعتبا‌ر‌های عمرانی را به طور کامل به سمت سرمایه‌گذاری برای بهبود این حوزه اختصاص دهیم.


هدررفت آب

هاشمی در‌باره هدر‌رفت آب در شبکه‌های آب شرب روستایی اظهار می‌کند: در مواقعی که مشترکان متوجه نیستند از تاسیسات داخلی توزیع آب ساختمان هدر‌رفت دارند به آنها اطلاع‌رسانی می‌شود مشکل را برطرف کنند تا هزینه‌های آنان افزایش نیابد. با همه این اقدا‌م‌ها، در حال حاضر حدود 27 درصد هدر‌رفت آب در شبکه توزیع داریم که بخشی از آن مربوط به ایراد‌ سامانه‌های اندازه‌گیری، بخش دیگر مربوط به فرسودگی خطوط آبرسانی و بخشی هم مربوط به خرابی کنتور‌های مشترکان است. 
مدیرعامل آبفار استان همدان می‌افزاید: در حدود 15 روستا مانند سنگستان، شورین و علی‌آباد دمق که فشار آب بالایی داشتند و در شب‌ها هدر‌رفت آب فراوان بود، شیر فشارشکن نصب کردیم.