گزارش
خیالبافی‌آمریکایی در دیگو گارسیا
همه‌‌چیز درباره پایگاه جنگ‌های امپریالیستی آمریکا
بهاره محبی-روزنامه‌نگار
با بالا گرفتن تنش‌های منطقه‌ای و لفاظی‌های مقام‌های آمریکایی به‌ویژه درباره برنامه هسته‌ای ایران، بارها نام دیگو گارسیا شنیده شده است؛ جزیره‌ای استراتژیک در اقیانوس هند که آمریکا حجم زیادی از تسلیحات نظامی خود ازجمله بمب‌افکن‌های رادارگریز بی2را در آن مستقر کرده است؛ سرزمینی که گرچه روی کاغذ متعلق به انگلیس و بازمانده عصر استعمارگری بریتانیا است اما درواقع از ساکنان اصلی آن غصب شده و اکنون در عمل به پادگان نظامی آمریکایی‌ها تبدیل شده است. با این حال، ایران قادر است با موشک‌های دوربرد خود، این جزیره را هدف قرار دهد.
دیگو گارسیا کجاست؟
جزیره دیگو گارسیا در قلب اقیانوس هند پایگاهی برای تمام جنگ‌های بزرگ آمریکا در منطقه بوده است؛ از عراق گرفته تا افغانستان.
اما این جزیره دورافتاده و ظاهراً بی‌حاشیه، تاریخچه غمباری از بی‌عدالتی استعماری را با خود دارد. ساکنان اصلی آن، چاگوسی‌ها، به زور اخراج شدند تا راه برای ایجاد این پایگاه باز شود.
انگلیس، تحت فشار واشنگتن، این مجمع‌الجزایر را از موریس جدا و آن را از نظر قومی پاکسازی کرد.
در سال 2024بود که لندن سرانجام موافقت کرد که این جزایر را به موریس بازگرداند، اما همچنان تحت اجاره آمریکاست که عملا به پایگاهی برای جنگ‌های امپریالیستی آمریکا تبدیل شده است.
اهمیت استراتژیک جزیره
این جزیره به‌دلیل موقعیت مکانی خود در مرکز اقیانوس هند، از اهمیت نظامی و راهبردی فوق‌العاده‌ای برخوردار است.
این موقعیت امکان دسترسی آسان به مناطق کلیدی غرب آسیا، شرق آفریقا و جنوب آسیا را برای آمریکا فراهم می‌کند.
این جزیره به‌عنوان یک مرکز لجستیکی، پایگاه هوایی برای بمب‌افکن‌های دوربرد و یک بندر برای ناوهای بزرگ، نقش مهمی در عملیات نظامی آمریکا در منطقه ایفا کرده است.
تلاش ناکام چاگوسی‌ها برای بازگشت
چاگوسی‌ها از زمان اخراج اجباری خود، تلاش‌های زیادی برای بازگشت به سرزمین‌شان انجام داده‌اند.
آنها پرونده‌های حقوقی متعددی را در دادگاه‌های انگلیس و مجامع بین‌المللی مطرح کرده‌اند و خواستار حق بازگشت و جبران خسارات وارده از سوی آمریکا و انگلیس شده‌اند.
دادگاه بین‌المللی دادگستری (ICJ) در سال 2019رأی داد که حاکمیت انگلیس بر مجمع‌الجزایر چاگوس غیرقانونی است و لندن باید اداره این جزایر را هرچه سریع‌تر به بومیان این منطقه واگذار کند.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز با صدور قطعنامه‌ای از انگلیس خواست تا ظرف 6ماه روند واگذاری این جزایر به موریس را آغاز کند.
انگلیس و موریس در اکتبر سال 2024به توافق سیاسی‌ای دست یافتند که براساس آن، حاکمیت مجمع‌الجزایر چاگوس به موریس منتقل خواهد شد. با این حال، براساس این توافق، دیگو گارسیا به‌مدت 99سال دیگر تحت اجاره آمریکا باقی خواهد ماند.
با وجود توافق اخیر، مسئله دیگو گارسیا همچنان پیچیده است و آینده این جزیره و ساکنان تبعید شده آن در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
نقش دیگو گارسیا در جنگ عراق
فرودگاه‌های دیگو گارسیا در سال 1987برای استقرار بمب‌افکن‌های بی52 آمریکا بهینه‌سازی شد؛ هواپیماهایی که قادر به حمل محموله‌های بزرگ و مهمات هدایت‌شونده دقیق هستند. این بمب‌افکن‌ها در طول جنگ خلیج‌فارس برای حمله به مراکز فرماندهی و کنترل عراق و بار دیگر در آغاز تهاجم و اشغال افغانستان و عراق، حیاتی بودند.
آنطور که تارنمای میدل ایست‌ای نوشته اواخر دهه 1990بود که آمریکا بمباران پراکنده‌ای را علیه ارتش صدام حسین در عراق انجام می‌داد، اما عربستان سعودی در مورد اجازه دادن به واشنگتن برای پرواز هواپیماهای جنگی از فرودگاه‌های خود تعلل می‌کرد. پس استراتژیست‌های نظامی آمریکا در آن زمان طرح‌هایی را برای استفاده از بمب‌افکن‌های بی52مستقر در دیگو گارسیا برای بمباران مناطق مختلف عراق تهیه کردند.
بمب‌افکن‌های آمریکایی در آن زمان به‌طور مستقیم از دیگو گارسیا برای هدف قرار دادن مواضع نیروهای عراقی پرواز
کردند.
سکوی پرتاب جنگ‌های فرامرزی آمریکا
با خالی شدن جزیره و توسعه باند فرودگاه، دیگو گارسیا به سرعت به محور استراتژی‌های جنگی فرامرزی آمریکا تبدیل شد.
این جزیره نقش کلیدی در عملیات ناموفق آمریکا در ایران موسوم به پنجه عقاب (واقعه طبس) در سال 1980و بعداً در طول جنگ ایران و عراق ایفا کرد.
دانشجویان ایرانی در ۱۳ آبان سال 1358هجری شمسی ۵۳ آمریکایی را در سفارت آمریکا در ایران گروگان گرفتند. پس از تلاش‌های ناکام آمریکا برای آزادی آنها، طرح حمله شبانه به تهران با نام «پنجه عقاب» در اردیبهشت ۵۹ کلید خورد. 6هواپیمای سی۱۳۰ و ۹۰ کماندوی نیروی دلتا از جزیره دیگوگارسیا به طبس منتقل شدند. اما توفان شن، برخورد یک هواپیما و بالگرد، و برجای ماندن 5 بالگرد دیگر، منجر به کشته شدن ۸ نفر و شکست کامل عملیات شد.
رازهای کثیف دیگو گارسیا
در کتاب «جزیره شرم: تاریخ پنهان پایگاه نظامی ایالات متحده در دیگو گارسیا» به قلم دیوید واین آمده است:
رفتارهایی چون اخراج اجباری بومیان برای ساخت پایگاه‌های نظامی در اقصی نقاط جهان ازجمله چاگوسی‌ها در دیگو گارسیا گرچه در تاریخ آمریکا بی‌سابقه نیست اما آنچه این مورد را استثنا می‌کند دروغ‌هایی است که مقام‌های آمریکایی برای پنهان کردن و کتمان این جنایت گفته‌اند.
به‌عنوان مثال، دین راسک وزیر امور خارجه آمریکا در سال‌های 1961تا 1969این جزایر را تقریباً خالی از سکنه خوانده بود.
دولت آمریکا در زمان ریاست‌جمهوری لیندون جانسون در ژوئن 1964نیز به روزنامه واشنگتن پست فشار آورد تا گزارشی را که درباره ساکنان این جزایر نوشته شده بود منتشر نکند.
2استراتژی ایران برای رسیدن برد موشک‌ها به دیگو گارسیا
فاصله 3800کیلومتری پایگاه دیگو گارسیا محل استقرار بمب‌افکن‌های سنگین آمریکا با خاک ایران، یک چالش فنی برای برقراری توازن بازدارندگی است. با وجود آنکه تصور می‌شود حداکثر برد موشک‌های ایران 2500کیلومتر است، ایران از 2 طریق می‌تواند پایگاه استراتژیک آمریکا در اقیانوس هند را در تیررس موشک‌هایش قرار دهد؛ نخست کاهش وزن 500تا 1500کیلوگرمی سر جنگی موشک‌های قدر، عماد، سجیل و خرمشهر و دوم شلیک از طریق سکوهای نصب شده روی شناورهای نظامی.
در همینه زمینه :