ان‌اف‌تی؛ اسم رمز کلاهبرداری

عمادالدین قاسمی‌پناه-روزنامه‌نگار

حوزه‌های مالی با ظهور فناوری و توسعه روزافزون آن در همه عرصه‌ها، بسیار برجسته شدند. دارایی‌های دیجیتال مانند رمزارز و ان‌اف‌تی هم از پروژه‌های فناورانه بودند که بسیاری را جذب خود کردند. NFT (توکن‌های غیرمثلی یا غیرقابل معاوضه) هم در دوره‌ای به‌ویژه در دوره کرونا بازار بسیار هیجان انگیزی داشت. درواقع، ان‌اف‌تی به معنی خلق یک اثر و تبدیل آن به دارایی دیجیتال با حق مالکیت (کپی‌رایت) بود. اما در این میان کلاهبرداری‌ها و سودجویی‌های متعددی هم دامن بسیاری را گرفت. اکنون درباره ان‌اف‌تی حداقل در ایران کمتر شنیده می‌شود و تعداد محدودی در این بازار حاضر هستند. علت استقبال مردم از این بازار با انگیزه مالی، تبلیغاتی بود که درباره آن صورت می‌گرفت. برخی از این تبلیغات شامل عباراتی چون «تصاویر دیجیتال بدون اجازه از سازنده یا مالک بارگذاری نخواهد شد»، «در متاورس از ان‌اف‌تی استفاده بسیاری خواهد شد» و «در آینده به‌عنوان یک دارایی دیجیتال می‌تواند نقش مهمی داشته باشد» بوده‌اند.

فعالان ان‌اف‌تی
رضا میرزاجان، کارشناس حوزه دارایی‌های دیجیتال در گفت‌وگو با همشهری و در پاسخ به این پرسش که چه کسانی فعالان بازار ان‌اف‌تی را تشکیل می‌دهند، می‌گوید: «بعضی افراد در قالب هنرمند یا خالق(creator) در اکوسیستم ان‌اف‌تی فعالیت می‌کنند. برخی دیگر، گردآورنده(collector) هستند که خرید و فروش می‌کنند و گروه سوم هم creator collector هستند که هم خالق هستند و هم خرید و فروش می‌کنند.»

سقوط ان‌اف‌تی
اگرچه ان‌اف‌تی ابتدا با استقبال مردم روبه‌رو شد، اما به مرور زمان و با سقوط بازار کریپتو، بازار ان‌اف‌تی هم دچار چالش شد. این کارشناس علت دیگر این موضوع را اینگونه توضیح می‌دهد: «هنرمندانی که ان‌اف‌تی تولید می‌کردند به مرور زمان از این بازار خارج شدند و مجموعه این عوامل باعث شد که ان‌اف‌تی دیگر آن جذابیت و رونق سابق را نداشته باشد.» به‌گفته میرزاجان، بیشتر افرادی که در ایران در این حوزه فعالیت می‌کنند به‌خاطر جنبه مالی ان‌اف‌تی در این بازار حضور دارند. او با اشاره به اینکه، اگرچه پیش از این هر چیزی در قالب ان‌اف‌تی خرید و فروش می‌شد، می‌گوید: «اکنون این دارایی دیجیتال به دلایل مختلف خریداران را با نوعی محافظه‌کاری روبه‌رو کرده است.» به‌عبارت دیگر، خریداران در شرایط فعلی از خالقانی خرید می‌کنند که working cess دارند. این اصطلاح به این معنی است که خالق در اکانت‌های خود در پلتفرم‌ها ویدئویی یا عکسی از مراحل خلق اثر داشته باشد که نشان‌دهنده اصالت اثر باشد.

وضعیت ان‌اف‌تی در ایران
کارشناس حوزه رمزارز درباره وضعیت این دارایی دیجیتال می‌گوید: «در ایران هنرمندان یا خالقان گمنامی داشته‌ایم که از این طریق درآمد خوبی داشته و در بازار ان‌اف‌تی اعتبار داشته‌اند، اما اینکه بگوییم این افراد تأثیر فوق‌العاده‌ای در این حوزه داشته‌اند، حداقل من ندیده‌ام.» میرزاجان ادامه می‌دهد: «در این میان، عده‌ای هستند که اثر هنری تولید نمی‌کنند، اما معامله‌گر هستند و روش‌های مختلفی هم برای معامله ان‌اف‌تی وجود دارد.»

مکث
مردم مراقب سودجویان باشند
کارشناس فناوری‌های نوین مالی به مردم توصیه می‌کند که مراقب کلاهبرداران باشند و یکی از روش‌های کلاهبرداری را تبلیغات فروش پکیج آموزش ان‌اف‌تی عنوان می‌کند. به‌گفته میرزاجان واضح‌ترین دلیل این است که کسی که می‌تواند ثروتمند شود، چرا باید به دیگران راه ثروتمند شدن را آموزش دهد؟ چرا خودش از همین روش برای ثروتمند شدن استفاده نمی‌کند؟   او می‌گوید: «این کار یک آموزش پایه و ابتدایی دارد و پس از آن هنر پروموت کردن و ایجاد ارتباط با معامله‌گران و حضور در شبکه‌های اجتماعی است. همچنین علاقه‌مندان باید یک نقشه راه برای پروژه خود داشته باشند.» به‌گفته میرزاجان، نکته دیگر این است که بسیاری از کسانی که ایونت برای ان‌اف‌تی و آموزش آن برگزار می‌کنند برای پروموت کردن خود این کار را می‌کنند.