مؤثرترین شیوه‌های کنترل دیابت از راه تغذیه

آرش نهاوندی؛ روزنامه‌نگار

در گفت‌وگویی با دکتر کورش جعفریان، متخصص تغذیه، به نکته‌هایی درباره نسبت تغذیه و دیابت اشاره شده است که با هم خلاصه‌ای از آنها را مرور می‌کنیم.
مهم‌ترین منابع دارای قند و کربوهیدرات بالا برنج، سیب‌زمینی و نان هستند.
برخی از افراد هم به نوشیدنی، یا مربا و عسل علاقه دارند که این مواد خوراکی هم دارای قند بالایی است.
گفته می‌شود که لیموشیرین قند دارد، اما این دلیل نمی‌شود که خوراکی بدی باشد. یا به‌عنوان مثال سسی که خورده‌اید قدری قند داشته. آنقدر مقادیر قند در این خوراکی‌ها کم است که به‌حساب نمی‌آید.
در تغذیه افراد دیابتی 2 فاکتور بسیار مهم است: یکی شاخص گلیسمی به این معنا که این ماده غذایی که می‌خورم چقدر قند خون را بالا می‌برد. به‌عنوان مثال زمانی که هندوانه می‌خورید قند خون بسیار سریع بالا می‌رود، اما چرا؟ به‌دلیل اینکه هندوانه شاخص گلیسمی بالایی دارد. فاکتور دوم نیز به این ارتباط دارد که چقدر کربوهیدرات با چه شاخصی در آن ماده غذایی وجود دارد.
بدترین ماده غذایی برای یک فرد دیابتی برنج است که‌هم شاخص گلیسمی و هم شاخص کربوهیدرات بالایی دارد.
متأسفانه گاهی در جامعه گفته می‌شود لبنیات کربوهیدرات دارد، این چیز پوشیده‌ای نیست و ما هم از آن آگاه هستیم. اما آیا شما کربوهیدرات موجود در لبنیات را با کربوهیدرات موجود در برنج یا ماکارونی مقایسه می‌کنید؟ طبیعتا میزان کربوهیدرات این خوراکی‌ها با یکدیگر قابل مقایسه نیستند.
می‌گویند عسل قند خون را بالا نمی‌برد، درحالی‌که اصلا اینطور نیست. شیرینی عسل تقریبا برابر با شکر است و تفاوت چندانی با آن ندارد.
مهم‌ترین فاکتور در تغذیه دیابتی‌ها این است که فرد چه مقدار کربوهیدرات را در چه وعده‌های غذایی مصرف می‌کند. فرض کنید فردی 2 وعده کربوهیدرات نمی‌خورد، اما بعد در یک وعده 200یا 250گرم کربوهیدرات می‌خورد. این خطرناک است.