گزارش
چرا به ترامپ می‌گوییم به همین خیال باش؟
روایت پیشرفت‌های ایران در پاسخ به تحریم‌های هسته‌ای
علیرضا احمدی | روزنامه‌نگار
واکنش اخیر رهبرمعظم‌انقلاب به ادعاهای رئیس‌جمهور آمریکا مبنی بر نابودشدن توان هسته‌ای ایران در جنگ 12روزه بیش از هر چیز ترسیم‌کننده راهبرد اصولی ایران در پیشبرد صنعت هسته‌ای است؛ صنعتی که در سال‌های اخیر دستاوردهای مهمی به‌همراه داشته و چشم‌انداز راهبردی ویژه‌ای نیز برای آن ترسیم شده‌است. «افتخار می‌کند که صنعت هسته‌ای ایران را بمباران کردیم و از بین بردیم؛ خیلی خب، به همین خیال باش...» این جمله کلیدی حضرت‌آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار اخیر با جمعی از قهرمانان و مدال‌آوران ورزشی و المپیادهای علمی جهانی بیش از هر چیز از ثبات‌قدم ایران در پیشبرد فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای خود حکایت دارد؛ پیامی که با یک جمله کوتاه به روشنی به طرف مقابل منتقل شد و بازتاب گسترده‌ای هم در رسانه‌های جهانی داشت. این درحالی است که ایران در سال‌های اخیر با وجود تحریم‌ها و محدودیت‌های گسترده غربی صرفا با اتکا به تخصص و توان داخلی عملکرد موفقی در حوزه‌های متنوع صنعت هسته‌ای داشته است.
وقتی جهان شگفت‌زده می‌شود
عرصه: تولید رادیوداروها
کاربرد: تشخیص زودهنگام سرطان با بهره‌گیری از تزریق رادیوداروها
توان ایران: تولید 70نوع رادیودارو
اهمیت: تامین نیاز بیش از 6هزار و500 مرکز پزشکی هسته‌ای
جایگاه جهانی: در شرایط کنونی جایگاه ایران به‌عنوان یکی از 3کشور برتر جهان در عرصه تولید رادیوداروها تثبیت شده‌است.
مقاصد صادراتی: 15کشور
درآمد: براساس برخی آمارهای موجود، صادرات رادیوداروهای تولید ایران در سال 1404معادل 70میلیون دلار سود برای ایران به همراه داشته است.
مراکز پزشکی هسته‌ای
عرصه: راه‌اندازی مراکز پزشکی هسته‌ای
تعداد: بیش از 250مرکز در نقاط مختلف کشور
مقیاس پیشرفت: تعداد مراکز پزشکی هسته‌ای ایران از یک مرکز در سال 1368به حدود 250مرکز در سال 1403رسیده‌است.
ویژگی مهم: فعالیت در همه استان‌های کشور
میزان اشتغال‌زایی: براساس برخی آمارهای موجود، صنعت پزشکی هسته‌ای چیزی در حدود 4هزارو500 متخصص را به‌صورت مستقیم مشغول کار کرده‌است.
وضعیت تشخیص بیماری‌ها: سالانه حداقل یک میلیون بیمار ایرانی از رادیوداروهای تشخیصی نظیر «تکنسیوم 99-ام» استفاده می‌کنند، چراکه رادیوداروهای تشخیصی در تشخیص بسیاری از بیماری‌ها نظیر خونریزی‌های مغزی، انواع سرطان‌ها، پوکی استخوان و نیز بیماری‌‌های قلبی کاربرد دارند و مؤثرند.
وضعیت تصویربرداری هسته‌ای: تازه‌ترین آمارهای منتشرشده حکایت از آن دارد که حدود 230دستگاه تصویربرداری هسته‌ای در 2نوع ویژه در 31 استان کشور درحال فعالیت است.
دستاورد مهم پلاسمایی
اقدام: ساخت دستگاه تولید پلاسما به‌روش تخلیه سد دی‌الکتریک سطحی (SDBD)
زمان: تیرماه 1404
کاربرد: دارای کاربردهای گسترده در اصلاح سطوح، ضدعفونی و صنایع پزشکی با ایجاد پلاسما در فشار اتمسفری
حوزه‌های استفاده: پزشکی، دندان‌پزشکی، ضدعفونی کردن سطوح، صنعت چاپ و بسته‌بندی، تولید صنعتی ازن، نساجی، صنایع غذایی و کشاورزی
راه‌اندازی کلینیک‌های زخم
اقدام: ساخت کلینیک‌های زخم در شهرهای مختلف کشور
تعداد: برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی ۵۰ درمانگاه درمان زخم دیابتی با فناوری پلاسما
ویژگی: ارائه خدمات نوین و غیرتهاجمی در درمان زخم‌های مزمن ازجمله زخم‌های دیابتی، فشاری، سوختگی و عفونی
روش کار: پلاسمای سرد با تحریک سلول‌های ترمیمی، فعال‌سازی سلول‌های بنیادی و افزایش خون‌رسانی، باعث بازسازی واقعی بافت آسیب‌دیده می‌شود.
اهمیت: تحولی بزرگ در درمان زخم‌های مزمن در کشور
مزیت ویژه: ایران جزو معدود کشورهای دارای فناوری درمان زخم با پلاسمای سرد به‌حساب می‌آید.
نقش صنعت هسته‌ای در توسعه کشاورزی
عرصه: پرتودهی به محصولات کشاورزی
روش کار: استفاده از گاما و شتاب‌دهنده‌ها برای پرتودهی به محصولات کشاورزی
اهمیت: دارای نقش اساسی در کاهش ضایعات محصولات کشاورزی. حدود ۳۰ درصد از ۱۳۰میلیون تن محصولات کشاورزی کشور به ضایعات تبدیل می‌شود و می‌توان با پرتودهی کاهشی اساسی در این میزان ضایعات داد.
ظرفیت: گفته می‌شود تاکنون ظرفیت پرتودهی حدود ۵۰۰هزار تن محصول کشاورزی در سال ایجاد شده‌است.
شیرین‌سازی آب
اقدام: نمک‌زدایی آب با استفاده از نیروگاه‌های هسته‌ای
اهمیت: مقابله راهبردی با مشکل رو به افزایش کم‌آبی در کشور
ظرفیت: برخی کارشناسان حوزه هسته‌ای معتقدند ایران ظرفیت راه‌اندازی 20نیروگاه هسته‌ای برای شیرین‌سازی آب را دارد.
نمونه کاربردی: نیروگاه اتمی بوشهر واحدی دارد که می‌تواند روزانه ۷۰ هزار مترمکعب آب شیرین تولید کند.
رتبه‌های جهانی صنعت هسته‌ای
رتبه نخست جهانی از نظر کیفیت آب سنگین
حضور در جمع ۱۰ کشور تولیدکننده آب سنگین در جهان
رتبه پنجم جهانی در حوزه دستاوردهای هسته‌ای
حضور در جمع 5کشور برتر در حوزه دانش هسته‌ای
جزو 32کشور دارای رآکتورهای هسته‌ای
جزو معدود کشورهای دارای چرخه کامل سوخت هسته‌ای
حضور در جمع 15کشور برتر در عرصه تولید علم رشته شیمی آلی و هسته‌ای
قرار گرفتن ایران در رتبه ۲۹جهانی در سال ۲۰۲۴ میلادی با رشد ۱۰درصدی در تولید برق هسته‌ای
بازگشت جهان به انرژی هسته‌ای
بلژیک؛ لغو قانون ضد‌هسته‌ای
لغو قانون۲۰۰۳: پارلمان فدرال بلژیک با اکثریت آرا قانون کنارگذاشتن تدریجی انرژی هسته‌ای را لغو کرد.
تمدید فعالیت راکتورها: 2رآکتور «دوئل۴» و «تیهانج۳» به‌جای تعطیلی در نوامبر۲۰۲۵، تا ۲۰۳۵ فعال می‌مانند.
انجمن هسته‌ای بلژیک قانون خروج از هسته‌ای را «انحرافی تاریخی» خواند.
دانمارک؛ بازنگری پس از ۴۰ سال
قانون۱۹۸۵: ممنوعیت ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای
رأی پارلمان در ۲۰۲۵: دو‌سوم نمایندگان خواستار آغاز تحقیقات برای استفاده بومی از انرژی هسته‌ای شدند.
ایتالیا؛ بازگشت از تحریم هسته‌ای
همه‌پرسی۱۹۸۷ و قانون۲۰۱۱: ممنوعیت کامل انرژی هسته‌ای
برنامه جدید دولت:
احداث نسل جدید رآکتورهای کوچک‌تر تا ۲۰۵۰
تأمین ۱۱درصد از نیاز انرژی ملی از هسته‌ای تا ۲۰۵۰
آلمان؛ وعده‌های فراموش‌شده
۳نیروگاه فعال همچنان در حال کارند، با وجود وعده تعطیلی تا ۲۰۲۲.
اولاف شولتس: تمدید فعالیت برای جلوگیری از کمبود انرژی
فرانسه؛ شتاب در ساخت نیروگاه‌های جدید
لایحه جدید دولت مکرون: تسریع ساخت رآکتورهای تازه برای افزایش ظرفیت برق هسته‌ای
سهم فعلی انرژی هسته‌ای در تامین برق فرانسه: بیش از ۵۰درصد
اروپا در یک نگاه
۲۴درصد برق اتحادیه اروپا: انرژی هسته‌ای
۳۳درصد: سوخت‌های فسیلی
۲۸درصد: بادی و خورشیدی
۱۵درصد: برق‌آبی
۱۳کشور از ۲۷کشور عضو: دارای نیروگاه فعال
۱۰۳رآکتور فعال در کل اروپا
۵۰درصد از انرژی هسته‌ای اروپا: فقط در فرانسه تولید می‌شود.
در همینه زمینه :
حکایت‌پلاس
نکته‌بازی