گزارش
۳۴ درصد مساحت خزر خشک می‌شود
کارشناسان محیط‌زیست نسبت به بحران خشکیدگی خزر هشدار می‌دهند
مجید جباری-روزنامه‌نگار
«خزر» در وضعیت بحرانی قرار دارد. کاهش شدید تراز آب این دریاچه در سال‌های اخیر، این پهنه آبی بزرگ را با چالش‌های گوناگونی مواجه کرده است. کارشناسان، این موضوع را فاجعه محیط‌زیستی قلمداد می‌کنند و معتقدند تا ۷۵سال دیگر یک سوم وسعت این دریاچه خشک می‌شود و خشکی بخش‌هایی از خزر تأثیر منفی بر تالاب‌های ساحلی به‌ویژه تالاب انزلی و حتی خلیج گرگان خواهد داشت. بهره‌برداری بی‌رویه و تامین نشدن حقابه تالاب‌ها، کاهش ورودی آب از رودخانه‌ها به‌ویژه رود ولگا که ۸۵درصد آب ورودی خزر را تامین می‌کند در کنار افزایش دما و تبخیر بالا از عوامل کاهش تراز آب خزر در سال‌های اخیر است. آنطور که کارشناسان می‌گویند، اگر این روند ادامه پیدا کند، دریاچه خزر تا پایان قرن ۲۱ به‌طور قابل توجهی کوچک و درصورت تشدید کاهش تراز آب، این دریاچه در سال‌های نه‌چندان دور ناپدید می‌شود.
تأثیر پسروی خزر بر اکوسیستم‌های شمال ایران
علی ارواحی، متخصص مدیریت زیست‌بوم‌های تالابی: پسروی آب دریاچه خزر و کاهش تراز آن علاوه بر تأثیراتی که روی پهنه آبی دریا می‌گذارد، می‌تواند باعث افزایش غلظت نمک آب دریا، توسعه شوره‌زارها و بیابان‌زایی در سواحل شمالی ایران و دیگر کشورهای حاشیه خزر شود. از طرف دیگر این پسروی و کاهش تراز باعث می‌شود دهانه ورودی تالاب‌های ساحلی در شمال کشور از ساحل دریا فاصله بگیرد؛ در نتیجه سرعت و شدت انتقال آب از تالاب‌های ساحلی به سمت دریا افزایش می‌یابد. وقتی تراز دریاچه خزر پایین می‌آید، فاصله بین دهانه ورودی تالاب تا ساحل، می‌تواند تخلیه تالاب‌های ساحلی شمال کشور را سرعت ببخشد. درصورت ادامه شرایط حاضر، احتمال اینکه خلیج گرگان تا ۱۰ سال آینده شرایط بسیار خشکی را تجربه کند، یا تالاب انزلی در شرایط بدتری نسبت به امروز قرار گیرد، زیاد است.
تالاب‌ها و اکوسیستم‌هایی که با کاهش تراز آب خزر با بحران مواجه می‌شوند، عبارتند از: خلیج گرگان، تالاب انزلی، تالاب گمیشان، تالاب میانکاله، تالاب کیاشهر، تالاب زیباکنار و پارک ملی بوچاق
