گزارش
تقویم دریا
صیادان جنوب از گذشته‌های دور برای سفرهای دریایی و صید به طبیعت و تغییرات آن توجه می‌کردند
محمود مولایی- روزنامه‌نگار
تقویم محلی صیادان،دریانوردان و کشاورزان سواحل خلیج فارس(هرمزگان) قدمتی بیش از 100سال دارد. به‌علت اینکه در زمان‌های قدیم علم پیشرفت چندانی نکرده بود، قدیمی‌ها براساس تجربه با توجه به تغییرات طبیعت، امور کاری و زندگی خود از قبیل سفرهای دریایی، کشاورزی، دامداری، صید و صیادی را برنامه‌ریزی می‌کردند تا به مشکل جدی برنخورند.
شهریماه
شهریماه نخستین فصل از تقویم محلی سواحل خلیج‌فارس است و با شروع آن نوروز صیادی برگزار می‌شود. نوروز صیادی یک هفته است و صیادان در روز آخر تیر نه ماهی صید می‌کنند و نه می‌خورند. مدیرعامل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم به همشهری می‌گوید: «فصل شهریماه، فصل ثمر درختانی چون نخل هلیلی، نخل برهی، انگور، انبه، لیموترش، هندوانه، خربزه، زیتون، انار، تمر هندی، پرتقال محلی، توت‌فرنگی، سبزیجات و... است.» در شهریماه ماهیان مختلفی مانند شورت، کاشخ، میگو، کوسه، حلواسفید و حلواسیاه، سرخو، سارم، چنگو، تلوت(آهوماهی)، گلو، شیگ، هامور و... صید می‌شود.
از 12شهریور تا 21شهریور دهه سی فصل شهریماه می‌شود که به تازگی از آن گذشتیم. ایوب زارعی درباره اینکه چه تغییرات آب‌وهوایی در این دهه رخ می‌دهد، می‌گوید: «در این دوره کاهش دمای هوا را داریم و درواقع هوا بهتر می‌شود. صبح‌ها گرم و شرجی است و عصرها باد جنوب‌غربی را داریم و احتمال بارش باران هم وجود دارد.»
گرما
فصل گرما برخلاف 3فصل دیگر فقط 65روز است. به‌گفته زارعی، این فصل با افزایش گرمای هوا همراه است. او می‌گوید: «اوج گرما در این فصل از 19تیر شروع می‌شود و 7مرداد به پایان می‌رسد. پس از آن به‌تدریج بادهای کوش شروع می‌شود که گاهی با تندباد همراه است.»
این فصل زمان برداشت عسل پل چت، گارُمِ زنگی، انگور، انجیر، زیتون، انبه، لیموترش، نخل خصاب، نخل مرداسنگ و... است.
زمستان
فصل زمستان با چله بزرگ و چله کوچک همراه است. مدیرعامل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم می‌گوید: «در این فصل ابتدا چله بزرگ زمستان و با پایان‌یافتن آن چله کوچک را داریم. بارش‌های زمستانه آغاز می‌شود و فصل با اوج سرما همراه است.» از میوه‌های این فصل می‌توان به انار، تمر هندی، نارنج، قارچ، نارنگی، کنار، گوجه و... اشاره کرد. زارعی همچنین یادآور می‌شود: «این زمان، فصل صید ماهی‌هایی مانند شیرماهی، سرخو، جهرو، سمان، شهری(گدیر)، راشگو، زرده(دبان)، مرکب(هنکاس)، اسبک (یال‌اسبی)، کبوتر، خرچنگ و... است.» فصل زمستان هم مانند فصل شهریماه 100روزه است.
جووا
جووا فصل تولیدمثل جانوران و تخمگذاری اغلب پرندگان بومی است. به‌گفته مدیرعامل میراث‌فرهنگی قشم، این فصل با احتمال وزش بادهای سهیلی و گاهی کوش و احتمال بارش‌های پراکنده و رگباری همراه است. زارعی می‌گوید: «جووا فصل برداشت عسل بهاری، نارنج، پرتقال محلی، سبزیجات، نارنگی، قارچ، موز و غیره است.» همچنین در این فصل ماهی‌هایی مانند شورت، کاشخ، گباب(هوور)، شهری(گدیر)، کر(میش‌ماهی)، حلواسفید و حلواسیاه، سرخو، گلو، زرده(دبان)،گر(گور)، شمسک، جهرو، سمان،گووک و... است. او تأکید می‌کند: «فصل جووا 100روزه است و به‌طور کلی فصل برداشت به‌حساب می‌آید.»
شهریماه
آغاز: 23 مرداد
پایان: 30 آبان
زمستان
آغاز: 1 آذر
پایان: 10 اسفند
جووا
آغاز: 11 اسفند
پایان: 19 خرداد
گرما
آغاز: 20 خرداد
پایان: 22 مرداد
در همینه زمینه :
رمان
زندگی
گزارش
