« گلبافت اصفهان» در انتظار حمایت

نفیسه زمانی‌نژاد |‌ اصفهان- خبرنگار:

رکود صنایع نساجی مدت‌هاست آغاز شده است؛ به‌طوری که بسیاری از نفس‌های آخر این صنعت سخن به میان می‌آورند. تولید پتو، یکی از منسوجات تولیدی در کشور، مدتی است با رکود مواجه شده‌ و این بحران تعطیلی بسیاری از واحدهای تولیدکننده پتو را به همراه داشته است تا جایی که مسئولان گروه صنعتی پتوی گلبافت اصفهان، که روزگاری یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان پتوی آسیا به شمار می‌رفت، از کاهش تولیدات خود خبر می‌دهند. همین موضوع باعث شده که تعداد کارگران این کارخانه نیز از 1280 نفر در سال های قبل به 280 نفر کاهش پیدا کند. البته به گفته مسئولان این کارخانه، کارگران حقوق معوقه ای ندارند و امید می رود با حمایت مسئولان، در آینده نیروهای متخصص کارخانه دوباره به کار بازگردند.


 رکود واحدهای تولید پتو

گروه صنعتی گلبافت در سال ۱۳۴۸ در شهر اصفهان در فضایی بسیار کوچک و با امکانات اندک، تأسیس شد. در سال‌هایی طولانی شرکت گروه صنعتی گلبافت توانست با نوآفرینی‌های خود در صنعت نساجی در چند مرحله بازار نساجی ایران را با ابتکار عمل خود تسخیر کند. در هر مرحله و در طول سالیان متمادی، این کارخانه محصولات جدید خود را در کیفیت‌های بسیار مطلوب تولید می‌کرد و بازار را در انحصار خود داشت؛ در مواردی هم در خارج از کشور و از جمله در کشورهای صنعتی بسیار پیشرفته‌ای همچون آلمان، ایتالیا و اسپانیا محصولات گلبافت مورد علاقه و فروش قرار گرفت تا جایی که این محصولات به بیشتر کشورهای جهان صادر می‌شد. اما همان‌طور در سال‌های اخیر، به دلایلی نظیر واردات بی‌رویه، استهلاک تجهیزات و... اغلب بخش‌های نساجی استان با رکود مواجه شده‌اند، مدت‌هاست تولیدات این کارخانه بزرگ تولید پتو نیز مانند گذشته خریدار ندارد. 


افزایش قیمت مواد اولیه

در چند ماه اخیر با گرانی دلار و افزایش قیمت مواد اولیه، نرخ تولیدات کارخانه گران‌تر و خریدارانش هم قطعاً کمتر شده‌اند. درواقع افزایش قیمت مواد اولیه به خاطر قیمت ارز از یک‌سو و واردات گسترده پتوهای چینی به کشور از سوی دیگر باعث شده‌اند این کارخانه تولید پتوی خود را به  کمتر از نیمی از ظرفیت خود  کاهش دهد. چنین شرایطی نه‌فقط برای کارخانه گلبافت بلکه تقریباً برای همه کارخانه‌های تولید پتو اتفاق افتاده است در صورتی که طرح و رنگ پتوهای تولید داخل و همچنین مواد اولیه به کار رفته در آن‌ها بسیار بهتر از نمونه‌های مشابه چینی است. اما از آن‌جا که محصولات چینی به‌صورت گسترده و بدون پرداخت عوارض وارد کشور می‌شوند و با نرخ کمتری در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌گیرند، خریداران بیشتری هم دارند. 

به گفته فعالان این بخش، اخذ عوارض نامتعارف، فرسودگی ماشین‌آلات، بالا بودن نرخ بهره‌ بانکی، کمبود نقدینگی و قوانین دست و پاگیر صادرات از عوامل ایجاد بحران در واحدهای پتوبافی است. در کنار این عوامل واردات انبوه پتوی چینی و افزایش 35‌درصدی قیمت مواد اولیه داخلی به خاطر افزایش قیمت ارز نیز خود مزید بر علت است. 
با این روند فعالیت تولیدی به‌ویژه در صنعت نساجی هیچ سودی برای سرمایه‌گذاران نخواهد داشت. چنان‌که هم‌اکنون فقط تعداد اندکی از واحدها با کمتر از25‌درصد ظرفیت خود فعالیت می‌کنند و اغلب، مشغول فروش محصولات موجود در انبار خود با قیمتی بسیار پایین‌تر از قیمت تمام‌شده هستند. 


کیفیت بالای پتوی ایرانی

در مورد شرایط فعلی تولید در کارخانه پتوی گلبافت، «عدنان هراتی» که مدیر این کارخانه در اصفهان است، با اشاره به قدمت 50 ساله گروه صنعتی پتوی گلبافت می‌گوید: این کارخانه در همه استان‌های کشور نمایندگی دارد. وی می‌افزاید: متأسفانه تعدادی از مشکلات در سال‌های گذشته باعث شدند تولیدات این کارخانه کاهش یابد و اخیراً نیز با افزایش نرخ دلار و گرانی مواد اولیه افزایش نرخ نخ‌های مورد استفاده پتوی گلبافت نیز صعودی شد. این تأثیر بر قیمت نهایی پتو، به عدم تمایل به خرید آن و کاهش تولیدات منجر می‌شود. 

 وی تصریح می‌کند: نخی که تا سال گذشته با قیمت هر کیلو 6500 تومان خریده می‌شد، اکنون به 15 هزار تومان رسیده است. واضح است که با این شرایط از تولید پتوی این کارخانه نیز کاسته شده است. این فعال اقتصادی با اشاره به کیفیت بالای پتوی ایرانی و قابلیت رقابت آن با برندهای خارجی می‌گوید: اکنون تعداد تولید پتوی این کارخانه به‌طور روزانه 3 هزار عدد است در حالی که تا دو سه سال گذشته 7 هزار عدد در روز بود. البته در مقایسه با چندین سال قبل، میزان تولیدات بسیار بیشتر کاهش یافته است. هراتی ادامه می‌دهد: فعلاً صادراتی هم وجود ندارد ولی در گذشته پتوی گلبافت به‌طور گسترده به بیش از 40 کشور صادر می‌شد. وی توضیح می‌دهد: کشورهایی مانند آلمان، فرانسه و کشورهای حاشیه خلیج فارس خریدار پتوی گلبافت بودند. اما اکنون به جز از دست رفتن بازارهای صادراتی، در بازار داخلی هم به دلیل گران‌تر شدن پتوی ایرانی و کاهش توان مالی خریداران، استقبال چندانی از پتو نمی‌شود. مدیر کارخانه گلبافت اظهار می‌کند: فعلاً پتوهای چینی به دلیل ارزان‌قیمت‌تر بودن نسبت به دیگرپتوها بیشتر مورد توجه مردم هستند. 

در ادامه هراتی با تاکید بر سرپا بودن این کارخانه می گوید: با وجود برخی شایعات، گلبافت هنوز در حال فعالیت است، تعطیل نشده و فقط از تولیداتش کاسته شده است.
وی در مورد کارگران کارخانه می گوید: تا چند سال قبل 1280 کارگر در کارخانه های گلبافت مشغول فعالیت بودند، اما به مرور زمان این تعداد به 280 نفر رسید. به گفته هراتی، از این تعداد باقی مانده به جز چند نیروی قدیمی که رسمی هستند، بقیه به طور پیمانی مشغول به فعالیتند. وی بیان می کند: امیدواریم با افزایش خطوط تولید نیروهای متخصص کارخانه به کار بازگردند.


 تولید پتو به‌صرفه نیست

همچنین به گفته «مرتضی منصوری»، عضو هیأت رئیسه اتحادیه بافندگان کارگاه‌های نساجی اصفهان، تقریباً نخستین افرادی که وارد بخش تولید پتو شدند صاحبان کارخانه پتوی گلبافت بودند ولی به تدریج از تولیدات آن‌ها کاسته شد و اخیراً هم رو به تولید سایر محصولات صنایع خواب مانند بالش و تشک آورده‌اند؛ البته کم‌وبیش تولید پتوی گلبافت هم ادامه دارد. این مسئول می‌افزاید: از یک سو افزایش برندهای پتوی داخلی و خارجی، تولید پتوی گلبافت را تحت‌الشعاع خود قرار داده است، از طرفی هم نرخ صعودی دلار باعث شده است قیمت مواد اولیه افزایش یابد و بر نرخ نهایی تولیدات تأثیر بگذارد. ضمن آن که خطوط تولید بسیاری از کارخانه‌های داخلی فرسوده و قدیمی است با این شرایط است که در کل تولید پتو در کشور چندان به‌صرفه نیست. به گفته این فعال صنف نساجی، فعلاً صرفه با واردات است چون مردم هم از جنس وارداتی ارزان‌قیمت چینی بیشتر استقبال می‌کنند. منصوری اظهار می‌کند: متأسفانه گرانی دلار شرایطی بسیار دشوار را برای تولیدکنندگان ایجاد کرده است. شرایطی که منجر به رکود بیشتر تولید نسبت به گذشته و تعطیلی بسیاری از واحدهای تولیدی شده است.