فوق‌العاده

جواد نصرتی | خبرنگار:



***

ورود به فاز نظامی؛ نقطه، ‌ته خط

آخر خرداد 60، نقطه عطفی در تاریخ انقلاب اسلامی به شمار می‌رود. در این روز، سازمان منافقین، وارد مسیری شد که در نهایت به وطن‌فروشی و همسنگر شدن با دشمنان ایران ختم شد. سی‌ام خرداد 1360، این سازمان به اصطلاح، تغییر فاز داد و رسما مبارزه مسلحانه علیه نظام ایران را شروع کرد. این سازمان، در ماه‌های بعد از انقلاب، مشی سیاسی داشت و به‌خاطر جذابیت ذاتی‌اش به‌عنوان یک سازمان چپ و اسلامی، جوانان زیادی را به‌خود جذب کرده بود. با دور شدن از پیروزی انقلاب اسلامی، کادر مرکزی سازمان هم از مشی که در ظاهر نشان می‌داد دورتر شد و رویه تمامیت‌خواه و خشن خود را بیشتر نمایان می‌کرد. در روز 30خرداد 60، هواداران سازمان به درخواست کادر مرکزی به خیابان‌های چندین شهر ازجمله تهران آمدند. این گردهمایی، همزمان با بررسی عدم‌کفایت مسعود رجوی در مجلس برگزار شد اما با نزدیک شدن به عصر، درگیری میان هواداران سازمان و مخالفان آنها بالا گرفت و خیابان‌های مرکزی تهران و به‌خصوص میدان فردوسی و اطراف آن، شاهد شدیدترین درگیری‌های خیابانی بعد از انقلاب شد. این سازمان در همان روز‌، در پیامی تغییر فاز خود از سیاسی به نظامی را اعلام کرد و بقیه ماجرا، چیزی است که همه می‌دانیم. منافقین امید زیادی داشتند با تغییر فاز، موفق شوند در همان سال 60باعث سقوط نظام جمهوری اسلامی شوند و ترورهای گسترده‌ای مانند بمبگذاری دفتر حزب جمهوری اسلامی و دفتر نخست‌وزیری را با رویکرد جدید ترتیب دادند. با خنثی شدن این طرح‌ها، سازمان در نهایت مجبور شد به عراق برود و به یکی از بی‌شرمانه‌ترین اقدامات تاریخ این سرزمین تن دهد؛ همکاری با کشور متخاصم. برخی منابع مدعی‌اند تغییر فاز سازمان، خواست و اراده مسعود رجوی بوده و دیگر اعضای کادر مرکزی با آن چندان موافق نبوده‌اند. همچنین گفته می‌شود که رجوی، این تصمیم را پس از مشورت با کشورهای بیگانه مانند فرانسه و عراق گرفته است.

   روایت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی

طرح عدم‌کفایت سیاسی آقای بنی‌صدر در دستور بود... جمعیت عظیمی از حزب‌اللهی‌ها در بیرون مجلس جمع شده بودند و خواستار سرعت کار بودند... گروهک‌های مجاهدین خلق، پیکار، رنجبران، اقلیت فدایی و... تدارک وسیعی برای ایجاد آشوب و جلوگیری از کار مجلس دیده بودند و به‌نحوی اعلان مبارزه مسلحانه کرده‌اند. از ساعت4 بعد از ظهر به خیابان‌ها ریختند و تخریب و قتل و غارت و آشوب را در تهران و بسیاری از شهرستان‌ها آغاز کردند. کم کم نیروهای سپاه و کمیته‌ها و حزب‌اللهی‌ها به مقابله برخاستند. من در مجلس بودم. صدای تیراندازی از چندین نقطه شهر به گوش می‌رسید. خبر از جراحت و شهادت عده‌ای نیز می‌رسید... نزدیک غروب آقای زواره‌ای، مسئول ستاد امنیت آمد و نوار ضبط شده از ارتباطات تلفنی مرکز فرماندهی مجاهدین خلق با رابط‌های آشوب خیابانی را آورد که برنامه وسیع تخریب و آشوب آنها را مشخص می‌کرد. اوایل شب آشوبگران شکست خوردند و متفرق شدند، بدون اینکه کار مهمی از پیش ببرند، به جز تخریب چند ماشین و مرگ و جرح چند نفر از طرفین. شب را در مجلس ماندم. نخستین جلسه شورای ریاست‌جمهوری، به‌خاطر عدم‌دسترسی به رئیس‌جمهور که متواری است با حضور آقایان بهشتی و رجایی و من در دفتر من تشکیل شد. برای امضای آیین‌نامه مصوب مجلس و ضمنا در مورد مسائل جاری و آینده ریاست‌جمهوری هم تبادل نظر کردیم... خبر رسید که خانم بنی‌صدر را هم بازداشت کرده‌اند. نظر دادیم ایشان را آزاد کنند و در خانه تحت نظر داشته باشند.