چشمِ پزشکی ایران

حمیدرضا محمدی

او را اگر در حال حاضر، کهنسال‌ترین پزشک ایرانی بدانیم، سخنی به گزافه نگفته‌ایم و به بیراهه نرفته‌ایم. با حافظه حیرت‌انگیزی که دارد، زمان‌ها، مکان‌ها، آدم‌ها و اتفاق‌ها را دقیق و صحیح به‌خاطر می‌آورد، حتی به تحلیل هم می‌پردازد، تاریخ گویای پزشکی ایران در 83سال اخیر است.
 ‌زاده گیلان است و اهل لاهیجان. در دبیرستان شاپور رشت دیپلم گرفت؛ همانجایی که احمد سمیعی‌گیلانی یک سال بالاتر از او درس می‌خواند. وقتی راهی دانشکده طب دانشگاه تهران شد تا طبیب شود، آخرین سال پهلوی اول بود؛ ولی هنوز متفقین، ایران را پل پیروزی خود نکرده بودند. در محضر بزرگانی چون یحیی عدل، محمد قریب، علی وکیلی، یوسف میرایروانی، محمدحسین لقمان‌الدوله ادهم و منوچهر اقبال درس آموخت، قدم در راه درمان بیماری‌های چشم گذاشت و به جنگ امراضی رفت که فقر بهداشت مسبب‎‌شان شده بود.
در نتیجه وقتی طبابت را در خرداد1325 آغاز کرد، غوغای تراخم بود و آب آلوده امان مردم جنوب ایران را بریده بود؛ تا جایی که دزفول و شوشتر به شهرهای کور اشتهار داشتند، اما او در معیت استادش، محمدقلی شمس در بیمارستان فارابی که پایه گذاشته بود، در سال1337 به تخصص رسید و استاد پیوند قرنیه و درمان تومورهای چشم شد. اگرچه در خرداد1356 به مرتبه استادتمامی در دانشکده علوم‌پزشکی دانشگاه تهران رسید و در 9سال منتهی به سال1367 که بازنشسته شد، ریاست درمانگاه چشم‌پزشکی بیمارستان فارابی را برعهده‌ داشت، اما در تمام عمر، طی همه این 70سالی که تا اسفند1395، با خوش‌ترین خلق و در نهایت مهربانی و دلسوزی، سرگرم معالجه قوه باصره مردم بود، التیامی بود بر آلام دردمندان و با نشستن‌اش بر قله چشم‌پزشکی ایران، حالا خیلی‌ها بینایی‌شان را مدیون و مرهون او هستند. وی تنها یک چشم‌پزشک ساده و صرف نبوده و نیست که در کار خیر نیز از سرآمدان روزگار خود بوده و بر خیلی‌ها سبقت گرفته است. تنها نمونه‌ آن‌، اینکه همه اموالش را وقف کرد و برای همشهری‌هایش، بیمارستان ساخت و چه خدمتی برتر و بهتر از این کار؟
محمدصادق پیروز را که چهاردهم خرداد، یکصدمین سال زادروزش را جشن گرفته، ارج نهیم و محترم بداریم که چشم و چراغ چشم‌پزشکی ایران است.