خودکفایی در درمان بیماری‌های چشم

ایران در درمان بیماری‌های چشمی و پیوند چشم جزو 15کشور برتر جهان است و هیچ بیماری‌ را هم به خارج از کشور اعزام نمی‌کند؛ این درحالی است که پیش از انقلاب اسلامی و به‌علت نبود متخصص و تجهیزات چشم‌پزشکی در جراحی قرنیه، پیوند چشم و مشکلات شبکیه، بسیاری از بیماران طبق کمیسیون و تشخیص پزشک به کشورهای خارجی اعزام می‌شدند، اما حالا نه‌تنها تمامی درمان‌های پیشرفته در کشور صورت می‌گیرد که به خودکفایی در برخی زمینه‌ها ازجمله تولید قرنیه مصنوعی نیز رسیده‌ایم. همچنین سالانه 800هزار جراحی آب‌مروارید در کشور انجام می‌شود که جزو پیشرفته‌ترین اعمال جراحی در جهان است.

قطب چشم‌پزشکی در خاورمیانه
محمود جباروند، دبیر بورد چشم‌پزشکی وزارت بهداشت درباره وضعیت چشم‌پزشکی در کشور با تأکید بر اینکه ۸۰درصد موارد نابینایی با تشخیص و درمان بموقع قابل درمان است، گفت: «ایران از نظر وضعیت تحقیقات و پژوهش در حوزه چشم‌پزشکی با کشورهای پیشرفته برابر است و به‌دلیل گستردگی و کیفیت بالای ارائه خدمات و درمان چشم‌پزشکی هیچ بیماری به خارج اعزام نمی‌شود و حتی بیماران زیادی از کشورهای مختلف به‌خصوص همسایه برای درمان به ما مراجعه می‌کنند.»
به‌گفته این پزشک، ایران به‌عنوان قطب چشم‌پزشکی خاورمیانه مطرح است و سطح دانش و تجهیزات چشم‌پزشکی کشور از نظر جراحی و آموزش علمی با دنیا برابری می‌کند: «به‌دلیل اینکه خدمات درمانی این حوزه در کشور ارزان‌تر از سایر کشورهاست و همچنین به‌دلیل تامین بودن تجهیزات مدرن و مهارت زیاد پزشکان ایرانی، بیماران خارجی هم تمایل دارند در کشور ما جراحی‌های خود را انجام دهند.»
جباروند همچنین تولید قرنیه مصنوعی را از دستاوردهای مهم پزشکی در کشور عنوان کرد و افزود: «پیوند از طریق قرنیه مصنوعی برای بیمارانی انجام می‌شود که نمی‌توانند از بافت انسانی و سلول‌های بنیادی پیوند بگیرند و تاکنون جراحی ها در این زمینه موفقیت‌آمیز بوده و بینایی خود را به‌دست آورده‌اند. در زمینه کاربرد سلول‌های بنیادی هم پیشرفت‌های چشمگیری در کشور حاصل شده و اکنون در بین دانش‌آموختگان ایرانی، افراد توانمند و باهوشی هستند که قادرند تحقیقات کاربردی سطح بالا را انجام داده و مدیریت کنند. ایجاد تیم‌های تحقیقاتی و گسترش این پژوهش‌ها در سطوح کاربردی و عملیاتی که نیازهای کشور را رفع کند، نیازمند حمایت مالی و معنوی است.»
او از فعالیت 2500 چشم‌پزشک در کشور خبر داد و تأکید کرد: «به‌دلیل تخصص بالا و عملکرد مناسب پزشکان، همچنین وجود مراکز خصوصی و دولتی در حوزه‌ چشم‌پزشکی، مشکل بیمارانی که مراجعه‌ می‌کنند، بموقع تشخیص داده شده و به سرعت تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند و بینایی‌شان را به‌دست می‌آورند.»‌

چشم‌ها در معرض چه آسیب‌هایی قرار دارند؟
جباروند درباره بیماری‌های چشمی در کشور هم می‌گوید: «بیشترین عامل کم‌بینایی به‌دلیل آب مروارید است که با توجه به سیاست‌های اعمال شده، وجود مراکز چشم‌پزشکی و پایین بودن هزینه‌های چشم‌پزشکی نسبت به کشورهای منطقه، مردم به آسانی به چشم‌پزشک مراجعه می‌کنند و در صورت لزوم، تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند.»
 این پزشک همچنین استفاده از تبلت و موبایل برای سنین مختلف را آسیب‌زا عنوان کرد و گفت: «این تجهیزات برای کودکان زیر ۲سال سم است و باعث آسیب به رشد مغزی آنها می‌شود.
در این‌باره توصیه می‌شود که والدین اجازه استفاده از این وسایل را ندهند. برای افراد بالاتر از ۲ سال هم باید محدودیت ایجاد شود و این زمان بیشتر از یک ساعت نباشد. برای سایر گروه‌های سنی هم باید این ابزار دارای فونت‌های بزرگ‌تری باشد که به چشم فشار نیاید؛ زیرا استفاده بیش از حد از این وسایل باعث خشکی و قرمزی چشم می‌شود و بار مراجعات به مراکز چشم‌پزشکی را افزایش می‌دهد.»
 او ادامه داد: «افراد مبتلا به دیابت به‌علت مطلع نبودن یا کنترل بد بیماری و تحت‌تأثیر بالابودن قند خون، با آسیب به شبکیه‌ چشم و ازجمله عارضه و خونریزی و همچنین تورم شبکیه‌ مرکزی و افت دید مواجه می‌شوند که البته با پیشرفت‌هایی که در کشور انجام شده آنها نیز تحت درمان قرار می‌گیرند و بیماری‌شان کنترل می‌شود.»
جباروند تأکید کرد: «بیمارانی که دچار ضربه‌های ناشی از تروماهای نافذ یا تروماهای غیرنافذ شده و عصب بینایی‌شان پاره شده، از نابینایی رنج می‌برند و ترمیم آنها مشکل است. همچنین کسانی که مشروبات الکلی غیراستاندارد استفاده می‌کنند، ممکن است بینایی خود را از دست بدهند و باید سریع‌تر به مراکز چشم‌پزشکی مراجعه کنند.»
 این مسئول با تأکید بر اینکه به‌دلیل هزینه‌ها و تعرفه‌های بسیار کم حتی در مقایسه با کشورهای خیلی عقب‌مانده، مردم به‌راحتی خدمات درمانی این حوزه را دریافت می‌کنند، عنوان کرد: «امیدواریم با حمایت مسئولان تعرفه‌های خدمات چشم‌پزشکی در کشور واقعی شود تا مراکز درمانی بتوانند دستگاه‌های به‌روز را جایگزین و دستگاه‌های قدیمی را از دور خارج کنند؛ اتفاقی که باعث می‌شود کیفیت خدمات تشخیصی و درمانی در چشم‌پزشکی به‌روز و حفظ شود.»